Szanowni Państwo, proszę o wyjaśnienie etymologii wyrażenia kamień węgielny.

Mąż pyta: „Czy mnie kochasz?”
Mąż pyta: „Czy ty mnie kochasz?”
Która z tych dwóch wersji jest poprawna?

Szanowni Państwo,
uprzejmnie proszę o wyjaśnienie, czy pytania typu: „Kogo to jest rower (bluzka, pies itd.)?” są poprawne. Tak się mówi w rodzinie mojego męża. U mnie zawsze mówiono: „Czyj to jest rower?” i tylko taka forma wydaje mi się być poprawną.
Bardzo dziękuję za odpowiedź.
Anna Mech

Szanowni Eksperci,
w utworze „Szkice inteligenckie” Tadeusza Borowskiego znalazłem następujący fragment:

na stole kładą nam chleb oraz smalec
stary kuriata z młodym panem pankiem

Co oznacza słowo kuriata? Nie znalazłem go w żadnym dostępnym mi słowniku.

Czy wypowiedź wewnętrzną bohatera można poprzedzić kreską dialogową?

Moim zdaniem nie, ale Autor przez całą powieść zapisał w ten sposób:

Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

– Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

Pogardą mędrca skwitował ich postawę.

W mojej opinii ten fragment powinien wyglądać następująco.

Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

Pogardą mędrca skwitował ich postawę.

Opcjonalnie można też zapisać tak:

Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

Jak wyglądać teraz będzie moje życie? – zastanawiał się. – Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

Pogardą mędrca skwitował ich postawę.

Przed zmianą zapisu w całej powieści wolałbym się poradzić specjalisty. Dodam, że autor zarzucił mi niekonsekwencję, ponieważ w niektórych fragmentach tego typu zostawiłem kreskę dialogową. Na przykład tutaj:

Wypadało ze zwyczajnej grzeczności spytać, o co chodzi, ale palił się, by skończyć dzieło.

– Czy zawsze muszę być uprzejmy? Niech się szybciej wyniesie! – zawyrokował po cichu z zimną premedytacją, która w tym momencie po raz pierwszy stała się jego udziałem.

Wreszcie został sam.

Zostawiłem tutaj kreskę dialogową, ponieważ bohater werbalizował swoją myśl. Po chichu, kierując ją tylko do siebie, ale jednak wypowiedział te słowa.
Przed zadaniem pytania skorzystałem z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/monolog-wewnetrzny;10328.html, ale nie ma tam jednoznacznej odpowiedzi na moje pytanie, czy można zostawić kreskę dialogową.

Dzień dobry!
Czy można powiedzieć „Najbardziej na zachodzie [omawianego obszaru] położony jest masyw Połoniny Wetlińskiej”? Czy nie powinno być raczej „Najdalej na zachodzie…”? A może najbardziej/najdalej na zachód? Podobnie moje wątpliwości budzi sformułowanie: najbardziej zachodnia część grzbietu: czy coś może być bardziej lub mniej zachodnie?
Mimo poszukiwań nie znalazłam omówionych wyrażeń tego typu, mam więc nadzieję, że Poradnia rozwieje moje wątpliwości.
Dziękuję i pozdrawiam.

Dzień dobry,
uprzejmie proszę o podanie kilku przykładów właściwego i niewłaściwego (chyba coraz częstszego) użycia wyrazu natomiast.
Dziękuję.

Jak prawidłowo wymawia się nazwisko niemieckiego piłkarza, które pisze się Neuville, oraz angielskiego – pisane Neville? Komentatorzy wymawiają je jednakowo jako [newil], czasem z akcentem na pierwszą, a czasem na drugą sylabę. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że pierwszy z nich urodził się w wielojęzycznej Szwajcarii.

Szanowni Państwo.

Ciekawi mnie, jak to się stało, że dopełniacz od słowa „kocioł” brzmi „kotła”, a od „dzięcioł” – „dzięcioła”, skoro końcówki obu wyrazów brzmią „cioł”. Domyślam się, że przyczyną tego są jakieś różnice etymologiczne, i właśnie dlatego proszę o wyjaśnienie.

Z poważaniem

Wojciech Bąk

W archiwum Poradni, wpisując hasło Artur Conan Doyle, znalazłam zapis zalecający odmianę wszystkich członów, np. Artura Conana Doyle’a w dopełniaczu. Jest to dla mnie logiczne. We wszelkich publikacjach językoznawczych zaleca się odmianę imion i nazwisk i kładzie się na to duży nacisk. Dlaczego więc w słowniku ortograficznym PWN występuje tylko forma Artura Conan Doyle’a?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.