lp
  • wojewoda łódzka
    1.03.2010
    1.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałem zapytać, czy połączenie rzeczownika wojewoda z przymiotnikiem rodzaju żeńskiego jest poprawne, np. w zdaniu: „Wojewoda łódzka, (Pani) Anna Nowak, przyjechała na zebranie”. Słownik pod red. A. Markowskiego odradza tego typu konstrukcję, zaleca przydawkę w formie męskiej, choć są przecież w języku polskim nazwy analogiczne, jak np. redaktor naczelna, doktor habilitowana.
    Pozdrawiam -
    S. Kania
  • zdania z liczebnikami
    27.06.2015
    27.06.2015
    Szanowni Państwo,
    czytałem porady dotyczące składni fraz liczebnikowych i zastanawiam się, dlaczego można powiedzieć te pięć książek, te dziesięć minut, ale te pięć dolarów już nie. Czy chodzi o to, że w trzecim przypadku rzeczownik w lp jest rodzaju męskiego, a w pozostałych żeńskiego?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • z rattanu, ale z kasztana
    11.02.2010
    11.02.2010
    Napotkałem ostatnio ciekawy problem: ktoś powiedział, że coś wykonane było z bambusu, ktoś inny ją poprawił, że powinno być z bambusa. To ciekawe, że podobna odmiana z -u na końcu stosuje się wobec materiałów, nawet pochodzenia naturalnego, i tak, mówimy nie tylko z plastiku, ale również z rattanu, ale nie z kasztanu. Mam koncepcję, że taka odmiana dotyczy jedynie roślin, które były znane w naszym kraju nie jako rośliny rosnące, ale jako materiał, i stąd z mahoniu a nie z mahonia.
  • acerola
    4.04.2012
    4.04.2012
    Szanowni Państwo,
    jeden ze słowników (prawdopodobnie jedyny, który w ogóle podaje formę dopełniacza l. mn.) każe w rozmowie o pewnych egzotycznych owocach posługiwać się formą aceról. Co Państwo sądzą o postąpieniu w ten sposób ze słowem wyraźnie obcym, w Polsce używanym chyba dość krótko i niezbyt często?
  • agora
    6.07.2006
    6.07.2006
    Dziń dybry!
    Dziwi mnie zapis w WSWO PWN przy słowie agora: „agora, w lm -ry (lub roty)”. Przecież agorot to właśnie liczba mnoga od agora… Zobacz http://pl.wikipedia.org/wiki/Agorot
    Pozdrawiam
  • Ajodhja
    22.10.2003
    22.10.2003
    Jak należy odmieniać nazwę indyjskiego miasta Ajodhja? Jaka będzie końcówka dopełniacza lp?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • alergik
    9.12.2006
    9.12.2006
    Jak poprawnie należy akcentować w przypadkach zależnych (oczywiście poza celownikiem) i w liczbie mnogiej słowo alergik? Czy zaliczyć je pod względem akcentowania do takiej grupy, co np. prawnik i ratownik, czy do takiej, jak np. matematyk i fizyk?
  • Ale z ciebie numer!
    17.09.2005
    17.09.2005
    Zastanowiła mnie kwestia pisowni słowa numer w D lp. Słownik PWN podaję jedynie formę numeru, co nie budzi moich zastrzeżeń przy przyjęciu znaczenia numer jako liczby czy przedmiotu opatrzonego jakąś liczbą. Jednak numer potocznie oznacza również łobuziaka. Wydaje mi się, że w tym znaczeniu powinno brzmieć numera. Dostrzegam analogię ze słowem fenomen, gdzie stosujemy formy fenomenu (zjawisko zadziwiające) lub fenomena (człowiek uzdolniony). Czy mam rację?
  • allel
    25.04.2003
    25.04.2003
    Szanowni Państwo!
    Mam kłopot ze słowem allel (allomorf). W dostępnych mi słownikach słowo to znalazłam tylko w Słowniku ortograficznym PWN, ale jedynie w liczbie mnogiej – allele (allomorfy), tymczasem w książce, którą redaguję, występują różne rodzaje alleli (-ów) i nie wiem, jakiego rodzaju (męskiego czy żenskiego) jest to słowo w lp. i jak wobec tego je odmieniać.
    Będę wdzięczna za poradę. Pozdrowienia,
    Jolanta Stecewicz
  • aspan, mopan itp.
    25.12.2011
    25.12.2011
    Dzień dobry,
    WSO podaje, że jedynym prawidłowym celownikiem od rzeczowników jaśniepan i sobiepan jest ten z końcówką -u. Z kolei w SJP pod red. M. Szymczaka przy hasłach aspan, jespan, jeśpan i waćpan mamy „C. -u, a. -owi”. W przypadku mospana I mopana słowniki konsekwentnie pomijają trudną odmianę. Czy można założyć, że końcówka celownika -owi jest poprawna dla każdego dawnego rzeczownika zakończonego na -pan?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego