gorący
  • przed/ prae

    21.10.2023
    21.10.2023

    Szanowni Eksperci,

    we fraszce Jana Kochanowskiego „Do snu” znajduje się fragment „wyschły przed gorącem wody”. Zastanawiam się, czy użycie przez poetę przyimka „przed” w zacytowanym fragmencie nie jest przypadkiem kalką łacińskiego prae w znaczeniu <w obliczu, z powodu czegoś>?

  • przysłowia
    9.10.2003
    9.10.2003
    Proszę o wyjaśnienie i zastosowanie w dialogu następujących powiedzeń: „Wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma’’ i „Miłe złego początki’’. Czy istnieje wydawnictwo wyjaśniające ww. powiedzenia (i inne), a nie tylko stwierdzające ich istnienie? Dziękuję za pomoc.
    Marcin Błoszyk
  • Rosół
    25.06.2019
    25.06.2019
    Czy połączenie rosół warzywny jest oksymoronem? Bulion warzywny brzmi naturalniej, ale całość ma brzmieć …. warzywny z makaronem, a bulion z makaronem się wykluczają.

    Z góry dziękuję
  • seksualność i seksualizm
    10.04.2008
    10.04.2008
    Szanowni Państwo!
    Czytając rozmaite teksty, zauważam, że w odniesieniu do człowieka raz używa się określenia seksualność, a kiedy indziej seksualizm. Czy jest zasada mówiąca, kiedy stosować jedno, a kiedy drugie? Czasami zresztą mówi się o „izmach”. Jakie znaczenie nadaje słowu ta końcówka?
  • się nie zawsze zwrotne
    6.06.2001
    6.06.2001
    Jak to jest z wyrażeniem pytać się kogoś? Czy nie wystarczy powiedzieć „Zapytaj go”, zamiast „Zapytaj się go"? Pytać się to pytanie własnej osoby, więc jednoznacznie wskazywałoby to na poprawną formę, jednak prawie wszyscy Polacy używają tej nielogicznej formuły. Co jest poprawne?
  • stać się udziałem
    30.10.2012
    30.10.2012
    „Znajomość kilkunastu osób, która stała się udziałem tego jesiennego poranka odejdzie w przeszłość, ale wdzięczność dla tych, którzy wnieśli w nasze życie coś dobrego, w sercach i umysłach pozostaną”. Czy w powyższym fragmencie jego autor stwierdza, że znajomość kilkunastu osób… stała sie udziałem jesiennego poranka?
  • szkoda
    10.02.2003
    10.02.2003
    W naszej redakcji wybuchł spór dotyczący pewnego zdania: „Szkoda marnować swoje możliwości” czy „Szkoda marnować swoich możliwości”? Ja uważam, że najważniejsze w tym zdaniu jest marnować (kogo? co?, a więc wg mnie swoje), a szkoda nie ma tu nic do rzeczy. Co innego, gdyby zdanie brzmiało: „Nie szkoda ci marnować swoich możliwości?”. Czy mam rację? Proszę o wyjaśnienie, jakie reguły rządzą związkiem szkoda + bezokolicznik, ale nie na zasadzie „Szkoda gadać” czy „Szkoda iść”, lecz właśnie zdania bardziej rozbudowanego, bo takiego przykładu nie znalazłam w słowniku, a spór stał się naprawdę bardzo gorący.
    Renata Rybakiewicz
  • Villarreal

    4.05.2022
    4.05.2022

    Chciałbym zapytać o odmianę nazwy miasta w Hiszpanii i piłkarskiego klubu Villarreal (Vila-real). Wydaje mi się, że można do tej kwestii podejść na dwa sposoby: albo nie odmieniać, bo to obce słowo z akcentem na ostatnią sylabę, albo odmienić przez analogię do Realu (Madryt), w którym jednak w Polsce przyjęło się już akcentowanie pierwszej sylaby. Czy któryś z nich jest błędny? A może istnieje jakaś inna interpretacja, której nie wziąłem pod uwagę? Dziękuję i pozdrawiam.

  • wrzątkiem czy we wrzątku?
    20.05.2014
    20.05.2014
    Szanowni Państwo!
    Jaka jest poprawna forma: zaparzać coś we wrzątku czy zaparzać coś wrzątkiem? Na przykład: „20 g kwitnących czubków bazylii zaparzać przez 10 min w jednym litrze wrzątku” czy „20 g kwitnących czubków bazylii zaparzać przez 10 min jednym litrem wrzątku”?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Łączę wyrazy szacunku
    Anna Kendziak
  • zagadki interpunkcyjne
    14.05.2010
    14.05.2010
    Szanowni Państwo!
    Czy w zdaniach typu „Co jeśli będzie gorzej?” powinno się stawiać przecinek? Podobne wątpliwości mam, jeśli chodzi o zdania takie jak „To więcej niż planowano”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego