model
  • przymiotniki od nazw osób
    1.12.2006
    1.12.2006
    Chciałam prosić o rozstrzygnięcie pisowni przymiotników: pisma platońskie / Platońskie, jaskinia platońska / Platońska, platoński / Platoński model dialogu, kantowska / Kantowska etyka powinności, filozofia heideggerowska / Heideggerowska. Przeczytałam uważnie odpowiedzi udzielone w poradni, ale w dalszym ciągu nie wiem, czy np. ontologię arystotelesowską można pisać z dużej litery, czy mam ją traktować analogicznie do pojęcia geometria riemannowska.
    Dziękuję bardzo za odpowiedź,
    Ania P.
  • Ale z ciebie numer!
    17.09.2005
    17.09.2005
    Zastanowiła mnie kwestia pisowni słowa numer w D lp. Słownik PWN podaję jedynie formę numeru, co nie budzi moich zastrzeżeń przy przyjęciu znaczenia numer jako liczby czy przedmiotu opatrzonego jakąś liczbą. Jednak numer potocznie oznacza również łobuziaka. Wydaje mi się, że w tym znaczeniu powinno brzmieć numera. Dostrzegam analogię ze słowem fenomen, gdzie stosujemy formy fenomenu (zjawisko zadziwiające) lub fenomena (człowiek uzdolniony). Czy mam rację?
  • dziesięcioro przykazań
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Bardzo proszę o odpowiedź na następujące pytanie:
    Czy użycie liczebnika zbiorowego w wyrazie Dziesięcioro Przykazań wymagane jest przez charakter kolektywny tego pojęcia jako zbioru niepodzielnego? Jeśli tak, czy pojedyncze Przykazania, albo zespoły tych samych, traktowane są jako wyrazy „niezbiorowe"? Mówi się więc Dwa Przykazania (a nie dwoje Przykazań), Pierwsze pięć Przykazań/Pierwszych pięć Przykazań (a nie Pięcioro pierwszych Przykazań)?
    Uprzejmie dziękując z góry, łączę wyrazy szacunku
    Alessandro Pettini
  • Jezuniu
    11.06.2010
    11.06.2010
    Jaką postać przyjmie w mianowniku imię, które w wołaczu brzmi Jezuniu (kolęda Lulajże, Jezuniu). Czy da się spośród kilku możliwości – Jezunio, Jezuń, mianownikowe Jezuniu (jak Stachu z porady http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=11220), może jeszcze jakoś inaczej – wskazać jedną i odrzucić pozostałe?
  • kawmistrz
    29.06.2020
    29.06.2020
    Witam
    Proszę o odpowiedź dotyczącą słowa znalezionego w archiwach kościelnych a dotyczących zawodu wykonywanego przez mieszkańca wioski osadników olęderskich. tekst brzmi:
    We wsiach olęderskich kawę palono w domu w specjalnie do tego przystosowanych piecykach. Ziarna kawy kupowano prawdopodobnie u dostawców lokalnych dostawców. W Świniarach mieszkał w 1818 roku Marcin Ratz którego w dokumentach określano mianem Kawimistrz: APP Księgi Stanu Cywilnego Parafii Czermno z roku 1819.
    Chodzi o słowo „Kawimistrz” z moich analiz wydaje się że może dotyczyć osoby wypalającej kawę i sprzedający mieszkańcom wioski.
    Z poważaniem
    Adam Musiatewicz
  • Kobieta ortopeda

    6.12.2019
    6.12.2019

    Szanowni Państwo,

    chciałabym zapytać o tworzenie żeńskiej nazwy formy zawodu ortopeda. W niedawno opublikowanym stanowisku RJP w sprawie feminatywów jest napisane, że tworzenie nazw żeńskich przez zmianę końcówek fleksyjnych nie jest dla polskiego systemu słowotwórczego typowe i lepiej stosować model przyrostkowy, więc lepiej byłoby mówić łamiące język ortopedka niż łatwiejsze do wymówienia ta ortopeda.


    Dziękuję za pomoc i łączę wyrazy szacunku.

  • liczba pojedyncza w użyciu zbiorowym
    18.02.2004
    18.02.2004
    Szanowni Państwo!
    Jakiś czas temu głośno było o „przetargu na samolot wielozadaniowy”. Wojskowość to dziedzina najdoskonalej mi obca, dlatego długo zastanawiałem się, po co tyle hałasu, skoro kupuje sie jeden samolot…? Dopiero później dowiedziałem się, że „tego samolotu” kupujemy więcej… Czy wyrażenie „przetarg na samolot” jest poprawne? Tzn. czy można w tym wypadku używać słowa samolot w znaczeniu zbiorowym?
    Michał Meisnerowski
  • marki i produkty
    16.10.2003
    16.10.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy rzeczywiście nazwy samolotów powinienem zapisywać małą literą? W gruncie rzeczy są to nazwy własne, te samoloty tak własnie się nazywają, zwłaszcza jeśli precyzujemy ich typy, modele, np.: Boeing-747, Caravelle-70, Tu-134, Ił-62. No właśnie, a co z tymi skrótowcami (, Tu), czy też powinny być zapisywane małą literą: , tu?
    Z góry bardzo uprzejmie dziękuję za odpowiedź i poświęcony mi czas.
    Z wyrazami szacunku,
    Marek Stokowski
  • mini i mini-
    30.10.2009
    30.10.2009
    Czy osobna pisownia wyrazu mini morris jest poprawna, skoro minivan czy minisamochód pisze się łącznie (według najnowszego słownika ortograficznego)? Dotyczy to również wszystkich przypadków cząstki mini przed wyrazem.
  • Nazwisko męskie Senko

    4.02.2023
    4.02.2023

    Dobry wieczór,

    jak należy odmieniać nazwisko Senko? Zgodnie z zasadami po głosce twardej należy stosować deklinację żeńską, jednak głoska „ń” nadaje wymowie pewną miękkość, w związku z czym deklinacja męska wydaje mi się bardziej naturalna. Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Za odpowiedź z góry dziękuję

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego