kilka-żyć
  • nazwy mieszkańców
    13.06.2002
    13.06.2002
    Mieszkaniec współczesnego Gdańska to gdańszczanin, Wolnego Miasta Gdańska – Gdańszczanin. A kilku mieszkańców Gdańska – zarówno przedwojennego, jak i powojennego to Gdańszczanie czy gdańszczanie?
    Dlaczego mieszkańców miast piszemy małą literą, skoro mieszkańców regionów, państw, kontynentów piszemy wielką? Rodzi to wiele nieporozumień i co gorsza błędów ortograficznych. Czyż nie są to nazwy własne? Po co ludziom utrudniać życie?!
  • neosemantyzmy
    15.03.2011
    15.03.2011
    Mam pytanie związane z wyrazami typu mysz (komputerowa), komórka, pilot itp. Są to wyrazy, które uległy neosemantyzacji. Czy możemy powiedzieć o nich neosemantyzmy? Spotkałam się bowiem z określeniem neologizmy w kontekście tych wyrazów.
  • Niektóre cechy fonetyczne Podhala

    5.01.2022

    Dzień dobry.


    W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!

  • nie z czasownikami
    12.04.2012
    12.04.2012
    Witam.
    Ostatnio zasłyszałem opinię, że w języku pisanym uważa się teraz za poprawne łączenie nie- z czasownikami. Zdaję sobie sprawę, iż język nie pozostał w swojej pierwotnej postaci po dziś dzień, ale taki pomysł wydaje mi się równie absurdalny, jak propozycje „wyrzucenia” CH na rzecz H – ażeby się wszystkim, którym się nie chce zastanowić nad pisownią, żyło łatwiej.
    Czy Państwu wiadomo coś na ten temat? Ja nic o tym wcześniej „niesłyszałem…”.
    Pozdrawiam!
  • oraz
    30.12.2013
    30.12.2013
    Jaka jest zasada stosowania spójnika oraz? Czy oraz można stosować tylko wówczas, gdy wcześniej wymieniliśmy już dwa rzeczowniki lub jeden rzeczownik w liczbie mnogiej? Np. poprawne: „Jaś dostał na urodziny rower, sanki oraz piłkę” vs. niepoprawne: „Jaś dostał na urodziny sanki oraz piłkę”. A co ze zdaniami bez użycia rzeczowników? Np.: „W pociągu graliśmy w karty oraz opowiadaliśmy sobie dowcipy”. W dwóch ostatnich zdaniach użyłabym raczej spójnika i, czy słusznie?
  • organ
    29.12.2004
    29.12.2004
    W słowniku PWN nie ma opisanego jednego znaczenia słowa organ. Chodzi mi o dokładną definicję tego słowa używaną w pojęciach: organ statutowy, organ stowarzyszenia, organ organizacji etc. Jakie przymioty kryją się za ww. pojęciami? Pytanie powstało na gruncie konkretnego zapisu ustawy sejmowej. Określa ona, że w danej organizacji organami statutowymi są: „… inne powołane statutem”. Jakie cechy będą musiały spełniać organa powołane statutem, żeby wypełniały definicję słowa organy?
  • o związku głównym
    4.11.2013
    4.11.2013
    Czy to zdanie jest zbudowane prawidłowo: „Poziom życia wciąż się pogarszał, powodem był brak pracy, okrojone emerytury i mizerne zasiłki z opieki społecznej”. Chodzi mi o to, czy jeśli wymieniono kilka rzeczy, które stanowiły powód, to nie powinno użyć się czasownika w liczbie mnogiej: „powodem były…”?
  • płocha sarna
    12.04.2014
    12.04.2014
    Zarzucono mi, że użyłem słowa płochy jako synonimu słów strachliwy, pierzchliwy. Dotąd wydawało mi się, że to powszechny synonim tego słowa, ale – jak sprawdziłem w kilku nowszych słownikach – jako synonimu tych słów stosuje się słowo płochliwy, a w starym słowniku Doroszewskiego przy haśle płochy (jako 'bojaźliwy') widnieje przypis „wychodzące z użycia”. Czy zatem zwrot płocha sarna można obecnie uznać za błędny, czy nadal można zamiennie używać przymiotników płochy i płochliwy?
  • Przetrwali zimę o worku ziemniaków
    25.12.2016
    25.12.2016
    Jedno z tegorocznych haseł Szlachetnej Paczki głosi: Starzy, samotni, schorowani – przetrwali zimę o worku ziemniaków. Wiadomo mi, że można powiedzieć, że ktoś cudem przeżył o chlebie i wodzie, ale czy sformułowanie o worku ziemniaków jest poprawne? A jeśli tak, to czy można przetrwać lub przeżyć np. o maśle, o jajkach, o sałacie, o wódce, o piwie, czy – o zgrozo – o skrzynce buraków, o słoiku ogórków lub o puszce śledzi?
  • Przypowieść O miłosiernym Samarytaninie

    20.12.2023
    20.12.2023

    Jaka jest poprawna pisownia „przypowieść o miłosiernym Samarytaninie” czy „przypowieść o miłosiernym samarytaninie” w przypadku cytowania z Biblii? Czy obie formy można uznać za poprawne ze względu na wariantywność pisowni frazeologizmów?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego