Dzień dobry!

W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

Pozdrawiam
Karol Cwalina

Włączywszy telewizor, usłyszałem „Proszę panią…” oraz „Wsadź klucz w tą stacyjkę”. Był to serial komediowy o milionowej oglądalności. Aktorzy z pewnością potrafią prawidłowo zwrócić się do kobiety bądź odróżnić biernik od narzędnika! Z drugiej strony, grają oni ludzi nie zwracających uwagi na podstawową poprawność językową. Czy aktor powinien operować piękną polszczyzną, mimo że grana przezeń postać nigdy by tak nie mówiła? Czy osoba pisząca scenariusz może wkładać bohaterom błędy w usta?

Dzień dobry.
Chciałbym się zapytać o kwestię związaną ze słowem za darmo. Otóż moja nauczycielka języka polskiego wielokrotnie nam mówiła, że nie pisze się za darmo tylko darmo i nawet gdy w podręczniku występowało to słówko z członem za, to kazała nam to poprawić. Czy jest jakieś uzasadnienie tego, czy jednak za darmo jest poprawną formą, gdyż szczerze mówiąc, nigdzie się nie spotkałem, by ktoś tak pisał.

Mili Państwo!
Proszę o rozstrzygnięcie, czy dopuszczalne jest w języku polskim zapisywanie godziny w następujący sposób: o 20-tej, o 18-tej itp. Niestety, mimo usilnych starań, nie znalazłam odpowiedzi na to pytanie w żadnym popularnym słowniku. Bardzo dziękuję za pomoc.
Z poważaniem
Małgorzata Matuszczak

Dawniej dieta oznaczała specjalny sposób żywienia, zwłaszcza w chorobie (np. dieta bezglutenowa). Potem – w ogóle pewien sposób odżywiania (np. dieta sportowców). Ostatnio usłyszałem od lekarki, że mam solić dietę. Czy dieta dzisiaj to tyle, co żywność, pokarm?

Z czego może wynikać fakt, że wśród polskich liter będących odzwierciedleniami graficznymi głosek jedynie y ma swoją nazwę (igrek)? Czy dlatego, że samą głoskę y trudniej wymówić niż a, e itd.?

Dzień dobry.
Czy to jest poprawnie: „Dekoruj stół, czerpiąc z tego, co dają ci kolejne pory roku. Pozwól im się zainspirować!”.
Dziękuję, pozdrawiam,
Ola

Istnieje coś takiego jak [u] niezgłoskotwórcze. Można też niezgłoskotwórczo wypowiedzieć [o]. Czasem spotykam się z taką wymową słowa boazeria (niektórzy nawet potrafią napisać błazeria). Czy w takim wypadku można mówić o „o niezgłoskotwórczym”? Czy to jest inny dźwięk niż gdyby tam było [u]? Czy w Poradni są jakieś inne przykłady na taką wymowę [o] przed samogłoską?

Szanowni Państwo,

czy indywidualne imiona nadawane rzeczom (np. broni - w historii i literaturze nie brak imion nadawanym mieczom, szablom etc.) należy odmieniać męskoosobowo, czy rzeczowo? Przykład: miecz o imieniu Dziób. Wyjął z pochwy Dziób czy Dzioba? I czy słusznie piszę to imię dużą literą? Wprawdzie najnowsze tendencje każą pisać "szczerbiec" małą, ale imię psa, kota, konia piszemy dużą. Czy dlatego, że "szczerbiec" to nie imię, a określenie?

Chciałam prosić o wyjaśnienie kwalifikacji słów typu fiat, renówka, harley, canon, lublin (marka samochodu), szczyrk, jelcz, nissan itd. Moim zdaniem są to nazwy własne, natomiast ktoś usilnie stara się mi wmówić, że tak nie jest. W związku z tym zdecydowałam się zwrócić z tym problemem do Specjalisty :)
Pozdrawiam