Szanowna Redakcjo,
proszę o pomoc w ustaleniu prawidłowej formy wyrazów w informacji podawanej przez autora np. nad artykułem w czasopiśmie: Anna Kowalska, nauczyciel/nauczycielka przedszkola/w przedszkolu (lub szkoły/w szkole). Do mnie bardziej przemawia forma z przyimkiem, ponieważ forma bez niego nasuwa skojarzenia, że nauczyciel uczy szkołę.
Z poważaniem
Ania

Szanowni Państwo,
wiem, że na stronie tytułowej Poradni jest informacja, że nie udzielają Państwo odpowiedzi na temat pochodzenia nazwisk, jednakże profesorowie Bańko i Grzenia uczynili kilka wyjątków. W związku z czym zwracam się z prośbą o wyłożenie etymologii mojego nazwiska, które nosił także bohater narodowy i pułkownik powstania kościuszkowskiego – Jan Kiliński.
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
Mario Jakub Kiliński

Szanowni Państwo,

chciałbym zapytać o rozłączną pisownię wyrażenia "nie wprost". Rozstrzygnięcie słownikowe jest jednoznaczne, jednakże w tekstach matematycznych spotyka się pisownie łączną. Wiem, że pisownia łączna i rozłączna wyrazów z partykułą "nie" jest silnie związana z konwencją. Moje pytanie brzmi: czy niegdyś rozstrzygnięcia kwestii przysłówków niepochodzących od przymiotników były inne, czy jednak dzisiejsza zasada obowiązuje od zawsze?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Chciałabym wyjaśnić pisownię i odmianę związku nocny Marek. Wg Słownika frazeologicznego S. Skorupki wyrażenie to jest pisane wielką literą (wskazując na pochodzenie od imienia), tak samo chodzić jak Marek po piekle. Jednakże słownik PWN pod red. M. Szymczaka zaleca, aby pisać obydwa wyrażenia z małej litery, tj. nocny marek (marek = dusza pokutująca, potępieńca). Dodatkowo, w użyciu tego wyrażenia w liczbie mnogiej, odmieniamy je jako nocne Marki czy nocni Markowie?

Najlepszy obecnie tenisista świata Novak Djokovic pochodzi z Serbii. Oryginalny serbski zapis jego nazwiska to Новак Ђоковић, zaś zgodnie z łacińskiem zapisem języka serbskochorwackiego – Novak Đoković. W polskiej literaturze przyjęło się stosować angielską i najczęściej spotykaną formą zapisu jest właśnie Novak Djokovic. Czasami trafiłem na taki zapis: Nowak Dzioković. Jaka jest reguła transkrypcji serbsko chorwackiego dźwięku [Ђ/Đ] na język polski, a co za tym idzie nazwiska tego tenisisty?

Szanowni Państwo,

spotkałem się już kilkukrotnie z użyciem słowa obkrążyć, jednakże nie znalazłem go w żadnym słowniku. Czy jest to wyraz niepoprawny, czy może staropolski lub regionalizm?

Pozdrawiam

Witam.
Problemem jest oinochoe. W większości wydawnictw (w tym PWN) zapisujemy tak właśnie to słowo, jednakże u Podrackiego (Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny) mamy już: ojnoche. Czym się kierują redaktorzy słowników w wyborze takiej bądź innej pisowni – pomijając już intencje konkretnych osób czy wydawnictw?
Dziękuję i pozdrawiam.

Słowniki poprawnej polszczyzny zalecają, aby raczej nie rozpoczynać zdania od osobiście. Jednakże eksperci niniejszej poradni sami często zaczynają tak zdania (zwłaszcza dr Bańko). Zatem: można pisać „Osobiście uważam, że…”, „Osobiście nie widzę…” – czy nie? I czy zaimek ja nie jest w zdaniu „Ja osobiście uważam…” zbędnym dodatkowym podkreśleniem własnej osoby? Wydaje mi się, że czasem trzeba w pewnym fragmencie wypowiedzi dać wyraźnie do zrozumienia, że chodzi o własną osobę.

Nazwa włoskiego deseru panna cotta znaczy dosłownie ‘śmietanka gotowana’. Słowniki ortograficzne podają, że powinno się to odmieniać panna cotty, panna cottę itd. Zastanawia mnie, dlaczego odmieniać ma się tylko jeden człon. I to przymiotnik, a rzeczownik (panna = śmietanka) pozostaje nieodmienny. Odmiana wygląda tak, jakby to był jeden wyraz pannacotta. W języku włoskim panna cotta oczywiście nie odmienia się przez przypadki, ale w języku polskim mamy możliwość odmiany obu wyrazów.

Witam. Mam gorącą prośbę do redakcji o podanie znaczeń czterech słów: peloteza, sajerz, tamwors i wygawor. Wszystkie figurują w tutejszym słowniku ort., jednakże nigdzie jak dotąd nie znalazłem w żadnej literaturze definicji tychże. Z góry dziękuję i pozdrawiam;)