liczbą
  • (z)jeść + biernik

    29.03.2023
    29.03.2023

    Wiem, że w związku ze zmianami w języku, niektóre wyrazy męskie nieożywione w bierniku często kończymy na „-a”. Zauważyłam, że dzieje się tak szczególnie często, kiedy mówimy o warzywach i owocach, zwłaszcza w mowie potocznej. Zastanawiam się jednak jak to się ma do liczebników. Jeśli z jakiegoś powodu chciałabym powiedzieć, że zjadłam jeden owoc – banana, to jak to powiedzieć najlepiej? Zjadłam jeden banan? A może zjadłam jednego banana? Druga opcja brzmi „bardziej normalnie”, ale pierwsza zdaje się być bardziej poprawna gramatycznie.

  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Z końcówką czy bez?
    4.03.2019
    4.03.2019
    Szanowni Państwo,
    w jednej z książek spotkałam się z nową dla mnie konstrukcją: Umyłyśmy ręce i zaczęły jeść kolację czy Poszliśmy do domu i zjedli kolację. Tego typu przykłady przewijały się przez cały utwór, czy taka forma jest poprawna i wolno jej używać?
    Bardzo dziękuję.
  • złącze
    4.06.2002
    4.06.2002
    Szanowni Państwo,
    Przeglądając katalogi wielu firm elektrycznych, napotykam na sformułowania typu nowa seria złącz elektrycznych, akcesoria do złącz itp. Czy jest to forma prawidłowa, czy raczej powinno być nowa seria złączy elektrycznych, akcesoria do złączy?
    Z góry dziękuję za informację.
  • 34 złote
    13.09.2018
    13.09.2018
    Dzień dobry,
    czy poprawny jest zapis Dzieciom zostało 34 zł reszty, czy Dzieciom zostały 34 zł reszty?

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie zapisu.

    Pozdrawiam
    Bernadetta
  • Znaczny a znaczący
    1.03.2018
    1.03.2018
    Czy wyrażenia znaczny wzrost zachorowań i znaczący wzrost zachorowań można traktować jako synonimiczne?
  • Znak mnożenia
    20.03.2016
    20.03.2016
    Jaka forma pisania wymiarów technicznych jest poprawna:
    100x200x100 mm (czyli bez przerw)
    czy też
    100 x 200 x 100 mm (z przerwami)?
  • Znów liczymy czas

    13.01.2021
    13.01.2021

    Dzień dobry,

    Czy tydzień może oznaczać liczbę 7 dni, dzień jako okres kiedy jest jasno, nie tylko 7 dób? Np. Jeśli na końcu spotkania, które trwa 3 godziny i jest co tydzień o stałej porze powiem widzimysię za tydzień, to może to znaczyć włśnie 7 dni(kiedy jest jasno) nie 7 dób, bo nie będzie 7 dób( brak 3 godzin), albo tydzień liczony od początku spotkania, wtedy jest 7 dób?

    Pozdrawiam

  • znów o Medjugorie
    29.12.2009
    29.12.2009
    Szanowni Państwo,
    wciąż istnieje problem zapisu nazwy Medjugorie. Dr Jan Grzenia zalecił pisownię Medziugorje, Medjugorje lub Medjugorie. KSNG ustaliła zapis Medziugorie. Nie mogę znaleźć ustaleń KJR, na które powołuje się witryna Medziugorje. Polskie rzeczowniki nie mają końcówki -je, czy za poprawną nie należałoby więc przyjąć formę zapisu z końcówką -ie?
  • znów o podmiocie szeregowym
    13.11.2013
    13.11.2013
    Która konstrukcja jest poprawna/lepsza: „Trudno opisać, co czuliśmy ja i moja rodzina” czy „Trudno opisać, co czułam ja i moja rodzina”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego