odejść
  • Leasing
    15.12.2017
    15.12.2017
    Szanowni Państwo!
    Spytam nieco prowokacyjnie, świadom odejścia od preskryptywizmu we współczesnym językoznawstwie:

    Dlaczego promują Państwo wymowę /lizing/ wyrazu leasing? W uszach anglisty brzmi ona jak /peezel/ (PSL) czy /ezelde/ (SLD) w uszach polonisty.

    Z poważaniem
    Tomasz Stramel
  • literatury romańskie
    22.02.2014
    22.02.2014
    Szanowni Państwo,
    zaintrygowały mnie ostatnio tablice informacyjne w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. Otóż niedaleko działu literatura polska znaleźć można literatury romańskie czy literatury niemieckojęzyczne i skandynawskie. Poczułam się zakłopotana: z jednej strony wywieszki te rażą moje oczy, z drugiej zaś – trudno instytucję tak zacną podejrzewać o błędy. Wydawało mi się dotąd, że literatura jest singulare tantum. Czy możecie Państwo rozwiać moje wątpliwości?
    Dziękuję!
  • O języku poetyckim słów kilka

    8.10.2023
    8.10.2023

    W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.

    Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.

    Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?

  • piękna polszczyzna
    18.01.2014
    18.01.2014
    Co to właściwie znaczy mówić piękną polszczyzną? W jednym z wywiadów dziennikarka Katarzyna Dowbor wyznała, że jej syn Maciej „mówi piękną polszczyzną, co było przestrzegane w naszym domu”. Czy piękna polszczyzna to unikanie wulgaryzmów, słów potocznych, wyrażeń slangowych itp.? Za to silenie się na wykwintność wypowiedzi z Mickiewiczem czy Słowackim w ręku? Staram się mówić przede wszystkim poprawnie, prosto i zrozumiale, ale czy powinienem też kłaść nacisk na jakieś piękno wypowiedzi?
  • Pro Simfonica

    23.12.2021
    23.12.2021

    Szanowni Państwo,

    pytanie dotyczy zasad deklinacji słów obcych (lub niby obcych) zakończonych na -ica. Dla przykładu: zespół muzyczny Pro Simfonica w mianowniku, przyjmie formę w dopełniaczu Pro Simfonici (jak forsują niektórzy i dalej np. z Pro Simfonicą), czy jednak Pro Simfoniki (i z Pro Simfoniką itd.). Druga opcja wydaje mi się bardziej zgrabna mimo odejścia od pis formy podstawowej, ale nie mogę odszukać reguły, która dałaby mi jednoznaczną odpowiedź.

    Z poważaniem, K. Lembicz

  • przecinek a tzw. skostniałe zwroty
    5.09.2007
    5.09.2007
    Czy należy stawiać przecinek w wypowiedziach typu: „Zrobił to najlepiej (,) jak potrafił”, „Przyjdę najszybciej (,) jak się da”? Wiem, że w wyrażeniach w rodzaju odejść gdzie pieprz rośnie czy cicho jak makiem zasiał przecinka nie ma, ale nie wiem, czy przytoczone przeze mnie też należą do tej kategorii, czy też są bardziej dosłowne, nie zawierają – jak je nazywa słownik interpunkcyjny – „skostniałych zwrotów”.
    Pozdrawiam,
    Iwona Michałowska
  • psubrat
    6.12.2005
    6.12.2005
    Witam!
    Czasem słowniki podają formy oczywiste, a niby przypadkiem omijają te sprawiające kłopot… Jaki jest celownik od psubrat, a jeśli -owi, to skąd ta róźnica w stosunku do brat i współbrat?
    Pozdrawiam.
  • Raczej niebieska strefa
    31.05.2017
    31.05.2017
    Drodzy Eksperci!
    Proszę o wyjaśnienie, jak należy zapisywać sformułowanie 'niebieska strefa'/'niebieskie strefy' (strefa, gdzie żyje duży, znacznie większy niż przeciętny, odsetek stulatków i ponadstulatków – hmm, ciekawe, czy ten wyraz dobrze zapisałam) – czy od wielkich liter, a może pierwszy wyraz od wielkiej litery, a drugie nie, a może całość w cudzysłowie? Będę bardzo wdzięczna za podpowiedź.
    Z serdecznymi pozdrowieniami,
    Katarzyna
  • rasa i Murzyn
    22.09.2008
    22.09.2008
    Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
    Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe?
  • Różne nazwy własne
    5.06.2016
    5.06.2016
    Prosiłbym o rozstrzygnięcie następujących kwestii:
    1. Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Rad czy Radziecka?
    2. Rząd II na Wychodźstwie czy Uchodźstwie?
    3. Generalna Gubernia czy Generalne Gubernatorstwo?
    4. Czy dopełniacz od Dżamała (Jamala) to Dżamały (i Jamaly czy Jamali, skoro w wymowie jest [ł])?
    5. Jak zapisać dopełniacz od pseudonimu japońskiej wokalistki Lecca [wym. Lika]?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego