-
dom publiczny2.05.20112.05.2011Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia wyrażenia dom publiczny? Początkowo byłem przekonany, że to kalka z języka angielskiego, tam jednak wyrażenie to ma inne znaczenie ('tawerna', 'zajazd'), lecz w takim znaczeniu – ze znanych mi publikacji – odnotowuje je tylko Słownik warszawski, a i w nim znaczenie to zostało potraktowane jako drugorzędne i oznaczone kwalifikatorem „mało używane”. Zatem w jaki sposób powstało współczesne rozumienie tego wyrażenia? -
dupościsk2.07.20092.07.2009Jak wyglądałby porządny słownikowy artykuł dupościsk, zwłaszcza co do liczby uwzględnionych znaczeń oraz związanych z nimi kwalifikatorów typu pot., środ., wulg. etc.? Z internetu wynika, że słowa tego używa się w bardzo różnych sytuacjach, od tuningu samochodu po walkę z alkoholizmem (nie udało mi się rozgryźć tego aowskiego znaczenia). Czy użycie tego słowa w stosunkowo niewinnym znaczeniu strach będzie zrozumiałe, czy też wywoła w odbiorcy skrajnie inne, niepożądane skojarzenia?
-
dżedżochron, pokładnik, tugo11.04.201411.04.2014Witam.
Ostatnio wśród młodzieży (do której jeszcze poniekąd należę) słyszę „dziwne słowa”, jak np. dżedżochron (zamiast parasola) i pokładnik (zamiast kasjera). Źródła tych słów są dość jasne, jednak z jednym słowem nie jest tak łatwo: z tugo, które (jak wywnioskowałem z kontekstu) oznacza mniej więcej smutek. Skąd to mogło się wziąć i co Szanowana Poradnia o takich działaniach myśli?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze29.06.201229.06.2012W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
-
Genua, Genoa czy Genova?7.02.20117.02.2011Często słyszę wymowę włoskich miast, gdzie litera G (albo i dwie litery G) zamieniana jest na DŻ, np. Genoa = Dżenoa, Foggia = Fodżia, Reggina = Redżina. Z tego, co nie tak dawno słyszałem, [wynika, że – Red.] powinniśmy unikać oryginalnych wersji, jeśli mamy polską, czyli mówić po prostu Genua. W tej kwestii wypowiadał się zresztą prof. Jan Miodek. Czy mówienie Dżenoa jest dopuszczalne i jak w ogóle powinno się wymawiać tę nazwę miasta? Czy możemy mówić tak i tak?
-
gołąbka, gołębica 5.12.20155.12.2015Czy słowo gołąbka można traktować jako zdrobnienie od wyrazu gołębica?
Innymi słowy: czy wyraz ten ma nieco bardziej spieszczoną formę? Część słowników odnotowuje je jako wprost synonim gołębicy, inne zaś – właśnie jako zdrobnienie. Czy w odniesieniu do młodej samiczki gołębia bardziej zasadnym byłoby użycie określenia gołąbka aniżeli gołębica (które wydaje się więcej „doniosłe”, poważniejsze)?
-
Gościni
17.11.202313.12.2021Szanowni Państwo,
chciałabym ponowić temat poprawności językowej wyrazu gościni. Od ostatniego wpisu w poradni o tym słowie minęło dziesięć lat. Czy gościni zagościła w polszczyźnie oficjalnej? Jak postrzegać tę żeńską formę? Czy jest ona w jakikolwiek sposób nacechowana? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
KR
-
grdul
22.10.202322.10.2023Dzień dobry,
chciałbym się dowiedzieć, co może dokładnie znaczyć słowo grdul? Wiem, że przed wojną uważano to słowo za obelżywe.
Pozdrawiam
-
h. (=herb)6.11.20026.11.2002Czy istnieje skrót herbu?, tzn. czy zamiast: Marianna Kozakowska herbu Jastrzebiec można napisać Marianna Kozakowska H Jastrzebiec? Czy H (bez kropki) jest skrótem określenia herbu? Jak poprawnie powinno się to napisać i czy istnieją jakieś skróty tego określenia?
Bardzo proszę o szybką odpowiedź (chodzi o nagrobek).
Dziękuję!
Estera -
igr czy igrów?31.03.201431.03.2014Na Politechnice Śląskiej corocznie odbywają się juwenalia pod nazwą Igry. Chciałabym się dowiedzieć, jak należy odmieniać tę nazwę w dopełniaczu. Od lat funkcjonuje bowiem odmiana Igrów Politechniki Śląskiej. Jednak Wielki słownik ortograficzny PWN przy słowie igra odnotowuje wyłącznie wariant igr w liczbie mnogiej. Czy więc do tej pory powszechnie stosowana odmiana jest błędna?