kalka
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • Kalka składniowo-frazeologiczna z angielszczyzny

    29.09.2023
    29.09.2023

    Dzień dobry,

    ostatnio coraz częściej słyszę zdania z przyimkiem „o” sformułowane w sposób, który bardziej przypomina mi język angielski niż język polski. Przykładem może być sytuacja, w której ktoś personalnie odbiera coś, co w ogóle go nie dotyczy i jakaś inna osoba mówi „To nie jest o tobie” ("This is not about you"), tj. „Tu nie chodzi o ciebie”. To pierwsze zdanie wydaje mi się bardzo dziwne. Czy jest poprawne i czy ta konstrukcja istnieje w języku polskim od dawna?

  • Czy to kalka z angielskiego?

    17.07.2022
    17.07.2022

    Szanowni Państwo,


    czy zdanie 'Jest szczególnie ważne, by poinformować lekarza o innych problemach zdrowotnych' jest poprawne w języku polskim?

    Czy nie jest to kalka z języka angielskiego (It is particularly important to...(?

    Czy w jezyku polskim zdanie nie powinno brzmieć: 'Szczególnie ważne jest poinformowanie....'?

    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.


    Z poważaniem


    Aldona

  • Ze względu na fakt, iż… – kalka językowa?
    21.02.2017
    21.02.2017
    W trakcie dyskusji z moją Szefową spotkałam się ze stwierdzeniem, że sformułowanie ze względu na fakt, iż… jest niepoprawne, gdyż jest kalką z języka angielskiego (due to the fact that…). Czy tak jest w istocie? W mojej opinii wspomniana forma jest poprawna, a semantyczna zbieżność jest raczej przypadkowa.

    Z góry dziękuję za rozwianie wątpliwości.
  • Kalki z angielskiego
    9.07.2020
    9.07.2020
    Takie zdanie znalazłam dziś w prasie: Z jakiegoś powodu komórki fazy REM są pierwszymi, które chorują. Dawniej napisałoby się Z jakiegoś powodu komórki fazy REM chorują pierwsze, a przykład z prasy wygląda na zupełnie zbędną, wprowadzającą nadmierną rozwlekłość, kalkę z angielskiego. Proszę o opinię.
  • Krytyczny i dramatyczny – nowe kalki semantyczne
    22.05.2016
    22.05.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o przymiotnik krytyczny w tłumaczeniu tekstów angielskich: mission-critical data, critical information itd. Zwykle tłumaczę to jako decydujący, o decydującym znaczeniu, niezwykle istotny itp., ale coraz częściej widzę w fachowych tekstach kalkę: o krytycznym znaczeniu, krytyczne decyzje, te informacje są krytyczne itd.
    Czy to już się przyjęło na tyle, że można to już uznać nie za kalkę, ale za inne znaczenie słowa krytyczny? Podobnie z dramatyczny (zmiana).
  • odmiana nazwisk żeńskich
    9.07.2007
    9.07.2007
    Wkrótce zmieniam stan cywilny, do mojego nazwiska dołączone zostanie nazwisko męża. Jak moje nazwisko (a właściwie jego drugi człon) będzie odmieniane przez przypadki – w mianowniku brzmieć będzie Emilia Lewicka-Kalka (ale czy „Rozmawiam z Emilią Lewicką-Kalką” czy Kalka, a „Szukam Emilii Lewickiej-Kalki”)? I czy razem z mężem będziemy Państwo Kalka czy Kalkowie, a może jeszcze inaczej?
    Z poważaniem,
    Emilia Lewicka
  • lokacja i lokalizacja
    9.12.2011
    9.12.2011
    Szanowni Państwo,
    proszę o opinię dotyczącą słowa lokacja, które w żargonie filmowym stosowane jest wymiennie z określeniem lokalizacja (filmowa), oznaczającym miejsce poza studiem filmowym, gdzie jest kręcony film. Czy forma lokacja w odniesieniu do miejsca jest poprawna?
    W języku angielskim spotykamy określenie film location, czy lokacja będzie w taki razie kalką z angielskiego? A może to neologizm?
  • Czechy czy Republika Czeska?

    17.11.2020
    25.03.2003

    W polskim tłumaczeniu traktatu zjednoczeniowego z Unią Europejską (a konkretnie – w tekście dostępnym w portalu Gazeta.pl) nagminnie występuje wyrażenie Republika Czeska, podczas gdy w tych samych kontekstach (często wręcz w tym samym zdaniu) pisze się: Polska, Węgry, Estonia itd. Czy w takim wypadku Republika Czeska nie jest po prostu niefortunną kalką z angielskiego Czech Republic? Chyba należałoby napisać Czechy, a Republikę Czeską zarezerwować dla tych kontekstów, w których podaje się pełne nazwy państw: Rzeczpospolita Polska, Republika Węgierska itp. Problem ten dotyczy zresztą nie tylko przytoczonego traktatu, ale i innych publikacji, jak np. reklamy biur turystycznych.

  • Dokładnie
    6.11.2017
    6.11.2017
    Szanowna Poradnio,
    proszę powiedzieć mi, czy prawdą jest, że dokładnie w języku polskim nie ma znaczenia zgody, jak może mieć angielskie wykrzyknienie exactly.
    Czy ta partykuła komunikująca weszła już w uzus i uznaje się za dopuszczalną bądź poprawną?
    Jakie jest stanowisko językoznawców względem kalk i jakie należą do najczęstszych?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Mario Jakub Kiliński
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego