głos
  • transakcentacja i akanie
    5.06.2006
    5.06.2006
    Co dzieje się, kiedy zderzają się dwa zjawiska: akcent meliczny i akanie? Na przykład w słowie rozchodzi normalnie akcentujemy drugą sylabę, ale w kolędzie („głos się rozchoDZI’’) – trzecią. Gdyby w języku polskim było akanie, miałbym gotową odpowiedź ;-)
    Możliwe więc, że ze względów rytmicznych Rosjanin zaakcentuje mołoko nie na trzecią, lecz na inną sylabę. Co wtedy jest ważniejsze – rzeczywiste akcentowanie, czy „pamiętanie’’, które o wymawia się jak a?
  • tut.
    26.02.2008
    26.02.2008
    Szanowni Państwo,
    będę wdzięczny za przybliżenie zakresu zastosowania skrótu tut. Można się z nim spotkać bardzo często w korespondencji z instytucjami wymiaru sprawiedliwości, chciałbym dowiedzieć się, czy:
    – po pierwsze: stosować go mogą obie strony („tut. Sąd wzywa”, „w odpowiedzi na wezwanie tut. Sądu”);
    – po drugie: skrót tut. bywa używany również w innych, poza związanymi z wymiarem sprawiedliwości i urzędami, okolicznościach?
    Łączę wyrazy szacunku,
    I. S.
  • urraka
    23.06.2005
    23.06.2005
    Ostatnio w 2 poważnych tematycznych źródłach znalazłem 2 różne nazwy pewnego ptaka. Wielki atlas ptaków (PWRiL) podaje urraka, a Mały słownik zoologiczny. Ptaki (Wiedza Powszechna) – urakka. Rozbieżność ta jest powszechna – jedne źródła podają z dwoma r, inne z dwoma k, ale nigdzie ni słowa o oboczności. Czy da się ustalić, jak brzmi ta nazwa naprawdę, czy raczej uznać obie wersje za dopuszczalne?
  • Vyszmyenyty
    15.05.2019
    15.05.2019
    Szanowny Panie Profesorze,
    jak należy tłumaczyć słowo vyszmyenyty w XV-wiecznym oto cytacie: „Qui proceri, vyszmyenytego, corporis elegancia te sentis in giganteam quantitatem procrescere 1466 R XXII 10”, który podaje Słownik staropolski (t. X, s. 576) jako jeden z przykładów użycia w haśle wyśmienity? Bo jeśli ono, w tym zdaniu, oznacza ‘wysoki’ (Brückner), a nie ‘doskonały itp.’ (Urbańczyk), to już mielibyśmy rozwiązanie naszego problemu, który nakreśliłem w swoim pytaniu?

    Z poważaniem
  • Wałczenie

    29.04.2024
    29.04.2024

    Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

  • wątpliwe nazwy konferencji i stowarzyszeń
    8.04.2014
    8.04.2014
    Dzień dobry,
    czy mogłabym prosić o wyjaśnienie, czy poprawny jest tytuł konferencji: Konferencja cukrzycy typu 1 i, podobnie, nazwa towarzystwa Polskie Towarzystwo stwardnienia rozsianego. A Towarzystwo przyjaźni…?
    Pozdrawiam
    Anna Nowosielska
  • werniks
    14.06.2006
    14.06.2006
    Dzień dobry,
    moje pytanie związane jest ze słowem werniks, ale w znaczeniu przenośnym. Chciałabym zapytać, co znaczy, gdy mówimy o kimś, że ma w sobie za dużo werniksu. Będę Państwu bardzo wdzięczna za pomoc i odpowiedź.
    Z poważaniem,
    Agnieszka Piesowicz
  • Widać jako wyraz wtrącony
    28.07.2017
    28.07.2017
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozstrzygnięcie moich wątpliwości – czy potrzebne są dodatkowe przecinki w poniższych zdaniach, oddzielające słowo widać?
    Książka widać wślizgnęła się w jakąś lukę.
    To widać nie leżało w jego zamiarach.
    Kogoś tam widać odwiedzały.
  • Wielkanoc
    8.04.2014
    8.04.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o podpowiedź, która wersja jest prawidłowa: Wielkanoc 2014 czy Wielkanoc 2014 r.? Może obie są poprawne?
    Z poważaniem
    R. Gorońska
  • Witam!
    5.03.2012
    5.03.2012
    Czy powitanie Witam jest niestosowne, gdy skierowane jest do rówieśników lub użyte w okolicznościach, kiedy powitanie Dzień dobry nie brzmi dobrze, np. pogrzeb? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Katarzyna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego