mieszać-się
  • Pauza dialogowa a myślnik
    14.09.2018
    14.09.2018
    Zetknąłem się kiedyś z opinią, że pauzy ( — ) używa się jako kresek dialogowych, a półpauzy (–) do pozostałych fragmentów, gdzie niezbędny jest myślnik. Stosuję tę zasadę konsekwentnie, gdyż w mojej opinii dialogi zyskują na czytelności (wypowiedzi bohatera nie mieszają się z wtrącenia narratora), ale nie wiem, na ile jest to przyjęta zasada w język polskim. W powieściach bardzo rzadko widzę ten zabieg. Poniżej daję przykład (wymyślony naprędce, aby zobrazować zasadę).

    Judyta chwilę się zastanowiła.
    — Czy naprawdę uważasz, że ktokolwiek zauważa różnicę między półpauzą a pełną pauzą w tekście? — zapytała Adama. — Moim zdaniem dajesz tylko dodatkową robotę DTP, a czytelnik po kontekście odróżni wypowiedzi narratora od wypowiedzi bohatera – jak my teraz”.


  • Przedniojęzykowo-zębowy, ale żółtobrunatnozielony i staro-cerkiewno-słowiański
    13.11.2019
    13.11.2019
    Dzień dobry!
    Jak ma się przedniojęzykowo-zębowy i żółtobrunatnozielony do staro-cerkiewno-słowiańskiego? Dlaczego nie stosuje się analogicznych zapisów: przednio-językowo-zębowy i żółto-brunatno-zielony, skoro, jak podają słowniki, przy trzech i większej liczbie członów powinno się stosować łącznik pomiędzy każdą ich parą?

    Pozdrawiam,
    Jakub
  • technika i technologia
    11.02.2006
    11.02.2006
    Szanowni Państwo,
    prawdopodobnie pod wpływem języka angielskiego poszerza się zakres stosowania słowa technologia. Wydaje mi się, że kiedyś oznaczało ono raczej sposób produkcji (łącznie z używanym do niej sprzętem). W USJP mówi się o „przetwarzaniu” i „wiedzy”. Obecnie jednak technologią powszechnie nazywa się np. funkcje komputerów i telefonów komórkowych, np. Bluetooth, USB, Wi-Fi itp. Czy użycie takie jest poprawne, a jeżeli nie, to czy nie należałoby go już uznać za dopuszczalne?
  • Unai
    6.03.2013
    6.03.2013
    Szanowni Państwo,
    Baskijski trener Sevilli nazywa się Unai Emery. W jaki sposób należy (i czy w ogóle należy) odmieniać imię Unai? Ostatnio jednak spotkałam się dopełniaczową jego formą brzmiącą Unaia. Wydała mi się dziwna i szczerze mówiąc dość rażąca, bo osobiście zdecydowałabym się na dopełniacz brzmiący Unaiego. Która forma jest poprawna: wywiad z Unaiem, z Unaim czy też może z Unai?
    Magdalena
  • zbieg wykrzyknika i nawiasu
    22.04.2015
    22.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Który z poniższych zapisów jest poprawmy?
    1) Pierwsze zdanie. (Komentarz do niego. Dodatkowy komentarz!). – jeśli ten zapis jest błędny, jaki będzie poprawny, aby nawias pozostał częścią zdania?
    2) Pierwsze zdanie. (Komentarz do niego. Dodatkowy komentarz!) – bez kropki na końcu, skoro w nawiasie jest wykrzyknik?
    3) Pierwsze zdanie. (Komentarz do niego. Dodatkowy komentarz). – przypadek, kiedy oba zdania w nawiasie kończą się kropką.

    Pozdrawiam
    Anna
  • Zgodność czasów w polszczyźnie
    24.05.2017
    24.05.2017
    Mam pytanie odnośnie czasów w języku polskim. Mówi się, że nie można ich mieszać, ale wszędzie natrafiam na zdania tego typu:
    Miała wrażenie, że cały czas czuje jego obecność.
    Jeszcze wczoraj wiedziała, co robi. Teraz jednak uczucie pewności ją opuściło.
    Próbowała zrozumieć, czy sobie żartuje, czy mówi poważnie.

    Czy w języku polskim istnieją jakieś przypadki, w których wprowadza się zamieszanie do czasów? (Tak jak na przykład w angielskich conditionalach).
  • Bruno i Brunon
    1.04.2008
    1.04.2008
    Wielki słownik ortograficzny PWN wiąże formy Brunon i Bruno odsyłaczem a., jak gdyby każdy Bruno był Brunon, a każdy BrunonBruno. Jedno imię w dwóch postaciach, zgoda, ale… Będąc Irmą Karolą, nie trzeba być Irminą Karoliną; tu i tu – nie ma a., choć przecież… Czy zatem Bruno Miecugow to Brunon Miecugow, nawet jeśli używa tylko jednej z form? W Krzyżakach Sienkiewicz pisał Kuno, ale jeden raz Kunon (rozdz. LI). Czy można o tej postaci mówić Kunon bez ryzyka posądzenia o nieuctwo?
  • cieśnina Świna

    23.02.2023
    23.02.2023

    Dzień dobry,

    chciałam poznać właściwą formę dopełniacza nazwy własnej Cieśnina Świna (Cieśniny Świna czy Cieśniny Świny). Mam dylemat, bo dla mnie mieszkanki Międzyzdrojów Świna była rzeką, wiem już jednak, że to cieśnina. Nadal jednak nie jestem pewna jak z odmianą przez przypadki tej geograficznej nazwy własnej.

  • Jubileusz i jubilat
    30.09.2016
    30.09.2016
    Zastanawiam się, kogo można nazywać jubilatem. Powodem wątpliwości jest mało wyrazista definicja jubileuszu. Czy okrągła rocznica to taka, który wypada po całkowitej liczbie dekad – 20, 30 itd.? Chyba można zagęścić tę skalę do pięcioletnich odstępów, bo rocznicę typu 35 też obchodzi się czasem szczególnie.
    Ale co, kiedy chodzi nie o rocznicę wydarzenia, tylko po prostu o urodziny? Parolatek nie jest jubilatem, a osiemnastolatek? To w końcu ważne urodziny. A jak z późniejszymi urodzinami?
  • krótko czy długo po spójniku?
    4.01.2005
    4.01.2005
    Wiadomo, że na początku zdania używamy dłuższych form zaimkowych (mnie, tobie, ciebie), a wewnątrz zdania (z wyjątkiem sytuacji, kiedy są one pod akcentem) – krótszych. A jakiej formy powinniśmy użyć w zdaniu złożonym po spójniku? Przykładowe zdanie: „Powiedział, że jest bardzo ładna, a mnie/mi się ona wcale nie podobała”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego