Szanowni Językoznawcy,

co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

Z poważaniem i pozdrowieniami

J.J.

Jak prawidłowo pisać nazwę jeziora Ильмень?
1. Ilmen.
2. Ilmeń.
3. Ilmień?

Czy kobietę, która jeździ konno, można określić mianem jeźdźczyni?

Szanowni Państwo!
Tym razem wątpliwość moją budzi liczba mnoga i jej odmiana w słowach Joanna, sawanna. Skoro „Nie mam w domu wielu wanien” to jak będzie wyglądać analogiczna forma wymienionych słów?
Pozdrawiam świątecznie
Bartosz Marchwica

Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).

Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].

Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).

Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).

Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.

Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?

Maciej St. Zięba

Szanowni Państwo,
czy od rzeczownika Marusza (nazwa dopływu Cisy, przepływającego przez Rumunię i Węgry) funkcjonuje w języku polskim forma przymiotnikowa? Jeśli tak, jak ona brzmi?

Z góry dziękuję za odpowiedź
Daniel

Witam,
proszę napisać, która z wersji jest poprawna, im dłużej się nad nimi zastanawiam, tym bardziej żadna mi nie pasuje i wszystkie wydają mi się masłem maślanym: czas trwania, okres trwania, długość trwania.
Dziękuję i pozdrawiam,
Kasia

Dzień dobry,
mam pytanie o różnicę między dwoma słowami: odsetka i odsetek. Dziś są to dwa różne słowa (tj. mają dwa różne wpisy w słowniku) o nieco odmiennych znaczeniach; tzn. nie są wymienne. Jednak wciąż są na tyle bliskie znaczeniowo, że jestem przekonany, że pochodzą z jednego źródła. Stąd pytanie: kiedy i w jakich okolicznościach doszło do ich „separacji”? Które słowo było pierwsze?
Dziękuję i wesołych świąt!
Jarek Hirny

Szanowni Państwo,

zastanawiam się, czy blisko Hali Stulecia (to chyba prawidłowa pisownia, prawda?) we Wrocławiu znajduje się Ogród Japoński, ogród Japoński czy może ogród japoński?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

1. „Teraz Brazylia to mój atut” – śmieje się, bo zna świetnie portugalski i oprócz telewizji pracuje w dziale handlowym ambasady Brazylii.
2. Oprócz naleśników zjadł jeszcze kawałek ciasta.
3. Oprócz pana G. zarzuty postawiliśmy jeszcze jednej osobie.
4. Oprócz pana G. zarzuty ma również jeszcze jedna osoba.
Które zdania poprawne? Czy prawidłowo jest: „… obsługuje również dział handlowy…”? Jaka konstrukcja jest prawidłowa w przypadku oprócz i poza, czy możliwe jest użycie strony biernej?