jak-nie-on-
  • Nie ma nic – nie ma niczego
    13.03.2017
    13.03.2017
    Szanowni Państwo!

    Czy wyraz nic odmienia się słabiej, mniej? Mówimy nie ma czegoś. Powinno być też nie ma niczego. A często słyszy się nie ma nic. Rozumiem, że to wariant skrócony. Jak go traktować, jako dopuszczalny, ale mniej staranny?

    Drugie pytanie: czy opiniując poprawność, mogliby Państwo dodawać informację o tym, że dany wariant jest mniej lub bardziej staranny? To dodatkowa informacja, która pomoże wybrać, co warto/lepiej używać.

    Pozdrawiam
    Marcin Nowak
  • Nie ma słowników bez ale
    1.09.2014
    1.09.2014
    Niektóre źródła (np. Inny słownik j.p.) klasyfikują wyraz ale – w jednym ze znaczeń – jako rzeczownik (= zastrzeżenia). Czy przez analogię za rzeczownik można uznać wyrazy tak (np. sakramentalne tak) oraz nie (np. moje stanowcze nie)?
  • nie należy + bezokolicznik

    10.06.2023
    10.06.2023

    Dzień dobry, ostatnio czytając instrukcję obsługi zwróciło moją uwagę takie zdanie: „Nie należy włączać urządzenia, jeśli..." W wersji angielskiej mamy jednak „DO NOT turn on the appliance if...”, czyli że nie wolno włączać urządzenia. Chciałem zapytać, czy zwrot „nie należy” jest odpowiedni, tym bardziej, że implikuje on, że urządzenie można przecież włączyć, a nie że w żadnym przypadku tego robić nie wolno. W moim odczuciu „nie należy” można by zinterpretować jako „nie powinno się”, co mogłoby oczywiście skutkować niepożądanym włączeniem urządzenia. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Nie tworzy się złożeń przymiotnikowych z oznaczeniami jednostek miar
    2.11.2016
    2.11.2016
    Nie jestem pewny, jak zapisać poprawnie skrót od wyrazu minutowy. Skrót od rzeczownika minuta to min bez kropki, a jeśli np. chciałbym utworzyć od tego przymiotnik i napisać 15-min(.) w znaczeniu ‘piętnastominutowy’, to czy kropka jest konieczna?

  • Nie zgadzamy się na… czy nie ma naszej zgody na…?
    6.11.2017
    6.11.2017
    Szanowni Państwo,
    w wypowiedziach polityków i innych osób publicznych zwróciło moją uwagę częste sformułowanie typu: Nie ma mojej (naszej) zgody na… . Zastanawiam się, jaka jest różnica między nim a powiedzeniem Nie zgadzam(y) się na…, z czego wynika sięganie po właśnie taki sposób wyrażenia opinii.
  • nie z imiesłowami
    26.02.2002
    26.02.2002
    Czy poprawny jest zapis rośliny nietransformowane w znaczeniu 'rośliny nie poddane transformacji', jak również dane nieprzedstawione w znaczeniu danych, których nie zamieszczono w pracy?
  • nie z przymiotnikami
    8.12.2013
    8.12.2013
    Dzień dobry!
    Od niedawna coraz bardziej zastanawia mnie pisownia partykuły nie z przymiotnikami: „Nie ładny a brzydki”. Czy to zdanie jest poprawne? Jak używać tej partykuły, chociażby z przymiotnikami, w takich sytuacjach?
  • Nie instargamuj!

    18.12.2020
    18.12.2020

    Szanowna Poradnio,


    Chciałbym spytać o pisownię czasowników pochodzących od nazw własnych, które słyszy się głównie w mowie potocznej. Np. w tekście, z którym mam do czynienia, jedna z postaci mówi: Nie [johnuj] mi tu, czyli 'nie zachowuj się jak John'. Słyszałem też słowo instagramuje, czyli korzysta z serwisu Instagram. Czy tego typu słowa pisać wielką literą, czy małą, tak jak przymiotniki? Dziękuję!

  • Nie jest ważne(,) skąd dokąd
    9.05.2017
    9.05.2017
    Szanowny Panie Doktorze,
    dziękuję za poradę dot. zdania Nie jest ważne(,) skąd dokąd. Zastanawiam się jednak, czy obaj myśleliśmy o konstrukcji tego samego rodzaju. Pańskie zalecenie brzmi tak, jakby chodziło o wypowiedzenie typu Nie jest ważne skąd, dokąd, gdzie, jak i dlaczego. Ja zaś myślałem o elipsie wypowiedzi w rodzaju Nie jest ważne, skąd dokąd się idzie. Ważne, którędy się idzie. Czy i w tym wypadku można mówić o niedostatecznej samodzielności fragmentu skąd dokąd?
    Czytelnik
  • nie + jeszcze czy nie + imiesłów przymiotnikowy

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pisownię nie w zestawieniu z wyrazem jeszcze. Zgodnie z regułą 46.13. WSO (punkt e) nie należy pisać wówczas oddzielnie z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym, a zgodnie z regułą 46.11. (punkt d) — również z rzeczownikiem. Tymczasem w tym samym słowniku pojawiają się przykłady typu: „niepoświęcony (np. kaplica jeszcze niepoświęcona) [168]”. Prosiłbym o wyjaśnienie tego zagadnienia. Z góry dziękuję.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego