Piszemy: aniby, (a)zaliby, bodajby, chybaby, czy(ż)by, gdzieżby, jakżeby, niech(aj)by, nużby, otóżby, przecieżby. Ale WSO notuje też partykuły: dopiero by, jeszcze by, już by, może by, nawet by, pewnie by, poniekąd by, prawie by, raczej by, też by, tylko by, wręcz by, zapewne by… Te odsyłają do zasady [164], o pisowni rozłącznej – ale NIE PARTYKUŁ! A jak z: akurat, bynajmniej, istotnie, naprawdę, niemal, przynajmniej, tam („A tam+byś zgadł!”), to („Zbić to+by umiał”), zarazem, zawsze, zresztą?

Dzień dobry.
Mam dwa pytania związane z pisownią nazw niektórych państw w języku polskim.
Pytanie pierwsze: dlaczego nazwę Chorwacja piszemy przez ch, skoro w języku chorwackim brzmi ona Hrvatska, a więc przez samo h? I polski, i chorwacki to języki słowiańskie, skąd więc ta różnica?
Pytanie drugie: dlaczego nazwę Chile piszemy przez ch, skoro wymawiamy ją jako [Czile]?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo!
Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
4. To wcale nie/mały wydatek.
5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
Dziękuję!

Szanowni Państwo,
proszę o pomoc w odmianie nazwiska pewnego aktora. Jak prawidłowo należy odmienić George Clooney w zdaniu „Był to film akcji z Georgem ______ w roli głównej”? Skoro wymawia się [kluːnɪ], chyba powinno być Clooneym – ale na wszystkich polskojęzycznych stronach internetowych widać odmianę Clooneyem. Czy tak się już przyjęło? Będę wdzięczna za podpowiedź.
Z poważaniem
Anna Filipek

Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
Z pozdrowieniami
Stanisław Danecki

Kruk krukowi(parafraza)

Rymokleta rymoklecie oka nie wykole,
stąd się plenią w internecie pomimo biadoleń.
Nikt nie znalazł rozwiązania, by zjawisko zmienić,
więc się cieszą swym bazgraniem, bo je ktoś docenił.

Czy trafny jest komentarz poniżej odnośnie zacytowanego czterowersu:

Czy się plenią oka, czy rymokleci, bo tak na skróty piszą nieraz poeci?

A może się czepiam, bom też wierszokleta?

Szanowni Państwo!
Pamiętam dobrze awarię w Czernobylu. Zastanawia mnie, od kiedy Czernobyl jest Czarnobylem i dlaczego nigdy nie był Cziernobylem.
Pozdrawiam
Marcin Nowak

Szanowni Państwo,
skrót od dekagram – dkg w internetowym słowniku PWN odsyła do skrótu dag. Mam jednak wrażenie, że ta pierwsza forma nadal funkcjonuje w języku. Czy jest ona formą już nieaktualną (niepoprawną), czy tylko oboczną? Jaka jest frekwencja obu form?
Dziękuję i pozdrawiam
Joanna

Jaka jest zalecana pisownia słowa: developer czy deweloper? „Słownik współczesnego języka polskiego” pod redakcją Bogusława Dunaja podaje obie formy jako równorzędne, „Inny słownik języka polskiego PWN” pod red. Mirosława Bańki odsyła do formy developer, ale uwzględnia również formę deweloper. Czy któraś z tych form jest zalecana albo dopuszczalna?
Dziękuję bardzo za odpowiedź.

Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie o znaczenie słowa docymastyczny. Spotkałem się z kilkoma sformułowaniami pochodzącymi z książek i gazet XIX wiecznych, zawierającymi wspomniane określenie (np. mineralogia docymastyczna, próby docymastyczne) – niestety zupełnie nie wiem, jak je tłumaczyć.

Z poważaniem
Adam Krzysztoforski