od-
  • zeszłonocny
    29.01.2011
    29.01.2011
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy słowa zeszłonocny. Nie odnalazłem go ani w słownikach, ani w korpusie. Istnieje za to w Internecie. Chciałbym go użyć w wypowiedzi pisemnej. Oczywiście mógłbym użyć innej konstrukcji, ale nasuwa mi się pytanie: czy – choć słowa nie ma słownikach – można go używać nie tylko w kontekście kolokwialnym? Przecież: 1) znaczenie tego słowa jest dla wszystkich oczywiste, 2) słowo jest poprawnie zbudowane pod względem gramatycznym.
    Pozdrawiam,
    Stanisław
  • ze Sztokholmu, we Wrocławiu
    14.04.2012
    14.04.2012
    Powiemy np. w Sztokholmie i w szwedzkim morzu, a przecież słowa te zaczynają się od dwóch spółgłosek, gdzie pierwszą jest sz, czyli według zasady należałoby użyć we. To wyjątki, czy może jest inne wytłumaczenie?
  • Zet z kreseczką
    23.12.2023
    12.03.2019
    Szanowna Poradnio,
    Czy zapisywanie „Ż” jako „z” przekreślone na środku (Ƶ) należy traktować jako błąd, czy jest to jeden z możliwych zapisów tej litery? Ten sposób zapisu spotykam często w piśmie odręcznym, dlatego zastanawia mnie jego poprawność.
  • zewnętrze
    9.04.2013
    9.04.2013
    W słowniku pod red. Witolda Doroszewskiego znalazłem wyraz zewnętrze, którego próżno szukać w najnowszych słownikach (znajdziemy tam jedynie zewnętrzność). Spotykam go również (od czasu do czasu) w tekstach naukowych, zazwyczaj w tłumaczeniach, np. jako antonim wnętrza. W związku z tym chciałbym zapytać, czy posługiwanie się wyrazem zewnętrze jest zgodne z normami współczesnej polszczyzny.
  • zezwolenie a pozwolenie
    14.06.2004
    14.06.2004
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, na czym polega różnica między wydaniem zezwolenia a wydaniem pozwolenia. Jestem pracownikiem administracji publicznej i moja praca polega m.in. na wydawaniu pozwoleń na prowadzenie połowów naukowo-badawczych. Kwestie te reguluje ustawa o rybołówstwie z 19 lutego tego roku (Dz. U., nr 62). W poprzedniej ustawie z 6 września 2001 r. mówi się o wydawaniu zezwoleń. Czy ta zmiana ma istotne znaczenie?
  • Zgoda między kotem i myszą
    17.10.2017
    17.10.2017
    Znalazłem tytuł: Kot i mysz w jednym domu stały. Stały, mimo że kot rodzaju męskiego? A kot i kobietastały czy stali? Jak to jest, gdy łącznie występują rodzaj męskoosobowy i żeńsko-rzeczowy? I czy to zależy od tego, czy któryś z rzeczowników w takim połączeniu oznacza człowieka (kobietę)?
  • Zgoda przydawki
    20.11.2017
    20.11.2017
    Szanowni Państwo,
    która odmiana będzie prawidłowa:
    Weźmie udział w panelu poświęconemu zagadnieniom…
    czy
    Weźmie udział w panelu poświęconym zagadnieniom…?
    Podobnie mam wątpliwości w zdaniu:
    podczas panelu poświęconemu
    czy
    podczas panelu poświęconego?

    Serdecznie pozdrawiam
    Czytelniczka
  • Zgodnie z…
    5.06.2012
    5.06.2012
    „Zgodnie z ujęciem neoklasycznym, aktywna integracja państwa w procesy gospodarcze, polegająca w szczególności na regulowaniu popytu na dobra i usługi, nie jest potrzebna do zwalczania bezrobocia”. Czy użycie przecinka przed słowem aktywna jest uzasadnione? Przecież jeżeli uznamy zgodnie z ujęciem neoklasycznym za wtrącenie, to będzie to znaczyło, że dalsza cześć jest prawdziwa według wszystkich ekonomistów, a tak nie jest.
  • Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi

    3.12.2023
    3.12.2023

    1) Jak powinno pisać się prawidłowo: "siostry franciszkanki Rodziny Maryi" czy "Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi"? Zgodnie z regułami ortograficznymi i zasadami słownictwa religijnego nazwy zakonów w pełnym oficjalnym brzmieniu zapisujemy wielkimi literami oznaczającymi nazwę własną, z kolei nazwy członków bractw i zgromadzeń zapisujemy małą literą.

    2) W nazwie członkini zakonu występuje fraza "Rodzina Maryi". W związku z tym powinno się pisać: "siostry franciszkanki Rodziny Maryi" czy może "siostry franciszkanki rodziny Maryi"?

    Wyraz "franciszkanka" jest w słowniku języka polskiego, a w książce "W matni. Kościół w Polsce w latach II wojny światowej" mamy "franciszkanka Rodziny Maryi".

  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego