kiedy
  • Nie pal jana
    6.01.2014
    6.01.2014
    Droga Redakcjo,
    zastanawia mnie etymologia wyrażenia „Nie pal Jana (jana?)”. Bardzo proszę o wytłumaczenie, skąd wzięło się takie stwierdzenie.
    Pozdrawiam
  • Nie wiem (,) jak
    4.12.2011
    4.12.2011
    Witam,
    mam pytanie dotyczące przecinka przed zaimkiem. SO podaje, że w konstrukcjach typu „Nie wiem gdzie”, czyli tam gdzie zdania podrzędnego de facto nie ma, przecinka być nie powinno. A co w sytuacji, kiedy mamy dwa zaimki lub konstrukcja jest w inny sposób rozbudowana? Na przykład: „Nie wiem, gdzie i kiedy” lub „Nie wiem, jak bardzo” czy „Nie wiem, w jaki sposób”?
    Dziękuję.
    AP, Lublin
  • -ny, -alny czy -onalny?
    29.04.2003
    29.04.2003
    Dzień dobry!
    Czy zachodzi jakaś i ewentualnie jaka różnica w znaczeniach słów: instytucjonalny – instytucyjny, relacjonalny – relacyjny, konstytucjonalny – konstytucyjny itp.? Wiem, że kiedyś było używane słowo egzystencjonalny, ale obecnie jest uważane za przestarzałe i zastąpione przez egzystencjalny. Jednak przytoczone przez mnie przymiotniki spotyka się nadal w obydwóch rodzajach form. Mam pewne intuicje co do różnicy sensu, ale prosiłbym o fachowe wyjaśnienie.
    Z poważaniem
    Paweł Borkowski
  • Pan/Pani w zwrotach adresatywnych

    9.12.2023
    9.12.2023

    Czy wyrazy pan/pani, które poprzedają imię, należy pisać wielką czy małą literą? Zostałem nauczony, że "Pan/Pani" piszemy "z dużej" w zwrotach: "Szanowna Pani / Szanowny Panie", jednak w połączeniu z imieniem należy raczej zastosować pisownię małą literą, np. "Dzień dobry pani Anno". Argumentacja była następująca: mała litera nie jest deprecjonująca, ale neutralna, a wielkich liter nie należy nadużywać. Czy istnieję jakiekolwiek wytyczne w tej materii?

  • roki
    16.10.2006
    16.10.2006
    Kiedy poprawna jest forma liczby mnogiej roki (od rok)?
  • Różności interpunkcyjne
    29.01.2016
    29.01.2016
    Szanowni Państwo,
    rozumiem, że konstrukcja
    nazwano, jak następuje: (…)
    jest zwykłym zdaniem złożonym i należy postawić w niej przecinek.
    Jeszcze jedno pytanie:
    Aż do roku 1804, kiedy to Bonaparte, bo któż by inny?, odebrał ją im (…).
    Jak powinna wyglądać interpunkcja takich retorycznych wtrętów jak któż by inny? Tylko znak zapytania i potem mała litera, tylko przecinek?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • seksualność i seksualizm
    10.04.2008
    10.04.2008
    Szanowni Państwo!
    Czytając rozmaite teksty, zauważam, że w odniesieniu do człowieka raz używa się określenia seksualność, a kiedy indziej seksualizm. Czy jest zasada mówiąca, kiedy stosować jedno, a kiedy drugie? Czasami zresztą mówi się o „izmach”. Jakie znaczenie nadaje słowu ta końcówka?
  • Skrót od doktorka

    8.01.2023
    8.01.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie kwestia stawiania kropek po skrótach, w przypadku kiedy mamy do czynienia ze słowami w formach żeńskich, w przypadku feminatyw. Zasada, że kropkę po „dr” stawiamy kiedy chcemy użyć skrótu w przypadku innym niż mianownik, jest jasna. Czyli „dr Jan Kowalski”, ale „Idę do dr. Jana Kowalskiego”. Co w przypadku, kiedy chcemy użyć skrótu od słowa "doktorka", np. „Doktorka Sylwia Spurek”? Czy wówczas stawiamy kropkę i w mianowniku, skoro wyraz kończy się na „a”?

  • szlak + przyimek

    16.05.2023
    16.05.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie dotyczące poprawności użycia „nad” lub „na” w „szlak nad Morskie Oko” czy „szlak na Morskie Oko”. W różnych tekstach, głównie artykułach w prasie pojawiają się obydwie wersje i przyznam się szczerze, że zwątpiłam w swoje rozeznanie. Interesuje mnie więc, a wręcz męczy, które z nich rzeczywiście jest poprawne. Być może obydwa? I przy okazji, jeśli można prosić, to przydałaby się jakaś ogólna wskazówka ich użycia ze słowem "szlak (rozumiany jako droga)" typu szlak nad rzekę/morze/jezioro/staw itp.

    Serdecznie dziękuję!

  • widzialność czy widoczność?
    2.11.2014
    2.11.2014
    W prognozach pogody mówi się obecnie o widzialności (wynoszącej x metrów), natomiast dawniej była to widoczność, co chyba bardziej zgadzało się z rzeczywistością, bo przedmioty we mgle czy deszczu nie stają się niewidzialne, tylko niewidoczne (z pewnej odległości). Proszę o opinię.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego