fleksja
  • Hey
    29.05.2019
    29.05.2019
    Szanowni Państwo,
    czy nazwa polskiego zespołu rockowego Hey jest odmienna? WSO twierdzi, że nie, ja jednak mam co do tego wątpliwości. Podobnie brzmiące słowa Tey (kabaret) i May (nazwisko męskie) według autorów tego słownika odmieniają się. Skoro jedną z cech polszczyzny jest bogata fleksja, a językoznawcy zżymają się na nieodmienianie różnych wyrazów przez użytkowników języka, to czy zasadny jest „zakaz” odmiany nazwy rodzimego zespołu?

    Z wyrazami szacunku,
    Tomasz Kulicki
  • historia i historyja
    26.10.2009
    26.10.2009
    Jaka była historia rozwoju rzeczowników typu historia, filozofia, lekcja? Czy dawniej (w jakim okresie?) miały one inną końcówkę w M. lp (lekcyja) i D. lm (lekcyj)? Jakiego ona była pochodzenia i z czego wynikały zmiany do postaci dzisiejszej? Gdzie można o tym więcej poczytać?
  • idisy, disy
    22.01.2007
    22.01.2007
    Jakiej płci są disy (idisy)? Wszystkie źródła potwierdzają ich r. ż. (Kempiński; Słupecki; Encyklopedia PWN notuje „żeńskie duchy opiekuńcze, pokrewne nornom, boginiom losu, ale również demony śmierci, zniszczenia i wojny, wegetacji i płodności” – to po również nie zmienia ich żeńskości). A słowniki uparcie notują -ów. Nie tylko ortografy, ale także WSWO PWN. Tu chyba zaważyła definicja z SWO pod red. Sobol, która nieco wypaczyła tę zawartą wcześniej u Tokarskiego. Disów/idisów to błędne formy?
  • Ido
    7.06.2005
    7.06.2005
    Szanowni Państwo,
    Jak się powinno odmieniać męskie imię Ido? Interesuje mnie szczególnie forma miejscownika.
    Pozdrawiam
    Krzysztof
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • Ile koniugacji w języku polskim?
    29.09.2014
    29.09.2014
    Dzień dobry!
    Przeglądałam ostatnio podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego. Zdziwiło mnie to, że podają one cztery tylko koniugacje, podczas gdy w różnych słownikach języka polskiego podaje się jedenaście wzorów koniugacji (a oprócz tego warianty niektórych z nich). Z czego wynika ta różnica i ile w końcu mamy koniugacji w języku polskim?
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
    Katarzyna
  • imiesłowy przymiotnikowe
    21.01.2005
    21.01.2005
    Jak poradzić sobie z wciąż jeszcze nieostrą zasadą dotyczącą pisowni imiesłowów przymiotnikowych? Jestem korektorem w redakcji naukowego czasopisma. Mam problem: czy zachować autorom ich oryginalną wariantywną pisownię, czy ją ujednolicić i w całym czasopiśmie opowiedzieć się za pisownią łączną? Dziś w internetowej poradni znalazłem zdanie: „W polskiej fleksji jest wiele form czysto potencjalnych, w rzeczywistości nie używanych”. Pogłębiło ono mój problem.
  • inna melodia na wsi niż w mieście
    20.01.2009
    20.01.2009
    Szanowna Redakcjo!
    Dlaczego w pobliskim mieście mówi się wyraźnie inaczej niż na wsi? A mam na myśli przede wszystkim różnice w melodii i tempie wysławiania się. Uważam, że jest tak w całej Polsce.
    Piotr, Gliwice
  • Isiah w odmianie
    20.01.2014
    20.01.2014
    Jak odmieniać w piśmie angielskie (z hebrajskiego) imię Isaiah, które nosił m.in. filozof Isaiah Berlin? Wymowa to [Ajzeja], w mowie odmieniamy: [Ajzeję Berlina] itd., tymczasem w piśmie najczęściej widzę: Isaiaha – nie wiem ani jak to poprawić, ani jak przeczytać.
  • Japońskie imiona i nazwiska z afiksami
    10.05.2016
    10.05.2016
    Szanowni Państwo,
    jak należałoby odmieniać imiona i nazwiska japońskie w przypadku użycia ich w połączeniu z formami grzecznościowymi, takimi jak -san, -kun, -sama, -chan, -sensei oraz o-? Chodzi o egzotyzację dialogu, więc ich pominięcie nie byłoby pożądane.
    Czy w przypadku sufiksów odmieniać powinny się oba człony (o ile istnieje taka możliwość), czy też jedynie któryś z nich? I czy pisownia imienia z prefiksem powinna być: O-Hana czy Ohana?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego