-
rysować czy malować?22.02.200522.02.2005Pamiętam ze szkoły podstawowej, a nawet z liceum, jak nauczyciele prosili o namalowanie w zeszycie jakiejś linii, tabelki, wykresu, rysunku itp., kiedy naturalnie chodziło o narysowanie tego. Również mamy, rysując z dziećmi, bardzo często używają tego zwrotu. Czy jest to poprawne? Mnie się zawsze wydawało, że malować można farbą, ewentualnie tuszem itp.
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
samotne literki na końcach wierszy na stronach WWW
28.02.201128.02.2011Czy opcja/etykieta na stronie WWW podlega zasadzie, że jednoliterowe spójniki i przyimki przenosimy do wiersza, w którym znajdują się następujące po nich słowa? SO zawiera regułę dla książek: https://sjp.pwn.pl/zasady/204-54-8-Inne-uwagi-dotyczace-przenoszenia-wyrazow;629563.html. Poradnia dodaje, że reguła ta ma zastosowanie dla stron WWW: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/samotne-litery-na-koncach-wersow;7746.html. Czy można zakwalifikować treść strony jako tekst ciągły, natomiast opcje/etykiety jako tytuły rozdziałów, w których obowiązuje przenoszenie samotnych liter do następnego wiersza?
-
Sądek a sąd
24.01.2022Dzień dobry,
Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).
W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?
Pozdrawiam
-
Się w nazwie instytucji 24.10.201624.10.2016Mamy kłopot z nazwą instytucji Instrument na rzecz Przyczyniania Się do Stabilności i Pokoju. Nasze wątpliwości wzbudza pisownia się – czy należy pisać go wielką literą, czy też objęty jest poniższym wyjątkiem od reguły?
Wielką literą piszemy nazwy indywidualne (jednostkowe) urzędów, […]. Występujące w tych nazwach przyimki, spójniki, wyrażenia imienia, pod wezwaniem, na rzecz, do spraw, numer, przeciwko itp. piszemy małą literą.
-
Skąd pochodzi wyraz kartacz ‘szczotka do czesania brody’?4.09.20184.09.2018Czy wiadomo, skąd się wzięła nazwa kartacz używana jako określenie szczotki do czesania brody?
-
składanie równań matematycznych3.01.20113.01.2011Szanowni Państwo,
proszę o informację, czy w zapisie równania matematycznego znaki: =, +, -,: mogą zostać na końcu linijki, czy powinny być powtórzone w następnej. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam -
spektakularna kolizja21.01.201521.01.2015Dzień dobry,
w wiadomościach radiowej Jedynki dziennikarz posłużył się określeniem spektakularna kolizja – czy takie sformułowanie jest poprawne językowo? Wydaje mi się, że przymiotnikiem spektakularny powinno określać się zjawiska pozytywne, np. spektakularny sukces, a nie coś negatywnego.
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam -
sprzęty i sprzęt8.05.20038.05.2003Części zamienne do sprzętu AGD czy części zamienne do sprzętów AGD?
-
Styl, stylisko 19.12.201519.12.2015Potrzebuję zakupić style drewniane do młotka i siekiery. Czy prawidłowa nazwa to styl czy sztyl?