Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

Chciałem zapytać, jaki będzie prawidłowy przymiotnik od nazwy miejscowej Liszki? Liski, liszkowski czy zupełnie jeszcze inaczej? Ponadto: skróty współczesnych polskich walut (złp, gr) nie mają mieć kropki, ale co w przypadku wlaut historycznych, np. złotych polskich? Z kropką czy bez (złp – złp.)?

Temat wielkiej czy małej litery w nazwach ziem był już poruszany w Poradni, ale jednak odczuwam niedosyt. Chodzi mi konkretnie o nazwę ziemia łomżyńska. Jestem zwolenniczką zapisu małymi literami, jednak w publikacjach lokalnych przeważa zapis wielkimi: Ziemia Łomżyńska. Niepewność budzi też fakt, że nazwa ta bywa używana nie tylko na określenie dawnej jednostki administracyjnej (wówczas na pewno małe litery), ale także bliżej nieokreślonego regionu czy też okolic miasta współcześnie.

Proszę o odpowiedź na pytanie: piszemy Marchia Północna, Marchia Wschodnia, Marchia Saksońska, Marchia Miśnieńska czy też marchia północna, marchia wschodnia, marchia saksońska, marchia miśnieńska? Według słownika ortograficznego małą literą, ale w encyklopediach historii Niemiec spotykam dużą. Który więc zapis jest poprawny i który stosować?

Szanowni Państwo,
czy obowiązkowym jest używanie spolszczonych nazw zagranicznych miast w przypadku, kiedy mogą one być niezrozumiałe dla współczesnego odbiory? Takimi miastami mogą być na przykład Akwizgran i Ratyzbona w Niemczech. Intuicja podpowiada mi, że użycie tradycyjnych, spolszczonych nazw jest uzasadnione w kontekście historycznym, natomiast w kasie raczej poprosiłabym o bilet to Aachen niż do Akwizgranu. Czy mam rację?
Z poważaniem,
Ksenia Prądzyńska

Szanowni Państwo,
w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?

Dziękuję za pomoc,
Łukasz

Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
Dziękuję za info!

Dzień dobry,
dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
Pozdrawiam
Zdzisław K.

Szanowni Państwo,
zwracam się z pytaniem o pisownię nazw historycznych. Konkretnie chodzi mi o wydarzenie zwane cudem lubelskim. Obecnie pracuję nad książką na ten temat.
Najczęściej spotykany zapis to: „cud lubelski”, jednak właśnie tak pisano w aktach UB i MO, więc nie chciałabym tego powielać z wiadomych względów. Moim zdaniem należałoby pisać: Cud Lubelski – jako nazwa wydarzenia historycznego. Czy moja interpretacja będzie poprawna językowo?
Będę wdzięczna za odpowiedź.

Witam,
można czasem spotkać słowo auspicja (-e?) w zdaniach typu: „Konkurs organizowany jest pod auspicjami stowarzyszenia…”. Nie ma tego słowa w sjp.pwn.pl w wyżej użytym znaczeniu. Jak więc wygląda sprawa z auspicjami?
1) Czy to słowo jest poprawie używane?
2) Dlaczego go nie ma w słowniku?
3) Co dokładnie oznacza?
4) Czy ma liczbę pojedynczą i jak się je odmienia?
Z góry dziękuję za informacje,
Pozdrawiam,
wiktor