nikt
  • spacje a inicjały
    15.02.2002
    15.02.2002
    Czy zasady interpunkcji określają również odstępy między znakami (spacje)? Interesuje mnie zwłaszcza pisanie inicjałów: zapis K.K. Baczyński (brak odstępu między inicjałami imion, za to odstęp przed nazwiskiem) – to postać określona regułami czy po prostu tak wyszło redaktorom książki? Jeśli nazwisko również chcemy zastąpić inicjałem, to napiszemy K.K.B. (bez odstępów) czy K.K. (odstęp) B.? Czy Julian Tuwim to będzie J. (odstęp) T., a Jan Tadeusz (np. Stanisławski) to J.T. (bez odstępu)?
    Serdecznie pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
  • specjalne prezenty
    30.12.2013
    30.12.2013
    Dzień dobry,
    chciałabym poprosić o pomoc w rozstrzygnięciu sporu dotyczącego użycia słowa specjalny. Czy w zdaniu „X ma dla słuchaczy specjalne prezenty” jedyną interpretacją jest to, że są to prezenty, których nie dostanie nikt inny poza słuchaczami, czy też można „specjalność” odnieść do cech prezentów – niecodzienne/wyjątkowe prezenty zaproponowane słuchaczom?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Basia K.
  • spocony jak świnia
    15.03.2015
    15.03.2015
    Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
  • spoiler, spoilować i spoilerować

    29.06.2023
    29.06.2023

    Ze zdziwieniem odkryłam, że słowa „spojler” nie ma (jeszcze?) w SJP PWN w znaczeniu „psuć zabawę, zdradzając zakończenie”. Czy mimo wszystko można użyć go w dość poważnym tekście? A jeśli tak, to jak brzmi czasownik (spojlować czy spojlerować) i jak wygląda poprawny zapis (j czy i).

    Z góry dziękuję

    Dorota

  • spolegliwy
    4.03.2008
    4.03.2008
    Witam,
    mam wrażenie, słuchając wielu wypowiedzi, że określenie spolegliwy zmieniło swoje pierwotne znaczenie. Dzisiaj to nie człowiek, na którym można polegać, ale ugodowiec, nie wadzący nikomu czy też nie stwarzający problemów. Czyżby takie zmiany zachodziły w języku i są one dopuszczalne, czy też są to błędy, z którymi należy walczyć?
    Pozdrawiam
    Zbyszewski Kazimierz
  • stałość i zmienność związków frazeologicznych
    19.10.2009
    19.10.2009
    Sądziłam, iż związków frazeologicznych, np. włos jeży się na karku, nie zmieniamy strukturalnie, niezależnie od kontekstu, ale widziałam użycie typu: „Aż włosy zjeżyły im się na karkach”. Czy nie powinniśmy tutaj pozostać przy l. poj.? Jeśli nie, to czy w przypadku włosy stają dęba dla l. mn. powinniśmy mówić „Włosy stanęły im dęby”? Intryguje mnie również porównanie czarny jak węgiel: mówimy, że ktoś ma oczy czarne jak węgiel czy jak węgle? Jeśli to drugie – dlaczego?
  • stylizacja
    7.02.2007
    7.02.2007
    Szanowna Poradnio,
    piszę w sprawie dość błahej, która jednak ostatnio poróżniła mnie z jedną osobą. Czy w zadanie: „Fertycznie wyskoczyłem przez rozwarte drzwi” jest poprawne? Ktoś zwrócił mi uwagę, że przecież nie można wyjść przez zamknięte drzwi, a poza tym osoba ta miała wątpliwości co do użycia czasownika rozwierać zamiast otwierać. Proszę o odpowiedź, za co z góry dziękuję.
    MK
  • sub- i pod-
    10.01.2013
    10.01.2013
    Panie Profesorze,
    w poradzie dotyczącej wyrażenia sub-principle wspomina Pan o słowie podzasada, nie odnosząc się wprost (a więc w moim odczuciu negując je) do zaproponowanego przez pytającego słowa subzasada. Tymczasem w poradzie na temat wyrażenia we środku pisze Pan o „języku substandardowym”. Jak to właściwie jest z przedrostkiem sub-? Można go używać w języku polskim? W jakich wyrażeniach?
    Pozdrawiam
    Bartosz Piec
  • Surówka czy sałatka?

    7.06.2021
    7.06.2021

    Szanowni Państwo!

    Moje pytanie dotyczy z pozoru błahej sprawy, jednak poruszana kwestia stała się przedmiotem sporu w moim miejscu pracy i bardzo zależy nam na uzyskaniu odpowiedzi. Czy sałatkę z kiszonych ogórków można nazwać surówką?

  • szkod czy szkód

    3.02.2006
    3.02.2006

    Nowy słownik ortograficzny PWN podaje, że samochód marki Škoda to skoda albo škoda, a wariantywne formy dopełniacza liczby mnogiej to skod a. skód oraz škod a. škód. W pewnym słowniku podano, że samochód marki Škoda to szkoda (tak zalecono wymawiać wyraz škoda w poradni na stronie https://rjp.pan.pl), ale nie zaznaczono, jak powinien wyglądać dopełniacz liczby mnogiej. Czy można więc, analogicznie za NSO PWN, używać form szkod a. szkód? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego