kalka
  • Biały w szachach

    30.01.2022

    Dzień dobry,

    Czytam i słucham ostatnio dużo o szachach po polsku i po angielsku. Zauważyłem, że wielu trenerów szachowych używa określenia jak w zdaniach: „To było bardzo silne posunięcie dla białego!” „Biały ma teraz dwa pomysły, ruszyć się skoczkiem bądź gońcem”. Chodzi mi o słowo biały. Całe życie słyszałem o białych/czarnych (jako o bierkach szachowych). Mówienie czy pisanie w liczbie pojedynczej wygląda mi na kalkę z angielskiego (jak w zdaniu „White is going to capture c4”). Czy mam rację?

  • biustonosz i stanik
    23.03.2005
    23.03.2005
    Jaka jest etymologia słów biustonosz i stanik – z jakiego języka pochodzą i co oznaczały pierwotnie?
  • Bogurodzica czy Bogarodzica?
    12.04.2006
    12.04.2006
    Bogurodzica czy Bogarodzica? Chodzi mi o tytuł Maryi, nie o utwór. Skąd ta różnica form? Czy są wymienne? W nazwie (wezwaniu) parafii spotykam obie formy, czy można ich używać, jak kto woli, myśląc o tej samej parafii? Czy jedna parafia może wybrać taką wersję, a druga inną?
  • Brzmi wygodnie
    9.06.2020
    9.06.2020
    Od dłuższego czasu zastanawia mnie czy brzmi wygodnie (np. Zostań w domu, kupuj z domu! Brzmi wygodnie, prawda?) jest prawidłowym sformułowaniem?
  • cyrylicki, głagolicki
    28.05.2007
    28.05.2007
    Proszę mi powiedzieć, która z form jest poprawna: cyrylicki czy cyrylski i analogicznie głagolicki czy głagolski? W książkach znalazłam obie formy, ale ostatnio usłyszałam, że wyrazy cyrylski i głagolski nie istnieją w języku polskim.
  • Czynnik w matematyce
    10.04.2019
    10.04.2019
    Szanowni Państwo,
    chciałem spytać o etymologię słowa czynnik w znaczeniu ’argument mnożenia’. Czy chodzi może o to, że czynić miało znaczenie ‘pomnażać’? Jak to dokładnie było?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Datafikacja czy danetyzacja?
    18.06.2019
    18.06.2019
    Szanowni Państwo,
    która forma jest poprawna językowo: datafikacja czy danetyzacja? W literaturze przedmiotu pojawia się jedna i druga.

    Pozdrowienia
  • dedykować
    21.06.2012
    21.06.2012
    Czy poprawne są sformułowania: ulica dedykowana Słowackiemu, strefa dedykowana kibicom, promocja dedykowana…? Wydaje mi się to trochę sztuczne (jakby kalka z angielskiego dedicated to), do tej pory mówiło się ulica Słowackiego, strefa kibica, promocja dla…
  • dedykowany komputer
    30.11.2004
    30.11.2004
    Chodzi o znaczenie dedykowania nieujęte w Słowniku języka polskiego. Angielskie dedicated line, dedicated IP address, dedicated server itp. to, odpowiednio, łącze, adres IP oraz serwer, które służą wyłącznie do określonego celu. W języku – no dobrze: żargonie – informatycznym zaczęło się już mówić o dedykowanym łączu, adresie IP i serwerze. (…) Pytanie brzmi: czy ma sens takie rozszerzenie znaczenia słowa dedykowany, dedykować? Czy też jest to tylko niepotrzebna kalka z języka angielskiego?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam,
    Marta Bartnicka
  • Długi na 5 metrów, szeroki na 20 centymetrów
    1.07.2020
    1.07.2020
    Można zauważyć od jakiegoś czasu, że przy określaniu wymiarów obiektów dominuje forma: długi na, wysoki na, szeroki na. Rzadkie jest określanie wymiarów sformułowaniami typu o dwumetrowej długości. Wydaje się, ze forma ta jest poprawna, niemniej jej nadużywanie stanowi kalkę z języka angielskiego. Bardzo proszę o opinię.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego