jota
-
Miękczący wpływ dawnych samogłosek
16.01.202116.01.2021W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.
-
Modernizacja tekstu cytatu11.01.201811.01.2018Szanowni Państwo,
czy robiąc korektę współczesnego tekstu, w którym przytoczony jest fragment sformułowanej przed wieloma laty reguły zakonnej, ingerować w ortografię tego cytatu i uwspółcześnić w nim pisownię nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Jak postępować w innych podobnych sytuacjach, na przykład gdy cytuje się fragment brewiarza albo Pisma Świętego? Zachować czy zmienić pisownię oryginału?
Proszę o poradę
Halina Mastalska
-
nazwisko Kadyi25.03.201525.03.2015Szanowni Państwo,
proszę o opinię w sprawie odmiany nazwiska Kadyi (D. Kadyia czy Kadyiego). Przez historyków używane są obie formy. Chodzi o Henryka Kadyi(a/ego), lekarza działającego na przełomie XIX i XX wieku na terenie Galicji.
Z poważaniem
Elwira Wyszyńska
-
Niedajże 10.07.201910.07.2019Wśród moich znajomych często używane jest słowo niedajże w znaczeniu ‘nie dość, że’. W sieci nie znajduję żadnej wzmianki o takim słowie. Ciekawi mnie zatem, czy słowo niedajże jest lub było używane w jakiejkolwiek części Polski, czy może nigdy nie istniało? Skąd mogła wziąć się taka forma?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Niektóre cechy fonetyczne Podhala
5.01.2022Dzień dobry.
W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!
-
Obraz Vilhelma Hammershøia16.01.201816.01.2018Szanowni Państwo,
czy duńskie nazwisko Hammershøi można w polskim tekście odmieniać (jeśli tak – to jak?), czy jednak lepiej pozostawić je bez odmiany? A więc: obraz Vilhelma Hammershøia, obraz Vilhelma Hammershøiego czy obraz Vilhelma Hammershøi?
-
Ochrzczony czy ochrzcony? 3.09.20183.09.2018Szanowni Państwo,
w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?
Dziękuję za pomoc,
Łukasz
-
Pas Kuipera17.01.202017.01.2020Dzień dobry,
jak poprawnie wymawia się Pas Kuipera?
W internecie mnogość wersji:
- pas kajpera (z angielskiej wymowy)
- pas kujpera (Wikisłownik)
- pas kjupera (encyklopedia.pwn.pl)
- pas kłipera (nie pamiętam, gdzie się z nią spotkałem)
Proszę o rozwianie wątpliwości.
Z poważaniem
Jan Nowak
-
Rohingya/Rohingja; Rohingjowie2.10.20172.10.2017W ostatnich tygodniach doszło do kolejnych prześladowań muzułmańskiej mniejszości w Birmie. Moje pytanie dotyczy tego, jak zapisywać członków tej społeczności. Czy trzymać się angielskiej formy Rohingya? Czy wzorem na przykład Artura Domosławskiego w książce „Wykluczeni” można to spolszczyć i używać form Rohingja i Rohingjowie?
-
rozszerzenia nazw plików komputerowych9.09.20099.09.2009Jak odmieniać, pisać i wymawiać rozszerzenia plików np. .pdf, .doc, .xls, .rar, .cdr, .dat, .png, .jpg? Niektóre z nich są skrótowcami (PDF), inne skrótami (doc), a inne nazwami formatów. Który zapis jest dopuszczalny (czy też, jeśli nie są to skróty, można zapisywać je fonetycznie?): „Pobrałem książkę w PDF / PDF-ie [pe-de-efie] / pdf-ie / pliku .pdf / pliku PDF”? „Spakowałem ją w formacie RAR / w RAR-ze / w rarze / RAR-em”? „Zapisałem plik w formacie .doc / .doc / DOC-u / w doku”?
