-
Wałczenie
29.04.202429.04.2024Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.
-
w lecie albo latem21.01.202021.01.2020Chcę spytać o formę wyrażenia przyimkowego w lato, tak jak w zdaniu: Działo się to w lato 1970. Wszystkie współczesne poradniki językowe oraz nowe słowniki uznają ją za niepoprawną, zaś taką postać na równi z w lecie notuje Słownik ortoepiczny pod red. Szobera z roku 1948, przy czym warto zaznaczyć, że autor potępia zwroty: w wiosnę, w jesień i w zimę. W wyszukiwarce znajdziemy ok. 145 mln wyników pod tym hasłem. A zatem czy możemy tak mówić i pisać? Która forma weszła pierwsza? Pzdr M. Kiliński
-
Wola Rzędzińska27.09.200227.09.2002Jaki przyimek powinien być używany wraz z nazwą miejscową Wola Rzędzińska? Mieszkam w Woli Rzędzińskiej czy na Woli Rzędzińskiej?
-
za to w znaczeniu 'dlatego'6.09.20116.09.2011Witam!
Chciałbym zapytać o następującą rzecz: moi znajomi, którzy pochodzą z okolic Radomia, używają często formy za to, że w zdaniach, w których ja używam formy dlatego, że, np. „Jest bardzo zimno w domu, ale może za to, że na dworze jest zimno”. Czy to jakieś wyrażenie regionalne, typowe dla województwa mazowieckiego? Dziękuję z góry za odpowiedź.
Serdecznie pozdrawiam.
Paweł Łyś -
Znów o nowych dzielnicach6.03.20186.03.2018Szanowni Państwo,
redaguję tekst do książki o dzielnicy Poznania, która w granice miasta została włączona w 1900 r., a wcześniej była samodzielną wsią. Czy pisząc o dziejach takiej wsi sprzed inkorporacji, nie powinno się stosować przyimków: do (Jeżyc, Wildy, Górczyna) i w (Jeżycach…), a przy podawaniu faktów z XX w. traktować je „normalnie”, stosując przyimek dzielnicowy: na (Jeżyce, Jeżycach, Wildę, Wildzie…)? Tak właśnie tekst poprawiam, ale czy to nie nadgorliwe?
Ukłony, Anna O.P.
-
Analogiczny 14.02.201814.02.2018Szanowni Państwo,
piszę do Państwa, ponieważ niedawno mieliśmy w pracy dyskusję na temat przymiotnika analogiczny. Czy poprawne jest jego użycie w sformułowaniach typu analogiczny okres ubiegłego roku, czy jednak mówiąc o poprzednim roku, należałoby raczej mówić o porównywalnym okresie ubiegłego roku lub tym samym okresie ubiegłego roku.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
AK
-
babkarstwo24.02.200524.02.2005Witam!
Nie chcąc wpaść w pułapkę etymologii ludowej, zapytuję o znaczenie słowa babkarstwo, które zawarte jest w Wielkim słowniku ortograficzno-fleksyjnym J. Podrackiego.
Pozdrawiam -
bardacha11.01.200511.01.2005Witam. Co oznacza słowo bardacha, tudzież bardaszka? Spotkałem się z nimi w języku potocznym, lecz nie do końca potrafię sobie uzmysłowić ich sensu.
Dziękuję za wyjaśnienia i pozdrawiam. -
Białe Błota 14.05.202014.05.2020Szanowna Pani Profesor,
mieszkam w miejscowości Białe Błota. Serdecznie Panią proszę o odpowiedź na pytanie, jak poprawnie używać tej nazwy w dopełniaczu: Białych Błot czy może Białych Błót.
Z góry dziękuję za odpowiedź, życząc zdrowia w tych pandemicznych czasach.
Łączę pozdrowienia,
Marek Ejzenberg
-
Bielanianin, bielaniak czy bielańczyk
24.10.201824.10.2018Nazwę mieszkańca dzielnicy miast tworzy się przez dodanie końcówki -anin, ale w wypadku mieszkańca Bielan znacznie częściej od trudnej do wymówienia formy bielanianin spotykam się z bielańczykiem. Tak jak w artykule http://ns2.architekturainternetu.pl/page/608,wspomnienia-starego-bielanczyka---dawne-wyprawy-do-miasta---jerzy-glosik.html. Istnieje również stowarzyszenie Młodzi Bielańczycy. Czy obie formy są poprawne? Czy można używać ich zamiennie?