kresa
  • Konwisarz
    25.07.2017
    25.07.2017
    Jaka jest etymologia słów konwisarz, konwisarstwo. Słownik Doroszewskiego sugeruje związek z niemieckim Kannengiesser, ale jakoś trudno tu o jakiekolwiek podobieństwo. Czy te słowa nie mają raczej czegoś wspólnego z polską konwią?

    Abraham
  • krzyżmo
    12.04.2014
    12.04.2014
    Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
  • kusz
    8.12.2015
    8.12.2015
    W jednej z powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza pt. „Jedyne wyjście” znajduje się taki oto dwuwiersz:
    Pusz się, draniu, pusz się, pusz
    Potem hycniesz w grób i kusz
    Czym jest ów kusz? Bo na pewno nie błędem Autora lub Wydawcy, bo byłoby coś o tym wspomniane w erracie lub nocie wydawniczej. Archaizm? Czy może typowy dla Witkacego żart językowy?
  • marmyza
    23.02.2006
    23.02.2006
    Witam. Dziękuję za wyczerpującą odpowiedź w sprawie pewnych dwóch wyrazów używanych na kresach. W międzyczasie przypomniałem sobie o jeszcze jednym, który dość często słyszałem z ust swojego dziadka-repatrianta: marmyza. Czy mógłbym prosić i o jego wyjaśnienie?
  • Matebudy
    29.09.2022
    26.07.2017
    Szanowni Państwo,
    co oznacza i jakie jest pochodzenie nazwy jednej z najstarszych ulic Włocławka: Matebudy. W Pamiątce z Celulozy Igora Newerlego nazwa ta pojawia się parę razy… A ulica notowana jest w kronikach miasta co najmniej od XVIII w.

    Pozdrawiam
    Ł.K.
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • Módl się za nami
    2.02.2016
    2.02.2016
    Interesuje mnie etymologia zwrotu módl się za nami będącego częścią modlitwy Zdrowaś Mario, a także powtarzanego w odpowiedzi na wezwania w modlitwach litanijnych. Czy jest on gramatycznie poprawny? Czy nie powinniśmy mówić módl się za nas?
  • Napatoczyć się
    20.09.2017
    20.09.2017
    Szanowni Państwo,
    proszę o etymologię czasownika napatoczyć się.

    Z pozdrowieniami
    Stratos Vasdekis
  • Na razie
    30.09.2014
    30.09.2014
    Skąd się wzięła potoczna formuła pożegnalna Na razie? Czy jest to skrót od jakiejś dłuższej formy, która była kiedyś w użyciu?
  • Nazwisko Kiliński
    1.04.2020
    1.04.2020
    Szanowni Państwo,
    wiem, że na stronie tytułowej Poradni jest informacja, że nie udzielają Państwo odpowiedzi na temat pochodzenia nazwisk, jednakże profesorowie Bańko i Grzenia uczynili kilka wyjątków. W związku z czym zwracam się z prośbą o wyłożenie etymologii mojego nazwiska, które nosił także bohater narodowy i pułkownik powstania kościuszkowskiego – Jan Kiliński.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
    Mario Jakub Kiliński
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego