kotów
  • Nazwy ulic w tytułach
    20.10.2017
    20.10.2017
    Szanowni Państwo,
    reguła [73] nakazuje pisać wielką literą jedynie pierwszy wyraz w tytułach utworów artystycznych. Co jednak z takimi przykładami jak: Ulica Japońskiej Wiśni (wiersz Osieckiej), Ulica Sezamkowa, Łuk Triumfalny (powieść Remarque’a, której tytuł nawiązuje do paryskiej budowli)? Nazwy te same w sobie podchodzą pod regułę [82], z której wynika pisownia wielką literą wszystkich wyrazów. Jak pogodzić tę kolizję?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • ołówek i piórnik w wołaczu

    3.11.2023
    3.11.2023

    Jaką formę przyjmują rzeczowniki nieżywotne w wołaczu? Np. ołówek czy ołówku, piórnik czy piórniku? Kiedyś uczono mnie, że wołacz = mianownikowi, a tylko przy personifikacji (baśnie, poezja) używa się piórniku, ołówku, długopisie, itp. Dziś słyszę, że to błąd. Czy faktycznie? Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Małgorzata

  • Pgoda idzie pod jedną świnią
    4.06.2009
    4.06.2009
    Witam,
    w jednej z powieści Jana Piepki (kaszubski pisarz) spotkałam się z określeniem Pogoda idzie pod jedną świnią. Zstanawima się, skąd autor mógł zaczerpnąć taki zwrot. Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Kamila Schachtschneider
  • Piespsu
    11.11.2016
    11.11.2016
    Bardzo proszę o wyjaśnienie nurtującej mnie kwestii: mówimy psu czy psowi?
    Może obie formy są poprawne?

    Pozdrawiam
    M. Michalik
  • Posiadać
    8.04.2019
    8.04.2019
    Słowo posiadać i ulubione w Infoliniach, biedronkach zwroty: Czy posiada pan drugie imię?, Czy posiada pan kartę biedronka itp.? W takich przypadkach posiada czy ma.
    Według mnie oczywiście ma. Ale ja jestem stary ;)

    Michał Włodarski
  • Rodzaje w liczbie mnogiej
    6.12.2018
    6.12.2018
    Męczy mnie jedna sprawa. Chodzi o to, jak uczyć dzieci. Ucząc o rzeczowniku, chciałbym mówić im o pięciu rodzajach tej części mowy, jednak podręcznik, z którym pracuję na lekcjach, podaje, że rzeczownik ma tylko 3 rodzaje: męski, żeński i nijaki, a liczbę mnogą sprowadzamy do liczby pojedynczej, by określić rodzaj np. oknaokno – nijaki. Ta reguła ma natomiast pewne luki, np. gdy chcemy podać rodzaj rzeczownika drzwi. Mam pracować zgodnie z podręcznikiem, czy uczyć poprawnej formy?
  • Rodzaj żeńsko-rzeczowy
    13.11.2015
    13.11.2015
    Szanowna Poradnio!
    Przed chwilą zadałam pytanie o terminy „forma męsko-osobowa” (pianiści grali) i „forma żeńsko-rzeczowa”(pianistki grały, kwiaty kwitły, koty słuchały), ale mi to niedokończone pytanie gdzieś uciekło, więc powtarzam. Czy poprawny jest termin „forma żeńsko-rzeczowa”, który znam ze szkoły? Nigdzie go nie znajduję. W jakich źródłach mogę szukać?
    Serdecznie pozdrawiam.
    Łucja Brzozowska z Wilna.
  • skarmiać
    23.12.2012
    23.12.2012
    Mam kłopot z czasownikiem skarmiać. Dotąd znałem znaczenie 'przeznaczać na paszę' (np. skarmiać ziemniaki końmi). Skarmiać pojawia się na str. 53 książki Doroty Masłowskiej Kochanie, zabiłam nasze koty. Autorka pisze: „Winne temu są małżeństwa skarmiające te aroganckie stworzenia resztkami sandwiczów” – tu jest to synonim karmić. Czy przytoczone przeze mnie znaczenie słowa jest aktualne? Czy było gwarowe, błędne, wyszło z obiegu? Czy słowo funkcjonuje w znaczeniu użytym przez pisarkę?
  • smartfon
    3.12.2010
    3.12.2010
    Jak należy prawidłowo odmieniać słowo smartfon? Czy, analogicznie do telefonu, w dopełniaczu powiemy smartfonu, czy też raczej smartfona?
  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego