ogół
  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
  • zaje***ście
    14.11.2005
    14.11.2005
    Witam!
    Znajomy kupił gazetę z dołączoną bajką dla dzieci o tytule Pinokio. W bajce tej stary stolarz zmajstrował drewnianego chłopczyka i rzekł do niego: „Będziesz się nazywał Pinokio”. Na to Pinokio: „Zajebiście!!!”. Wyrazu zajebiście w żadnym z moich słowników nie znalazłem. Czy należy się spodziewać, że w niedługim czasie znajdzie się ono w korpusie języka polskiego?
    Co nie daj Boże! :-)
    Pozdrawiam,
    Witold
  • zajęcia elektywne
    9.02.2011
    9.02.2011
    Ostatnio spotkałam się ze słowem elektywny w zestawieniu zajęcia elektywne, czyli obowiązkowo do wyboru przez studentów spośród podanych. Nie udało mi się znaleźć tego słowa w żadnym słowniku, a jedynie natrafiłam na nie w internecie w tekstach medycznych jako 'nagły, gwałtowny'. Czy w ogóle można go używać? Czy raczej powinno się napisać po prostu: zajęcia fakultatywne?
    Pozdrawiam serdecznie
    N.S.
  • zaproszenia w aspekcie etykietalnym
    31.05.2012
    31.05.2012
    Witam serdecznie,
    temat ten pojawiał się już wielokrotnie. Chodzi mi o odmianę nazwisk na zaproszeniach. Problem dotyczy kilku nazwisk i właśnie w ich odmianie prosiłabym o pomoc: K. i M. Buda, Pietruszka, Kłoda, BielówkaBudów, Pietruszków itd.?
    Mam również dylemat, czy w przypadku małżeństwa, w którym żona zachowała nazwisko rodowe i obecnie ma Stypa-Kłoda, a małżonek tylko Stypa, na zaproszeniu należy umieścić Sz. P. K. i M. Stypów.
    Pozdrawiam
  • zbieg znaków interpunkcyjnych
    13.04.2009
    13.04.2009
    Czy skróty mogą występować na końcu zdania? Jeśli tak, to czy powinniśmy stawiać za nimi drugą kropkę jak w przykładzie: „Urodziłem się 18 XII 1990 r..”?
  • znowu o pleonazmach
    13.10.2013
    13.10.2013
    Czy wyrażenia dzielnica mieszkaniowa i deratyzacja szczurów są pleonazmami?
  • żeśmy byli
    26.03.2014
    26.03.2014
    Panie Profesorze {zreflektowałem się, że pisanie do Pana może być również bardzo ryzykowne},
    co Pan myśli o używaniu formy żeśmy, czy nie prościej i piękniej jest mówić i pisać byliśmy zamiast żeśmy byli?
  • Żylasty podróżnik i inne wątpliwości
    10.02.2016
    10.02.2016
    Czy można spotkać się wzrokiem?
    Czy poprawnie będzie, jeśli napiszę, że na szyi wisiały mu korale?
    Czy powinnam wstawić przecinki w połączeniach: żylasty stary podróżnik, długie zmierzwione włosy?
    Czy można zerwać z kimś relacje, czy tylko stosunki?
    Na koniec kwestia dla mnie najważniejsza: kiedy stawia się przecinek w połączeniach równie jak, równie co, np. Był co najmniej równie dobrze zaznajomiony z historią Polski, jak Krzysiek; Była równie piękna, jak mądra.
    Pozdrawiam AW
  • abnegat i ignorant
    27.03.2013
    27.03.2013
    Ostatnio „wziąłem się za łby” z koleżanką, która stwierdziła, że jest „totalną sportową abnegatką”. Czy słowa abnegat można używać w znaczeniu 'ignorant'? Moja koleżanka twierdzi, że tak, i że tak jest napisane w jej słowniku, jednakże wg SJP abnegat to „człowiek niedbający o swój wygląd, o swoje korzyści”. Proszę o rozwianie wątpliwości.
  • absmak
    26.12.2010
    26.12.2010
    Moje pytanie dotyczy poprawności utworzenia i w ogóle przydatności słowa absmak. Wydaje mi się, że przedrostek ab- nie ma takiej samej funkcji co przedrostek nie-, więc nie ma sensu tworzyć obok niesmaku synonimiczny mu absmak.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego