geneza
-
Pomóż – co to za forma?16.11.201716.11.2017Szanowna Pani Profesor,
ostatnio zauważyłem, że coraz więcej ludzi używa formy czy mogę ci/pani/panu pomóż zamiast czy mogę ci/pani/panu pomóc. Zdarza się to nawet w sklepach, gdzie mówią tak ekspedientki. Czy to poprawna forma?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
poranek
15.10.202315.10.2023Mam pytanie dotyczące słowa „poranek”. Zastanawia mnie jego pochodzenie, skąd pochodzi przedrostek „po”? Następnie, definicja słownikowa mówi, że poranek następuje po wschodzie słońca, więc czy poprawne jest stwierdzenie, że poranek jest po brzasku, skoro znaczenie słowa brzask to: 1. «światło widoczne na niebie przed wschodem słońca» 2. «odblask rzucany na coś przez źródło światła»? Spotkałam się również z interpretacją poranka związaną z trybem życia, co ma według mnie uzasadnienie.
-
poszło jak z płatka8.04.20038.04.2003Jaka jest geneza związku frazeologicznego iść jak z płatka?
Dziękuję,
Janusz Myzik
-
pozorne pleonazmy25.10.200825.10.2008Witam.
Czy forma podatek VAT jest poprawna? Skoro już VAT zawiera słowo podatek? Jak się stosuje inne skróty, to nie pisze się przecież przysposobienie PO (PO 'przysposobienie obronne'), Instytut PGI (PGI 'Państwowy Instytut Geologiczny') czy komputer PC (PC 'personal computer'). -
prim i bis23.10.201423.10.2014Dzień dobry,
mam kolejne pytanie: o oficjalne polskie nazwy (i ich genezę) symboli: ′, ″ i ‴. Spotkałam się z: prim, bis, ter, ale w SJP i SWO ich definicji (jako symbolu) nie ma. W Wikipedii używane jest też unis (hasło: Minuta kątowa). Tabela znaków Unicode i dr Adam Wolański w odpowiedzi na moje poprzednie pytanie (bardzo dziękuję!) używają nazw: prime i double prime. Liczebniki łacińskie, które znalazłam, to: unus, duo, tres i primus, secundus, tertius. Czy mamy oficjalną nazwę? -
problemy z małymi i wielkimi literami24.10.200524.10.2005Witam. Proszę o wyjaśnienie użycia dużej lub małej litery. Słownik ortograficzny podaje np. sobór trydencki, Sobór Watykański II, a jak zapisać sobór watykański bez II? A sobór watykański I, sobory konstantynopolitańskie (cztery), wymieniane osobno? Angielski tytuł w Słowniku ortograficznym brzmi sir, ale przy nazwiskach już Sir Hadfield, Sir Hillary. Czyli kiedy używać sir, skoro rzadko występuje on bez nazwiska? Dlaczego pałac Krasińskich, Pałac Staszica, pałac Łazienkowski, Pałac Elizejski?
M.D.
-
pytania dwa19.11.201419.11.20141. Mam problem z odmianą nazw ulic, np. oficjalna nazwa ulicy brzmi Wielka Skotnica. Czy powinienem odmieniać przy ul. Wielka Skotnica, czy przy ul. Wielkiej Skotnicy? Kiedy nazwa ulicy odpowiada na pytanie kogo?, czego?, takiego problemu nie ma.
2. Jak odmieniać nazwisko Madeja? Madei, Madeji czy Madeii? -
rodzaj męskoosobowy
5.11.20235.11.2023Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?
Pozdrawiam,
KB
-
rozsiąść się jak w żydowskiej herbaciarni15.11.201215.11.2012Kilkakrotnie spotkałem się z powiedzeniem rozsiąść się jak w żydowskiej herbaciarni. Czy mogą Państwo wyjaśnić jego pochodzenie?
-
różności15.11.200415.11.2004Witam,
zbliża się koniec roku, więc znów często będziemy widzieć napisy „Do siego roku”. Chciałabym wiedzieć, co to jest ten „si” rok ;)
Poza tym czepiam się sformułowania pytać się i preferuję pytać. Czy mam rację, czy czepiam się bezpodstawnie?
Kolejna sprawa: czy można oczekiwać na coś? Wolę oczekiwać czegoś, a na coś czekać. I znów – mam rację, czy nie?
W oczekiwaniu odpowiedzi pozdrawiam
