Szanowny Panie/Pani,
powszechnie można usłyszeć, że ktoś był na Słowacji, na Dominikanie, na Węgrzech, na Ukrainie. O ile ostatnie z określeń wydaje mi się poprawne (można być na Ukrainie, podobnie jak można być na Mazowszu, gdyż Ukraina to również kraina historyczno-geograficzna), pozostałe 3 przypadki zdają się być błędne, bowiem żadne z tych państw jest ani krainą, ani wyspą. Stąd poprawne wydaje mi się w Słowacji, w Dominikanie, w Węgrzech.

Czy poprawnie myślę?
Tomasz

Szanowni Państwo,
Trzytomowy Słownik języka polskiego pod red. prof. Mieczysława Szymczaka (1998) nie notuje słowa komórka jako rodzaju telefonu. Czy nadal słowo to należy pisać w cudzysłowie?
A czy krótkie wiadomości tekstowe można określać jako sms-y i zapisywać w ten sposób: sms-a, sms-ów, sms-ami?
Bardzo serdecznie proszę o odpowiedź.

płynę sobie łódką, a nade mną płyną (sobie) obłoki

Dzień dobry, mam pytanie odnośnie do pojawiającej się czasami w prognozach pogody quasi-poetyckiej konstrukcji językowej typu: od zachodu płyną sobie chmury...

Wyraz sobie dodany tu do czasownika płynąć żadną miarą nie wskazuje na to, że czynność ta jest „całkowicie zależna od woli wykonującej ją osoby i zwykle sprawia jej przyjemność” (por. Inny słownik języka polskiego). Płynące po niebie chmury (częściej obłoki) jako uosabiające zmienną naturę rzeczy toposy literackie obecne są w twórczości wielu poetów, choćby Mickiewicza, Miłosza,

Szymborskiej, Harasymowicza czy Ratajczaka. Nigdy jednak nie płyną one tam sobie, co najwyżej są wprawiane w ruch przez wiatr, któremu w pewnym kontekście można już przypisać atrybut sprawczości, jak dzieje się to w przypadku greckiej pneumy z Ewangelii Janowej, upowszechnionej przez łacińskie „spiritus flat ubi vult”, co zostało przetłumaczone na język polski jako „duch wieje kędy chce” lub „wiatr wieje tam, gdzie chce” (J 3,8).

A życie sobie (sic!) płynie, jak gdyby nigdy nic...

Z poważaniem

Która pisownia jest właściwsza: Pieśń świętojańska o sobótce czy Pieśń świętojańska o Sobótce? L. Szczerbicka-Ślęk we wstępie do BN-owskiego wydania Pieśni Jana Kochanowskiego konsekwentnie stosuje małą literę. Jednak u Juliana Krzyżanowskiego, Janusza Pelca i w wielu innych źródłach spotykam się z tą drugą wersją, w której Sobótka została potraktowana jako nazwa własna (bo tym chyba należy tłumaczyć zapis dużą literą).

Czy zwrot spojrzeć po sobie jest poprawny? Czy właściwszy będzie spojrzeć na siebie?

Dzień dobry, spotkałem się z pewnym dylematem związanym z zapisem słowa „spotters” w odniesieniu do policjanta, bowiem w publikacjach do 2022 roku występowała tylko jedna forma zapisu tego wyrazu przez dwa "t". Jednak w 2022 ukazało się Zarządzenie nr 60 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 kwietnia 2022 r. (…), w którym w § 1. pojawia po raz pierwszy słowo „spoters" z jednym "t”, a kolejnym dokumentem jest Decyzja nr 337 KGP z 2022 r.

W związku z tym czy w jednej publikacji dopuszczalne byłoby stosowanie dwóch odmiennych form zapisu tego wyrazu, czy należałoby przyjąć nowy zapis do wszystkich, czy może jednak spolszczenie tego wyrazu nie powinno mieć miejsca?

Witam.
Od niedawna prowadzę z moją Mamą spór o czasownik pytać, a dokładniej o dwie jego formy. Moja Mama twierdzi, że czasownik spytać jest nieprawidłowy i powinno się używać jedynie słowa zapytać, gdyż isnieje zapytanie, a nie istnieje spytanie. Ja twierdzę, że spytać może być używane zamiennie z zapytać i jest to jedynie uproszczenie i skrócenie słowa, zaś oba wyrazy są poprawne. Która z nas ma rację?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Witam!
Już wcześniej był poruszany temat zwrotu na sermater. Moja babcia pochodzi z kresów (obecna Ukraina) i ona mówi, że tego zwrotu (a dokładnie nasre mater twojej) używało się w sytacji, kiedy kłóciły się dwie kobiety i gdy jedna nie miała już co powiedzieć na drugą, to używała właśnie tego zwrotu. Wg mojej babci zwrot ten oznaczą 'nasram Twojej matce'.
A moje pytanie dotyczy innego zwrotu: sralis mar(z)galis reverendes dupes (pisownia ze słuchu) – co oznacza?
Pozdrawiam

Stabat Mater dolorosa to pierwsze słowa średniowiecznej sekwencji Jacopone di Todi. Określa się nimi również motyw literacki często obecny w tekstach średniowiecznych, m.in. w Lamencie świętokrzyskim. Który zapis należy zastosować, mając na myśli właśnie to drugie znaczenie: Stabat Mater dolorosa czy stabat Mater dolorosa?

Szanowni Państwo,
w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
Z poważaniem
Tomasz Litwiniuk