obecność
  • przymiotniki współrzędne czy niewspółrzędne?
    24.09.2003
    24.09.2003
    Czy w zdaniu: „Datę umieszczamy w prawym górnym rogu dokumentu” powinien znaleźć się przecinek pomiędzy prawym a górnym? Czy górny jest w tym wypadku bliższym określeniem miejsca wyznaczonego przez prawy?
  • przysięgać, ale jak?
    14.03.2005
    14.03.2005
    Ciekaw jestem opinii poradni, które z form:
    – składać przysięgę przed kimś
    – składać przysięgę wobec kogoś
    – składać przysięgę komuś
    – składać przysięgę na ręce kogoś

    są poprawne, a które niepoprawne. WSPP nie informuje o składni tego zwrotu, podobnie jak dostępne mi słowniki frazeologiczne. W Potopie znalazłem „na ręce komendantów szwedzkich składać przysięgę na wierność nowemu panu”, ale we współczesnych aktach prawnych mowa o składaniu przysięgi wobec kogoś.
    Łączę pozdrowienia.
  • Przyszli czy przyszło

    23.10.2020
    23.10.2020

    Szanowni Państwo,

    Jaką formę powinien przybrać czasownik w następującym zdaniu:

    Przyszli (Przyszło) do mnie dwie koleżanki, kuzyn, rodzice, dziadek i czworo dzieci.

    Mam na myśli długie wyliczenie, w którym różne elementy (czworo dzieci/ koleżanki, kuzyn, rodzice i dziadek) wymagają czasownika w innej formie.

    Pozdrawiam

    Czytelniczka

  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • reflektować
    27.01.2010
    27.01.2010
    W polskich tekstach homiletycznych i rozważaniach religijnych można często spotkać słowo reflektować w znaczeniu: 'rozważać coś, podejmować refleksję nad czymś'. Słowniki rejestrują jedynie formy: reflektować się i reflektować na coś. Czy wspomniane wyżej „kaznodziejskie” zastosowanie tego czasownika można uznać za poprawne?
    Z poważaniem,
    Maria Jankowska
  • retro
    17.06.2007
    17.06.2007
    Dzień dobry,
    w przeczytanej ostatnio książce dotyczącej stylistyki retro znalazłam interesujący fragment wyjaśniający pochodzenie tego terminu – w języku angielskim wywodzi się on pośrednio z terminologii lotów kosmicznych, skąd trafił do mowy potocznej. Zastanawiam się, kiedy ten termin pojawił się w języku polskim w taki znaczeniu, w jakim używamy go dziś. Czy wcześniej również związany był ściśle z nauką i występował jedynie jako przedrostek?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Olga Drenda
  • Richelieu i Montesquieu
    19.05.2013
    19.05.2013
    Czy prawidłowa jest odmiana nazwiska Richelieu na wzór odmiany imienia Charlie? Według WSPP – nie (s. 1620). Dlaczego? Jak mi się wydaje, oba słowa są wymawiane w taki sam sposób, jeśli chodzi o końcową głoskę. Ponadto chyba odmienia się nazwisko Montesquieu? Przynajmniej tak zaznaczono w WSPP (s. 1620), gdzie dopuszczono nieodmienność tylko przy obecności imienia itp.
  • ropostek

    30.03.2023
    30.03.2023

    Dzień dobry, chciałam spytać Państwa o pochodzenie medycznego terminu „ropostek” oznaczającego obecność ropy w przedniej komorze oka. Podczas gdy cząstka „ropo-” jest tu dość oczywista, drugi człon jest dla mnie kompletnie niejasny. W języku angielskim funkcjonuje termin „hypopyon”, złożenie „hypo-” (pod) i „pyo-” (ropa), czy to ma jakikolwiek związek z polskim słowem?

  • Rozpoczynanie zdań

    31.03.2017
    31.03.2017

    Myślę, że wywód zawarty w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/szukaj/czy%20mo%C5%BCna%20zaczyna%C4%87%20zdanie%20od%20ale.html, to za daleko idące dywagacje na waszej stronie, tak jak i wiele innych dotyczących tematu.

    Powyższe wskazuje, że można zacząć zdanie od dowolnego łącznika itd., co jest wprowadzaniem w błąd. Łącznik, jak sama nazwa wskazuje, służy do łączenia, zatem zaczynanie zdania od i wydaje się niedopuszczalne, bo po kropce i nie spełniałoby swojej funkcji. Przykład jest także nieadekwatny, ponieważ mówi o czynnościach mówionych, wywód: „Gdyby jednak kioskarz podał Panu gazetę zamiast zapałek, to Pańskie Ale ja poproszę zapałki byłoby jak najbardziej stosowne” jest jak najbardziej niestosowny, ponieważ w mowie nie ma dużych liter, a sytuacja wskazuje na problem przekazania informacji drogą mówioną, a nie pisaną gdyby nawet opisać tę sytuację to zaczęcie zdania od Ale wydaje się niedopuszczalne w związku z wizerunkiem takiego zdania, a po drugie w tekście są błędy.

    Proszę skorygować tekst bo na stronie PWN to wstyd.

  • Rozprawka
    1.04.2019
    1.04.2019
    1. Czy użycie w rozprawce pisanej przez gimnazjalistę wyrażenia namieszać w życiu w kontekście magii, która od czasu do czasu objawia się, by namieszać nam w życiu (tak brzmi fragment zdania z rozprawki) jest jednoznacznie błędem językowym?
    2. Czy błędem językowym jest użycie w rozprawce wyrażenia tylko i wyłącznie?
    3. Czy błędem językowym jest użycie w ostatnim akapicie rozprawki wyrażenia Podsumowując, granica między światem realistycznym (…).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego