-
wodowisko20.12.200720.12.2007Co znaczy słowo wodowisko? Czy jest lub kiedyś było synonimem zbiornika wodnego? Słownik rosyjsko-polski Wiedzy Powszechnej z 1958r. podaje je jako tłumaczenie rosyjskiego водохранилище (słowo wodowisko znalazłem tylko w słowniku alternatywnym na kurnik.pl, wg którego to miejsce, gdzie ląduje hydroplan).
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam -
w pojedynczej czy w mnogiej?4.01.20104.01.2010„Na liście są miasta polskie, w których nazwach (nazwie) znajdują się rozmaite trudności ortograficzne”. W jakiej liczbie powinien być użyty rzeczownik nazwa: pojedynczej (bo każde miasto ma jedną nazwę) czy mnogiej (bo jest kilka miast, a więc i kilka nazw)?
-
wpół przymknięty czy wpółprzymknięty?5.04.20025.04.2002W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
Dziękuję.
-
wraz z dziećmi23.10.201423.10.2014Czy w zdaniu: „Na wesele zaproszeni zostali: Kowalscy, Nowakowie, Kwiatkowscy, wraz z dziećmi” fragment wraz z dziećmi dotyczy tylko Kwiatkowskich, czy wszystkich zaproszonych?
Z poważaniem
Leszek Wdowiak -
wszem i wobec11.06.200211.06.2002Czy poprawne jest wyrażenie: wszem i wobec używane często przez niektórych Polaków? Jak się domyślam wobec znaczy tutaj razem, a zwrot ten pochodzi od dawnego uroczystego wszem wobec i każdemu z osobna. Moim zdaniem poprawna jest tylko forma wszem wobec, a forma z i pomiędzy tymi wyrazami jest błędna.
Czy mam rację? -
W szkole na stole…26.01.201226.01.2012Szanowna poradnio!
Proszę o pomoc w kwestii przecinka. W Zasadach interpunkcji S. Jodłowskiego znalazłam dwa przykłady:
1. W kuchni, na kredensie, leżał ementaler.
2. Na podwórzu przy studni leżał stos cegieł.
Czy w przypadku podobnych konstrukcji lepiej przecinki postawić, czy nie? Dziękuję za wyjaśnienie.
Z poważaniem
Katarzyna Rajko
-
wtrącenie9.12.20149.12.2014Szanowni Państwo,
mam wątpliwości dotyczące interpunkcji zdania: „Jeżeli (,) mimo przekazanej w etapie pierwszym informacji (,) sytuacja się nie zmienia, w drugim etapie możesz dać wyraz swoim emocjom – rozdrażnieniu, złości”. Czy przecinki wydzielające fragment mimo przekazanej w etapie pierwszym informacji są konieczne? Czy musi być ten fragment potraktowany jako wtrącenie? Jakie reguły składniowe, interpunkcyjne tu obowiązują? Będę wdzięczna za odpowiedź. -
w Wilanowie czy na Wilanowie?17.11.201117.11.2011Szanowni Państwo,
nigdzie nie znalazłem jednoznacznej odpowiedzi, czy prawidłową formą jest raczej „Mam dom w Wilanowie” (dzielnica Warszawy), czy też „Mam dom na Wilanowie”. Funkcjonują różne mniej lub bardziej wiarygodne teorie (np. oparte o prawdy historyczne), których nie będę przytaczał. Może obie formy są dopuszczalne. Z góry dziękuję za wyjaśnienia.
Pozdrawiam,
mazzi
PS. Nie wierzę, że limit mnie tym razem „nie dopadł”, próbowałem codziennie od dwóch miesięcy :) -
w wyniku którego5.07.20065.07.2006Moje pytanie dotyczy szyku zaimka względnego który. Zazwyczaj występuje on na pierwszym miejscu w zdaniu podrzędnym, może być poprzedzony jedynie przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje pięć wyrażeń przyimkowych, w których zaimek który może występować na drugim miejscu: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy więc napisanie np. w wyniku którego jest błędem?
Pozdrawiam
-
wyzwalacz
14.06.202314.06.2023Jak po polsku nazwać czynnik inicjujący uśpioną chorobę lub wywołujący daną reakcję? Czasem spotykam w tym kontekście angielski trigger (por. https://goldenowls.pl/co-oznacza-trigger-po-polsku/), ale szukam rodzimego odpowiednika. Dziękuję!
D.