Witam!
Chciałabym się dowiedzieć, jakie powinien mieć brzmienie czasownik zastępować w stronie biernej. Słowniki poprawnościowe podają, że zastępować należy coś czymś, nie przez coś. Czy w związku z tym w stronie biernej powiemy, że coś zostało zastąpione czymś czy przez coś? Podobny problem występuje ze stroną bierną czasownika pieczętować: przypieczętowany przez uścisk dłoni czy przypięczętowany uściskiem dłoni?

W zdaniu: „W latach 1929–1933 miał miejsce Wielki Kryzys – prawdopodobnie największy kryzys gospodarczy w XX wieku, który zatrząsł systemami pieniężnymi na całym świecie”. Poprawna będzie forma czasownika zatrząsł czy zatrząsnął?

Czy określenie za tydzień zawsze oznacza za siedem dni? Czy określenie to może oznaczać: ‘po tygodniu, który już trwa’?(niepełne siedem dni)

Dziękuję

Pytałem już o podobną kwestię. Jednak czy istnieć może kontekst, znaczenie, że za tydzień = za tygodniem, który trwa, po jego upływie? Niektórzy tak mówią w tym znaczeniu, więc jest to niepoprawne?

„Zawiły oznaczało kiedyś (a i dziś w niektórych gwarach) ‘podatny na wiatr; wystawiony na wiatr’ […] Tak więc rodzimy zawilec może być dokładnym, dosłownym tłumaczeniem łacińskiego anemone i greckiego ανεμώνη” (https://nck.pl/inne/ciekawostki-jezykowe/zawilec-bo-). Proszę o ustosunkowanie się do powyższych (tj. stwierdzenia oraz hipotezy). Jeśli bowiem stwierdzenie jest prawdziwe, to i hipoteza etymologiczna może być zasadna.

Stratos V.

Witam!
Proszę o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób odmienia się nazwisko Zawisła i jak napisać na dyplomie: Dyplom dla Anny Zawisły czy dla Anny Zawisłej, czy też dla Anny Zawisła. Czy tak samo odmienia się nazwisko Konieczna? Dyplom dla Anny Konieczny czy Anny Koniecznej czy Anny Konieczna?
Dziękuję.

Szanowni Językoznawcy,
proszę o rozwianie moich wątpliwości odnośnie czasownika zawitać. A konkretnie – z jakim przypadkiem się on łączy? Zawitać gdzie (miejscownik) – np. w naszych niskich progach. Czy zawitać dokąd (biernik) – w nasze niskie progi? Zawitać na ekranach kin czy na ekrany kin?
Dziękuję serdecznie.
Anna

Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach. Wiem, że ono jest w częstym użyciu, ale czy tylko dlatego jest poprawne?
Dziękuję.

Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
Pozdrawiam
Łukasz Starzak

Proszę o rozstrzygnięcie, czy poprawne jest używanie czasownika odznaczyć w znaczeniu cofnąć zaznaczenie. Zawsze „Odznacz wszystko” zmieniałam na „Cofnij zaznaczenie”, więc ze zdumieniem zobaczyłam w słownikach języka polskiego wydanych na płycie CD hasło „Odznacz wszystko”.
Przesyłam pozdrowienia.