-
szczecińskie Żelechowo23.02.201123.02.2011W szczecińskiej dzielnicy Północ znajduje się osiedle Żelechowa (często mylnie nazywane Żelechowo). Chciałbym się dowiedzieć, jak prawidłowo odmieniać tę nazwę. Mówimy o Żelechowie czy też o Żelechowej? W obiegu funkcjonują obie odmiany, przy czym druga chyba jest nieco popularniejsza.
Z góry dziękuję za rozstrzygnięcie. -
Trzeć – tarł, ale wrzeć – wrzał27.04.201627.04.2016Dlaczego od czasowników mrzeć, trzeć, przeć itp. mamy: marł, tarł, parł, a od wrzeć, ujrzeć – wrzał, ujrzał?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Łukasz
-
Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich
13.02.202113.02.2021Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)
Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.
Dziękuję za naświetlenie tematu,
Łukasz
-
Wielkopolska, Małopolska
18.10.202318.10.2023Dzień dobry, chciałbym zapytać o pochodzenie nazw „Wielkopolska” I „Małopolska”. Jak wiemy korzenie państwa Mieszka I znajdowały się na terenach wielkopolskich. Czy przodkowie księcia, zagarniając cudze ziemie na południu i wschodzie mogli je nazwać małopolskimi? Grecy nazywali swe kolonie „Wielka Grecja”, zaś carska Rosja zwała tereny ukraińskie „Małorosją” (sami byli dla siebie wielką Rosją). Występują tu analogie nazewnicze. Czy podobnie mogło i być na obecnych ziemiach polskich?
-
wyzwanie1.06.20131.06.2013Szanowny Panie Profesorze,
czy błędy opierające się na nieprawidłowym pod względem historycznym doborze słów mają jakąś specjalną nazwę, czy podchodzą pod błędy leksykalne? Mam na myśli wyrażenia takie jak „w średniowieczu na zamkach budowano toalety” (zamiast ustępy czy szalety).
Przyszła teściowa wraz z dziadkiem mojej narzeczonej rzucili mi wyzwanie, które bez Pańskiej pomocy, może się okazać bardzo brzemienne w skutkach. Pełen podziwu dla erudycji uprzejmie proszę o pomoc. -
ziemia lwowska
28.07.202228.07.2022Szanowni Państwo,
czy w nazwie ziemia lwowska obowiązuje taka sama zasada jak przy zapisie polskich okręgów administracyjnych, czy też dopuszczalne jest użycie dużych liter? Spotkałam się z opinią historyka, który twierdzi, że określenie Ziemia Lwowska ma podobny charakter jak np. Galicja, Tarnopolszczyzna czy Sandomierszczyzna, dlatego powinno być zapisane dużymi literami. Taki też zapis stosowny jest w przewodniku wydawnictwa Rewasz
https://rewasz.pl/ziemia-lwowska-przewodnik-po-ukrainie-zachodniej-czesc-iii.html
-
Brześć Kujawski – dziś brzeski, dawniej: brzesko-kujawski
27.02.201727.02.2017Szanowni Państwo,
Dlaczego pisownia przymiotnika od Brześć Kujawski w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Staropolszczyzna-w-wersji-audio;13996.html (i pod podanym tam linkiem) to brzesko-kujawski, tzn. z łącznikiem? Wydaje mi się, że tak byłby zapisywany przymiotnik od złożenia członów równorzędnych typu Brześć-Kujawy. A może to jakiś historyczny zapis?
W Wykazie urzędowych nazw miejscowości i ich części rzeczony przymiotnik ma w ogóle postać brzeski.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Cała prawda o Murzynowie
5.03.20145.03.2014Szanowni Państwo!
Przejeżdżałam ostatnio przez Wielkopolskę i zaintrygowały mnie nazwy kilku, niezbyt od siebie oddalonych miejscowości: Murzynowo Kościelne, Murzynowo Leśne, Murzynówko, Murzynowiec Leśny. Jeśli to możliwe, proszę o wyjaśnienie ich pochodzenia. Kiedy powstały? Czy właściwe jest tu skojarzenie ze słowem murzyn? Szczególnie w tak zaskakującym połączeniu z przymiotnikami kościelne i leśne? Z góry dziękuję za odpowiedź!
Anna
-
Cesarstwo Rzymskie i Rzeczpospolita szlachecka9.10.20149.10.2014Szanowni Państwo,
czy poprawny jest zapis cesarstwo zachodniorzymskie małą literą? Jest to zachodnia część cesarstwa rzymskiego, czyli jakiś obszar dawnego państwa. Mam jednak wątpliwości, ponieważ jest też zapis Cesarstwo Rzymskie.
Podobnie, czy poprawny jest zapis Rzeczypospolita szlachecka: „Z chwilą powstania Rzeczypospolitej Szlacheckiej…”? Wydaje mi się, że słowo szlachecka jest tylko określeniem Rzeczypospolitej, a nie tworzy z nią nazwy własnej.
Dziękuję za odpowiedź! -
Chabielice8.12.20088.12.2008Witam. Piszę pracę związaną z etymologią nazw miejscowości pow. Bełchatowskiego. Jeżeli byłoby to możliwe, to prosiłbym o przybliżenie mi etymologi nazwy miejscowości Chabielice, gm. Szczerców. Z góry dziękuję, gdyż jest to dla mnie ważne, a w dostępnych mi słownikach etymologicznych nie występują te miejscowości.
Pozdrawiam