Szanowny Panie Profesorze,
mam pytanie dotyczące znaczenia słowa eskalacja, które rozpowszechniło się w slangu korporacyjnym i oznacza tam tyle, co zwrócić się do kogoś wyżej w hierarchii służbowej w celu przyspieszenia/załatwienia jakiejś sprawy. Osobiście odczuwam pewien zgrzyt, ponieważ dla mnie było ono zawsze zarezerwowane dla procesów nie podlegających świadomej kontroli jednostki, pozbawionych celowości, podobnie jak nie ma specjalnego sensu powiedzieć do kogoś: „Ewoluuj”.

Witam. Z jakiego języka pochodzi słowo krom 'z wyjątkiem, oprócz'? Czy to samo znaczenie jest w kontekście cytatu z Iliady (przekład Ksewerego Dmochowskiego): „(…)Tak się i możnie miasta Pryjama ocali,/ I Atryd żonę weźmie krom wszelkiej zatargi” (księga czwarta)?

W Biblii Wujka spotyka się wielokrotnie słowo lepak. Cóż ono oznacza?

Witam. Irytuje mnie strasznie używanie przez H. Sienkiewicza w „Rodzina Połanieckich” jak również w recenzjach do Filmu, imienia Litka. Ta pisownia ma się nijak do Lidii, do której nie znalazłem żadnych odnośników. Czy to wina Mistrza czy wynik pisowni tamtych lat? Dzięki za odp. i Pozdrawiam Serdecznie. Stefan.

Jak należy zapisać paralelną konstrukcję bezokolicznikowo-czasownikową według schematu „Lubić, lubię, ale nie jem”:

a) Lubić, lubię, ale nie jem;
b) Lubić lubię, ale nie jem;
c) Lubić – lubię, ale nie jem?

Inne przykłady:

Dziwić, to nie dziwi.
Podróżować pociągami na „tamtą stronę”, podróżowały tylko jednostki (…).
Jeździć dokądkolwiek indziej się nie jeździło, chyba że wielcy ryzykanci (…).
Musieć, muszą ogólnie nie więcej niż obmyć podłogę (…).
Pracować nie pracuje nikt.

Podobno szyba, przez którą można obserwować innych, nie będąc samemu widzianym, to lustro fenickie. Tymczasem powszechnie funkcjonuje określenie lustro weneckie. Jaka jest poprawna nazwa takiej szyby? Jeśli fenicka, to skąd wzięła się zmiana na wenecką?
Dziękuję
Agata Gogołkiewicz

Przewozimy w cysternie (bagażniku) materiały/przedmioty łatwo palne czy łatwopalne? Przychyliłabym się raczej do drugiej wersji, tylko po pierwsze nie wiem, na ile jest to słuszne, a po drugie – jeśli takie jest, to jak to uzasadnić?
Pozdrawiam

Temat wielkiej czy małej litery w nazwach ziem był już poruszany w Poradni, ale jednak odczuwam niedosyt. Chodzi mi konkretnie o nazwę ziemia łomżyńska. Jestem zwolenniczką zapisu małymi literami, jednak w publikacjach lokalnych przeważa zapis wielkimi: Ziemia Łomżyńska. Niepewność budzi też fakt, że nazwa ta bywa używana nie tylko na określenie dawnej jednostki administracyjnej (wówczas na pewno małe litery), ale także bliżej nieokreślonego regionu czy też okolic miasta współcześnie.

Czy jest jakaś zasada wymowy zbitki ni wewnątrz wyrazu? Przykładowo: [ańoł] czy [ańjoł]? [amońak] czy [amońjak]? [mańera] czy [mańjera]? [końak] czy [końjak]? [interweńować] czy [interweńjować]? Jeżeli chodzi o zakończenie wyrazów na -nia, to problemów raczej nie ma. Ale jeżeli chodzi o wymowę tej zbitki wewnątrz wyrazu, nigdzie nie znalazłem informacji na ten temat. Czyżby polegało to na intuicyjnym rozpoznawaniu, który wyraz jest polski, a który obcego pochodzenia?

Czy kościół NMP to kościół Najświętszej Marii Panny, czy Maryi Panny? Często spotyka się pierwszą formę, a mnie się wydaje, że w odniesieniu do Matki Boskiej powinno się używać dawniejszej formy imienia – Maryja.