na-nowym-miejscu
  • szyk wyrazów
    4.11.2002
    4.11.2002
    Ostatnimi czasy drażnią mnie konstrukcje, których przykłady podaję niżej. Podobne bardzo często słychać w mediach i można znaleźć w prasie. Czy to tylko moje przewrażliwienie, czy też we wszystkich tych zdaniach szyk powinien być zdecydowanie inny?
    • X zginął w zorganizowanej przez Rosjan zasadzce.
    • Jutro rano moskiewskiego czasu zaczną zabijać zakładników.
    • To teraz jedyne miejsce, w którym mogą występować musicalowi artyści.
    • Nowe przepisy umożliwiły powstanie rodzinnych wytwórni.
    • Tym zadaniom nie podoła człowiek, dla którego najważniejsza jest polityczna kariera.
    • Adresy komisji wyborczych można znaleźć na obwieszczeniach porozwieszanych w publicznych miejscach.
    • Pisma poświęcone broni nie mają nic do zarzucenia karabinom czy pistoletom amerykańskiej produkcji.
    • W moim przekonaniu nastąpiła nadinterpretacja tekstu rozszerzająca nieprawnie pojęcie estetyczne na ideologię polityczną totalitarnego państwa.
    • Przedstawiamy skuteczne lekarstwa na codzienne dolegliwości biurowych aplikacji.
    • Unijne standardy (tytuł artykułu)
    • Wybierz firmę X, która zabezpieczy twoją finansową przyszłość.
    • 10 weekendowych wyjazdów (wygrane w konkursie)

    Pozdrawiam! :-))
  • terminologia meblarska
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
    1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
    2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
    3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
    4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
    5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
    6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
    7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
    8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
    Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • voucher

    25.11.2023
    25.11.2023

    Dzień dobry, dlaczego w słowniku nie pojawia się słowo „voucher”, jako określenie pewnego rodzaju bonu lub kuponu?

  • zadebiutować

    8.07.2023
    8.07.2023

    Witam, czy przykładowe zdanie „W Polsce film zadebiutował 5 maja 2022 roku”, jest poprawne? Z góry dziękuję.

  • zaleca się z bezokolicznikiem
    10.06.2002
    10.06.2002
    Czy zdanie: „Zmiany do… zaleca się włączyć, zaznaczając je…” jest poprawne? Co prawda w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny jest wyraźny zakaz łączenia czasownika zalecać z bezokolicznikiem, ale np. w Nowym słowniku ortograficznym (na obwolucie!) jest wyraźnie „wskazanie miejsc, w których zaleca się dzielić wyrazy…”. Czy w związku z tym zaleca się + bezokolicznik razi w każdym kontekście, czy też można zastosować wyjątki od tej reguły?

    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
    Andrzej Górecki
  • Boli mi
    29.01.2016
    29.01.2016
    Dzień dobry Państwu!
    Jestem polonusem i mieszkam w Rosji, a więc dość często spotykam się z tak zwaną łamaną polszczyzną. Niedawno zauważyłem pewien nader często występujący błąd, który przekracza granice Polonii rosyjskiej. Chodzi o używanie błędnej konstrukcji boli mi coś albo boli komuś coś. Spotkałem się z użyciem owej konstrukcji przez polonusów litewskich, rumuńskich, amerykańskich, a nawet gruzińskich i czeskich. Czym to mogło by być uzasadnione?
    Dziękuję i życzę wesołych świąt!
  • ćwikła z chrzanem
    4.02.2009
    4.02.2009
    Ćwikła to buraczki marynowane z chrzanem. Co oznacza dziwoląg językowy umieszczany coraz częściej na słoiczkach przez producentów ćwikły – ćwikła z chrzanem?
  • Dlaczego pop-music, skoro rock music?
    3.12.2010
    3.12.2010
    Z czego wynika (zalecana przez WSO) rozbieżność pisowniana wyrażeń rock music i pop-music?
  • Doha
    20.06.2011
    20.06.2011
    Doha. Stolica Kataru. Mam wątpliwości czy przypadkiem nie należy czytać tego jako w Dodze, a nie – jak uparcie powiela się niemal w każdym portalu – w Dosze. Dla porównania takie słowa jak puha, duha czy miejscowość Dołha, niedaleko Międzyrzeca Podlaskiego, tak właśnie odczytujemy, odpowiednio: pudze, dudze i Dołdze.
    Z uszanowaniem
    Jarek z Lublina
  • Kto może witać?
    23.05.2019
    23.05.2019
    Dzień dobry,
    w kilku ostatnio przeczytanych książkach zetknęłam się z czasownikiem witać w takiej oto postaci Przy wjeździe do miasta wita wieża lub Przy wejściu wita wypchana niedźwiedzica. Okrutnie mnie takie zdania rażą; mam wrażenie, że po czasowniku witać powinien występować rzeczownik w bierniku witać kogoś, coś.
    Czy mam rację? Nie daje mi to spokoju.

    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego