kształtować
  • odmiana nazw geograficznych
    17.01.2008
    17.01.2008
    Kto decyduje o odmianie nazw geograficznych? Czy należy odmieniać nazwę ontaryjskiego Hamilton, tak jak amerykańskiego Waszyngton? Czy Olimpiada 2010 roku będzie w Vancouverze, czy w Vancouver? W 1988 roku była w Calgary czy w Calgarach? Kanadyjska Polonia odmienia wiele lokalnych nazw geograficznych, bo operuje nimi często – czy to błąd? I co zrobić z ontaryjskim miastem Londonw London czy w Londynie?
  • orzecznik przymiotnikowy w dawniej polszczyźnie
    26.10.2009
    26.10.2009
    „Kiedyś była ona inną” – zamiast „(…) inna”. Jak wyglądała historia rozwoju przymiotnika do postaci dzisiejszej? Dlaczego dziś jest inaczej (forma inna), skąd to wynika i skąd wynikała forma inną. Gdzie można o tym poczytać więcej?
  • panu Kamilowi Strebejko
    4.03.2014
    4.03.2014
    Dzień dobry.
    Moje nazwisko brzmi Strebejko. Otóż polonistka w szkole podstawowej stwierdziła, że mojego nazwiska się nie odmienia, z kolei w szkole średniej nauczycielka języka polskiego już moje nazwisko odmieniała. Jak to więc jest? I jeszcze jedno pytanie odnośnie mojego nazwiska. Wiadomo mi, że niegdyś pisało się je przez Y (tj. Strebeyko). Dowiedziałem się też, że niektórzy nadal noszą to nazwisko z literą Y. Czy wie Pan może dlaczego zaszła ta wymiana i kiedy mogła ona zajść?
  • pisownia dat
    31.03.2004
    31.03.2004
    Szanowni Państwo,
    Zwrócono mi uwagę, że niepoprawnie zapisuję daty, wpisując miesiąc cyfrą rzymską i rozdzielając cyfry kropką. Tymczasem zapis taki był stosowany w mojej rodzinie od lat, jeszcze przez mojego śp. Dziadka, kształconego w przedwojennych szkołach. Czy stosowany przeze mnie zapis jest rzeczywiście niepoprawny, czy raczej rzadziej spotykany lub może archaiczny? Przyznam, że ciężko byłoby mi przyzwyczaić się do rozdzielania dat spacją.
    Z poważaniem,
    Łukasz Kozicki
  • Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).

    12.03.2021
    12.03.2021

    W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

  • polszczyzna piosenek hip-hopowych
    6.01.2003
    6.01.2003
    Dzień dobry.
    Moje pytanie nie będzie dotyczyć problemu językowego. Chciałbym się dowiedzieć, co językoznawcy sądzą o hip-hopie, a ściślej – o jego języku? Moim zdaniem przerażające jest to, co hip-hop robi z językiem polskim. Co Pan na ten temat myśli?
    Pozdrawiam.
  • Ponownie liczymy czas, czyli o wyrażeniu za rok
    19.11.2018
    19.11.2018
    Szanowna Poradnio,
    Przepraszam nie dokończyłem ostatniego pytania. Czy może określenie za rok w maju generalnie za rok poprawnym jest rozumieć w ujęciu rocznika, rok więcej? Logiczniej byłoby to traktować, jako za tym rokiem, w przyszłym roku. Może powinno się znaleźć takie znaczenie w słowniku frazeologicznym, jeśli inaczej być nie może, poza tym kontekst powinien kształtować znaczenie określeń czasu?
    Pozdrawiam
  • Przydawka integralna bez przecinka

    3.05.2021
    3.05.2021

    Szanowni Państwo!

    Rozważmy następujące zdanie: „Spośród firm biorących udział w ankiecie[,] czterej producenci zauważyli w minionym roku większe zainteresowanie produktami [...]”. Moja wątpliwość dotyczy postawienia (lub nie) przecinka po „ankiecie”. Proszę o informację, jaka reguła może mieć tu zastosowanie oraz w jakich kategoriach językowych o tym myśleć. Z góry dziękuję za pomoc.

  • regionalne dla
    3.12.2008
    3.12.2008
    Witam,
    pochodzę z Suwałk, gdzie bardzo często mówi się słowo dla. Wyrażenie na przykład „Daj to Maćkowi” zastępowane jest przez „Daj to dla Maćka”. Chciałbym zapytać, czy można uznać to za regionalizm. Mieszkańcy owych okolic są poniekąd po takich zwyczajach językowych rozpoznawani.
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź.
  • rodzaj męskoosobowy

    5.11.2023
    5.11.2023

    Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?

    Pozdrawiam,

    KB

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego