forma
  • Zimne formy

    7.02.2022

    W tłumaczonym przeze mnie poradniku często pojawiają się zwroty do adresata. Nie chcę ograniczać adresata rodzajowo ani stosować "zimnych" form bezosobowych. Najlepszym rozwiązaniem wydaje mi się forma męska, która - jak mi się wydaje - obejmuje też kobiety. Czy mam rację?

  • Alternatywne formy męskie i żeńskie
    17.03.2017
    17.03.2017
    Często system informatyczny ogranicza możliwość stosowania wyrazu zgodnego z sytuacją, jak liczba mnoga, czy rodzaj żeński. Spotkałem się z zapisami jak sam(-a) (gdy końcówka jest dodawana), pierwszy/a (gdy końcówka się zmienia) albo chciał(a)byś (gdy litera pojawia się w środku).
    Czy istnieją reguły, które dyktują pisownię w takiej sytuacji (w tym zastosowanie łącznika)?
  • pisownia tytułów w formach adresatywnych
    5.01.2014
    5.01.2014
    Czy tytuły zawodowe, służbowe itp. towarzyszące rzeczownikowi Pan(i) lub analogicznemu określeniu należy zapisywać (w zwrotach adresatywnych) wielką czy małą literą, np.: Pan Magister/magister Zdzisław Zioło, Pani Sierżant/sierżant Anna Malec, Ksiądz kanonik/Kanonik Jan Kowal?
  • „Ponadosobowe” użycie form 2. os. l.poj.

    24.02.2024
    24.02.2024

    Dzień dobry, chciałam się zapytać, czy można używać drugiej osoby liczby pojedynczej w opowiadaniu o ogólnych zagadnieniach? Przykład: powiedziałam koleżance, że nie mogę się doczekać, kiedy zmienię kolor paznokci. Na co ona mi odpowiedziała: „Czasami tak jest z kolorami, że nie czujesz się w nich dobrze. To trochę jak z ubraniami, niektórych kolorów nie nosisz, bo wiesz, że nie wyglądają dobrze na tobie”. Koleżanka użyła drugiej osoby liczby pojedynczej. Jej wypowiedź nie dotyczyła dokładnie mojej osoby. Nie miała na myśli, że to ja na pewno wyglądam źle w danym kolorze, tylko chodziło jej o poszczególny przypadek, że tak się czasem zdarza. Czy to forma poprawna w mówieniu o ogóle?

  • ściągnięte formy zaimków dzierżawczych
    30.06.2015
    30.06.2015
    Dzień dobry,
    czy formy zaimków dzierżawczych mogą mieć opcjonalnie dwie formy, to jest: mojama, twojatwa, swojaswa, moją et cetera. Dla przykładu: „Wczoraj ujrzałem mą siostrę” lub „Opierając się na mej wiedzy…”, „Pozdrów swą żonę” – czy niniejsze zaimki dzierżawcze są błędne, czy stanowią może element regionalny, bowiem poza Mazowszem nie spotkałem się z takim użyciem, zaś sam jestem dzieckiem ziemi mazowieckiej.
    Z wyrazami należnego szacunku
    - K. W.
  • znów o wokalicznych formach przyimków
    20.02.2011
    20.02.2011
    Witam!
    Jaka jest zasada oraz które zwroty są poprawne: z zadaniem czy ze zadaniem? Kiedy przyimki będące po prostu spółgłoską należy uzupełniać samogłoską?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie
  • by z formami osobowymi
    19.03.2009
    19.03.2009
    Szanowna redakcjo,
    zafrapowało mnie takie oto zdanie, które zostało napisane w jednym ze znanych tygodników: „Ostatnio pojawił się pomysł stworzenia muzeum – drewnianej chaty, w której pokazane zostałoby życie tego germańskiego plemienia”. Zastanawia mnie łączny zapis -by z czasownikiem zostało. Jeśli dobrze zrozumiałem reguły zawarte w Waszej poradni językowej, owe cząstki z czasownikami nieosobowymi piszemy rozdzielnie. Bardzo proszę o odpowiedź.
  • deprecjatywne formy nazwisk
    2.04.2005
    2.04.2005
    Witam!
    Interesuje mnie liczba mnoga od nazwisk typu Szołochow, Mickiewicz albo Szopen. Czy mamy na równi: Szopeny – Szopenowie, Szołochowy – Szołochowowie, Mickiewicze – Mickiewiczowie, czy też może niektóre z tych odmian są deprecjatywne?
    Pozdrawiam.
  • o pożytkach z tzw. form żeńskich
    4.03.2014
    4.03.2014
    Szanowni Państwo!
    Zawsze byłam przekonana, że mówi się dwie panie magister, trzy panie profesor itd. Ostatnio jednak spotkałam się z formą panie senatorzy. Czy nie należałoby jednak powiedzieć panie senator (chodzi oczywiście o mianownik l. mn. rodzaju żeńskiego)?
    Pozdrawiam
    Karolina Wichowska
  • Pisownia form adresatywnych w cytatach
    16.05.2018
    16.05.2018
    Redaguję książkę, w której są cytowane listy. A w nich – formy adresatywne Ciebie, Tobie, Ty itd. Wszystkie wielkie litery zmieniłam w tych cytatach na małe, co niektórych razi.
    Nie mogę znaleźć zasady, wg której powinnam postąpić. Wydaje mi się, że korespondencja cytowana ma już inne funkcje, a przede wszystkim jej adresatem nie jest już osoba, do której zwracał się nadawca, więc użycie wielkiej litery nie ma sensu.
    Ale może się mylę?
    Bardzo dziękuję za wszystkie cenne porady. Korzystam z nich bezustannie.
    Katarzyna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego