logika
  • akcentowanie rzeczowników na -ika, -yka
    14.03.2003
    14.03.2003
    Na którą sylabę przypada akcent w wyrazie motyka? Moja nauczycielka uważa, że na 3 od końca. Czy to prawda?
  • Arletta
    25.08.2003
    25.08.2003
    Witam,
    Po latach użytkowania swojego imienia napotkałam na problem – jak je odmienić? Czy ktoś coś powierza Arletcie czy Arlecie? To pierwsze wydaje mi się bardziej poprawne z punktu widzenia logiki, ale ta druga forma jest łatwiejsza do wymówienia i jakoś ładniej wygląda.
    Pozdrawiam
    Arletta Deniusz-Janik
  • autograf
    8.05.2002
    8.05.2002
    Dlaczego aktora prosimy o autograf, a nie o autogram? Przecież mamy: barometr – barogram (wydruk pomiaru), termometr – termogram, stenograf – stenogram. Na zachodzie aktorzy rozdaja autogramy!
  • Bezpieczny
    9.03.2020
    9.03.2020
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie znaczenie wyrazu bezpieczeństwo. Dziś rozumiemy go tak, że osoba bezpieczna może czuć się spokojna o swój los, nie jest zagrożona. Odczytując znaczenie poszczególnych składowych tego słowa, mamy obraz zgoła odmienny – ktoś bezpieczny jest pozbawiony pieczy, bez opieki, zatem (być może) jest zagrożony. Wydaje się to niespójne, pozbawione logiki. Czy może wyraz ten przeszedł taką samą przemianę semantyczną jak słowo bezczelny?
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienia.
  • biologia a fizyka
    26.04.2012
    26.04.2012
    Szanowni Państwo,
    pamiętam ze szkoły, iż w szkole podstawowej nauczycielka tłumaczyła akcentowanie wyrazów. Powiedziała, że w wyrazie biologia akcent pada na sylabę 3. od końca, że wszystkie wyrazy z -logia tak właśnie się akcentuje. Ale teraz znalazłam informację, że biologia, to 2. sylaba od końca… jak to jest?
    Bardzo dziękuję.
  • Błąd kategoryczny
    13.11.2018
    13.11.2018
    Szanowna Redakcjo!
    Znalazłem błąd w jednym z artykułów umieszczonych na Państwa stronie. Jest on kategoryczny, więc proszę o reakcję. W artykule na temat spójnika i/lub (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/i-lub;8351.html), znajduje się następujące zdanie:
    Czasem lub odpowiada logicznemu spójnikowi dysjunkcji, czyli jest synonimem wyrażenia albo…, albo…


    Jest to kategoryczny błąd z logicznego punktu widzenia. Nawet jeżeli na potrzebę artykułu zasady logiki są nagięte, a przy użyciu argumentacji wynikającej z powszechnego użycia artykuł ma do tego prawo, to konieczne jest pozostawienie adnotacji podkreślającej wyjątkowość tej sytuacji.

    Z wyrazami szacunku
    Stanisław Lorys
  • Brak zgodności czasów
    16.11.2018
    16.11.2018
    Proszę o poradę dotyczącą użycia czasu w zdaniach złożonych podrzędnie. Spotykam się często z brakiem konsekwencji. W zdaniu nadrzędnym zastosowany zostaje czas przeszły, ale w podrzędnym – teraźniejszy, choć logika każe zachować konsekwencję.
  • Brzmi wygodnie
    9.06.2020
    9.06.2020
    Od dłuższego czasu zastanawia mnie czy brzmi wygodnie (np. Zostań w domu, kupuj z domu! Brzmi wygodnie, prawda?) jest prawidłowym sformułowaniem?
  • Celinowski czy Celine’owski?
    15.11.2006
    15.11.2006
    Szanowni Państwo,
    jak powinienem pisać przymiotnik od nazwiska Celine? Wymawia się [selinowski], ale taki zapis jednak wyglądałby dziwnie. Stosuję formę celinowski, czy to poprawne rozwiązanie? Najłatwiej by było unikać tej formy, ale niestety się nie da w tym przypadku.
    Z wyrazami szacunku
  • ChatGPT

    25.04.2023
    1.04.2023

    Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego