na-prawo
  • włóczyć się po sądach
    11.01.2008
    11.01.2008
    Interesuje mnie pochodzenie składanki, która brzmi: włóczyć się po sądach. Czy my, Polacy nie załawiamy w sądzie stosownych dla tej instytucji spraw, a jedynie się tam włóczymy? Jeśli nie potrafimy lub boimy się korzystać z demokratycznych narzędzi i na przykład rezygnujemy z własnych praw lub ich części, to nasza prywatna dolegliwość, ale nadal nie oznacza to, że w salach i korytarzach sądowych mamy się włóczyć, powinniśmy się włóczyć, ktoś nas będzie włóczył itd.
  • wodnoprawny
    30.05.2008
    30.05.2008
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, która pisownia jest poprawna: (postępowania) wodnoprawne czy wodno-prawne? Czytałam Państwa wyjaśnienie pisowni wyrazu formalnoprawny, ale niestety nie potrafię stwierdzić, czy w tym przypadku człony również są względem siebie nierównorzędne.
    Serdecznie dziękuję za wszystkie odpowiedzi na moje pytania! Bardzo pomaga mi to w pracy.
    Anna Zygmanowska
  • w pierwszym rzędzie
    10.12.2011
    10.12.2011
    Dlaczego jako niepoprawne traktowane jest wyrażenie w pierwszym rzędzie w znaczeniu 'przede wszystkim'?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
  • wtrącenie
    9.12.2014
    9.12.2014
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwości dotyczące interpunkcji zdania: „Jeżeli (,) mimo przekazanej w etapie pierwszym informacji (,) sytuacja się nie zmienia, w drugim etapie możesz dać wyraz swoim emocjom – rozdrażnieniu, złości”. Czy przecinki wydzielające fragment mimo przekazanej w etapie pierwszym informacji są konieczne? Czy musi być ten fragment potraktowany jako wtrącenie? Jakie reguły składniowe, interpunkcyjne tu obowiązują? Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Wyjątek potwierdza regułę

    9.07.2021
    28.11.2001

    Witam!

    Chciałem zapytać o sens i pochodzenie znanego powiedzenia „Wyjątek potwierdza regułę”. A może raczej o brak sensu. Bo nie widzę żadnego. Wyjątek przeczy regule. Obala ją. (Dla dobra reguł wyjątki powinny być trzymane z dala). Kto to wymyślił? I dlaczego się przyjęło i funkcjonuje? Bo to absurd.


    Pozdrawiam,

    Piotr

  • wykorzystywać
    21.06.2002
    21.06.2002
    Proszę o ustosunkowanie się do wyrazu wykorzystywać w funcji stosować do (np. „Tej odmiany wełny mineralnej nie opłaca sie wykorzystywać do tego celu ze względu na jej wysoką cenę”). Dawno temu na kursie redaktorskim spotkałam się z krytyczną oceną takiego wykorzystywania i zaleceniem polonisty, by zamiast tego używać m.in. wyrazu wyzyskać. Było to jednak prawie 30 lat temu i nie widzę, by to zalecenie się przyjęło. W tekstach technicznych, jakimi sie zajmuję, wolę od tego czasu stosować zamiast wykorzystywać. Czy słusznie?
  • wykręcić numer
    8.05.2009
    8.05.2009
    Dawniej, kiedy w powszechnym użyciu były telefony tarczowe, telefonując mówiło się potocznie „Przekręcę do ciebie wieczorem”, „Proszę wykręcić prawidłowy numer kierunkowy”. Czy teraz, kiedy większość telefonów wyposażona jest w klawiaturę (przyciski), należałoby powiedzieć „Wystukam / Zastukam do ciebie”, czy też wciąż „wykręcę”?
  • wypisz, wymaluj
    8.06.2010
    8.06.2010
    Witam serdecznie,
    jaka jest etymologia zwrotu wypisz-wymaluj? Jakie niesie on za soba skojarzenia, konotacje? Jak zastapić ten zwrot w mowie potocznej?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • wyrazy-cytaty
    11.01.2014
    11.01.2014
    W Edycji tekstów na s. 37 czytamy, że kursywą można wyróżniać wyrazy i wyrażenia funkcjonujące na prawach cytatu z języka obcego, z wyjątkiem tych powszechnie stosowanych (np. postscriptum, incognito). Proszę o ocenę, do której kategorii zaliczyć lunch, cocktail, hobby, holding, leasing, lobbing, art déco oraz fair w zwrocie coś jest nie fair.
  • Wyrazy złożone z członem -wieczny i -wiekowy
    25.04.2019
    25.04.2019
    Chciałbym się dowiedzieć, jak powinien brzmieć przymiotnik od X wieku: dziesięciowieczny czy dziesiątowieczny? Żadnego z tych słów nie ma w moim PWN-owskim słowniku języka polskiego ani ortograficznym, na drugie natomiast natrafiłem w powieści S. Kinga (dziesiątowieczni Cyganie). I analogicznie: ośmiowieczny czy ósmowieczny? A pozostałe wczesne wieki?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego