-
Bądź łaskaw…28.05.200828.05.2008Bądź łaskaw / Pan będzie łaskaw często odbieram jako niegrzeczne, choć słowniki wciąż kwalifikują to jako zwrot grzecznościowy (taki łaskawca jest już ironiczny). Wiele zależy od intonacji, ale przecież mamy tu polecenie z pominięciem proszę oraz przekaz w tle: 'normalnie nie byłoby cię na to stać' + 'nawet nie próbuj dyskutować'. Która opcja – grzeczna czy niegrzeczna – przeważa we współczesnym języku?
-
biblioteka24.11.200524.11.2005SPP 1980 każe w wyrazie biblioteka akcentować TE. W dodatku tendencja jest w kierunku przesuwania akcentu w zapożyczonych wyrazach z 3. sylaby od końca na 2. Tutaj dzieje się odwrotnie. Jak to tłumaczyć – nie dość, że jest to sprzeczne z tendencją, to jeszcze zupełnie nieuzasadnione (wyraz ten chyba w swojej pierwotnej formie jest akcentowany na 2. od końca)? I to do tego stopnia, że współczesne słowniki uznają oba warianty za równorzędne? Który wariant według Państwa jest godniejszy polecenia?
-
bynajmniej – przynajmniej
10.10.202010.05.2006Szanowni Państwo!
Spotykam się często z wypowiedziami zawierającymi słowo bynajmniej w znaczeniu 'przynajmniej', np. „Bynajmniej ja tak sądzę”. Przyznaję, że mnie to razi. Bardzo proszę o wyjaśnienie zasad używania słowa bynajmniej oraz o kilka przykładów poprawnego użycia. Dziękuję i pozdrawiam!
-
Chiny Ludowe i Chiny ludowe14.10.201314.10.2013Szanowni Państwo,
jak powinniśmy pisać: Chiny Ludowe, Polska Ludowa czy też Chiny ludowe, Polska ludowa? W literaturze spotykam oba te zapisy…
Dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam -
chlać1.01.20091.01.2009Witam,
chciałabym się dowiedzieć, czy poprawnie mówimy chlejemy, czy mówimy chlamy.
Pozdrawiam -
ciemięzca czy ciemiężca?10.12.200810.12.2008Dzień dobry.
Czy rzeczownik ciemiężca jest poprawny? Kiedyś w popularnym teleturnieju Milionerzy padło pytanie, w którym ta forma miała być uznana za błędną, jednak Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod red. H. Zgółkowej notuje ciemiężca, jak i ciemięzca (ta druga notowana przez wiele innych słowników). Czy słusznie?
-
Co się robi z faksem?22.06.200522.06.2005Witam,
co robimy z faksem w znaczeniu 'wiadomość wysyłana za pomocą urządzenia…'? Wysyłamy faks? Nadajemy faks? Czy może jeszcze inaczej?
A rzeczownik odczasownikowy? Wysłanie faksu? Wysyłka faksu? Nadanie faksu? A może transmisja faksu? A może jeszcze coś innego?
Które wersje Szanownemu Gronu Językoznawczemu brzmią najkorzystniej, a które kwalifikują się z góry do odrzucenia?
Dziękuję z góry za odpowiedź. -
Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu
16.06.202116.06.2021Profesor UŁ Jerzy Starnawski przytoczył swego czasu następującą anegdotę o prof. Kazimierzu Nitschu: „Nitsch wywiesił kiedyś ogłoszenie zaczęte słowami: «Ci, co chodzą na moje seminarium...». Znalazł się student, który poprawił «co» na «którzy». Nadszedł Nitsch i dopisał z boku: «Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...». Student polemizujący z profesorem nie pozostał dłużny, dopisał: «Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu»”. Kto tak naprawdę miał rację w tym sporze?
-
Co żeś zrobił?21.05.200321.05.2003Czy poprawne są oba sformułowania: „Co żeś zrobił?”, „Co zrobiłeś?”? Czy słówko żeś istnieje?
Pozdrawiam.
Dziękuję. -
Czasownik niewłaściwy stać24.06.201924.06.2019Zwracam się z zapytaniem dotyczącym użycia wyrazu stać w rozumieniu ‘być w stanie coś zrobić’ lub ‘móc pozwolić sobie na coś’. Powszechne są stwierdzenia: było nas na to stać, będzie mnie na to stać czy stać go na to. Jednak zastanawiam się nad zwrotem być stać. Jako przykład podam zdanie znalezione w internecie: Banki może nie być stać na odwalutowanie pseudo-kredytów? (Obstawiam, że powinno być napisane Banków). Jaką gramatyczną funkcję pełni wyrażenie być stać?