obierz
  • Ziemniak
    25.06.2019
    25.06.2019
    Czy w przepisach (młodego kucharza, więc język powinien brzmieć raczej naturalnie) należy używać dopełniaczy czy bierników np. obierz ziemniak/a, pokrój batat/a?
  • Obieramy ziemniaki

    30.04.2021
    30.04.2021

    Obierz ziemniak czy ziemniaka? Która forma będzie właściwsza w tekstach pisanych?

  • Kupujemy jedną sztukę warzywa o nazwie por
    16.11.2018
    16.11.2018
    Dzień dobry,
    jak brzmi prawidłowe pytanie: Gdzie kupię por? czy Gdzie kupię pora? Jedni twierdzą, że pora należy odmienić przez biernik, drudzy, że przez dopełniacz. Jestem przekonany, że pytamy czego nie ma, czego szukamy. Proszę o uzasadnienie.
  • poniechać
    16.06.2006
    16.06.2006
    Istnieje spór o tłumaczenie słowa Cancel w interfejsach komputerowych. Tłumaczenia są dwa: Anuluj i Poniechaj. Przycisk Cancel pojawia się w trakcie wykonywania czynności, zanim ostatecznie potwierdzimy jej wykonanie, więc Poniechaj jest moim zdaniem trafniejsze. Spotkałem się jednak z zarzutem, że słowo poniechać jest „kompletnie niezrozumiałe” i „używane ostatnio może w XVII w.” (rzekomo opinia polonisty), więc jest to wręcz „niepoprawna forma w języku polskim”. Czy to prawda?
  • ze smakiem
    11.05.2011
    11.05.2011
    Szanowni Państwo!
    Zastanawiam się nad poprawnym zapisem faktu, jaki ma miejsce na koniec słodkiego posiłku mojego dziecka:
    Oblizywała ze smakiem palce z czekolady.
    Oblizywała ze smakiem czekoladę z palców.

    Serdecznie proszę o odpowiedź, która wersja jest poprawna/poprawniejsza.
    Z poważaniem
    Iza Kętrzyńska
  • Gdybym ja była wiedziała…
    14.10.2015
    14.10.2015
    Moje pytanie dotyczy czasu zaprzeszłego w języku polskim. Moja babcia często go używała. Za przykład niech posłuży sytuacja, w której moja mama powiedziała, że babcia mogła obrać więcej ziemniaków, a wtedy babcia odpowiadała: „Gdybym ja była wiedziała, że więcej dzieci przyjdzie, to byłabym naskrobała więcej”. Tego czasu już się nie używa i nie uczy się go w szkołach i zawsze zastanawiało mnie, czy jest to poprawna forma?
  • Interpunkcja formuły powitalnej i pożegnalnej
    8.06.2018
    8.06.2018
    Dzień dobry!
    Pytałam niedawno o interpunkcję formuły pożegnalnej. P. Adam Wolański odpisał, za co serdecznie dziękuję, że „Światło typograficzne wynikające z zazwyczaj niepełnego wiersza formuły pożegnalnej stanowi mocniejszy delimitator tekstu pisanego niż jakikolwiek znak interpunkcyjny”. Rodzi to jednak we mnie wątpliwość, dlaczego ta sama reguła nie dotyczy formuły powitalnej? Dlaczego po Dzień dobry stawiamy przecinek, a po Pozdrawiam już nie? Czy nie jest to oczywista niekonsekwencja?
  • Kto ma jaką władzę?
    23.03.2001
    23.03.2001
    Szanowny Panie Profesorze,
    1) Jak należy pisać skrót od określenia „spółka akcyjna": S.A. (z kropkami) czy: SA, jak inne skróty (PKP, PZU, PKO itp.). Nowy Kodeks spółek handlowych w odniesieniu do spółki akcyjnej w art. 305 stanowi: par. 1: „Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie: spółka akcyjna. Par. 2: „Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu S.A.” Zatem Sejm dopuszcza używanie skrótu z kropkami, a co na to językoznawcy?
    2) Dlaczego w nazwie wydawnictwa Dziennik Ustaw skrót wyrazu numer jest pisany wielką literą: Nr (podobnie, podając miejsce opublikowania przepisu prawnego, powszechnie podaje się: „Dz.U. Nr …”). Czy nie jest to germanizm?
    3) Jaka jest moc obowiązująca norm językowych i kto je ustala? Czy jest możliwe, aby w języku pewnej grupy zawodowej obowiązywały inne normy, niż powszechnie przyjęte (np. S.A., Dz.U. Nr w języku prawniczym)? Czy Sejm może ustanawiać normy językowe w drodze ustaw?
    Będę wdzięczny za odpowiedź. Pozdrawiam.
    Kazimierz Kucharski
  • obejdziony ponownie
    4.12.2013
    4.12.2013
    Chciałbym poruszyć jeszcze raz kwestię imiesłowu biernego od obejść. W wydanym w 1847 r. dziele Teodora Narbutta Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane… znalazłem następujący fragment: „(…) obrał stanowisko odporne najdogodniejsze, jakie taktyka wojenna może nastręczyć: tył i skrzydła tak były w mocném położeniu, że ani okolonym, ani obejdzionym z tyłu być nie mógł”. Czy Narbutt mógł się spotkać z tą formą gdzieś w piśmiennictwie, czy raczej próbował utworzyć ją sam?
  • Obraniać się

    22.10.2020
    22.10.2020

    Szanowni Państwo,

    W Rzeczpospolitej, dość cenionej gazecie przeczytałem, że "40 proc. doktorantów obrania prace doktorskie". Czy taka postać czasownika jest w ogóle poprawna? Myślałem, że można w czasie teraźniejszym powiedzieć tylko, że broni prace doktorskie.


    Z poważaniem,

    Łukasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego