okazja
  • wyrazy czy związki frazeologiczne?
    24.12.2008
    24.12.2008
    Moje pytanie dotyczy połączeń wyrazowych typu: baba-chłop, baba-jaga, dzidzia-piernik, pierdu-pierdu, trele-morele, łapu-capu. Czy są to związki wyrazowe, czy samodzielne części mowy?
  • Wysoko funkcjonujący
    21.02.2018
    21.02.2018
    Która pisownia członu wysokofunkcjonujący (łączna czy rozdzielna) jest poprawna w przypadku określeń autyzm wysokofunkcjonujący, alkoholik wysokofunkcjonujący itp.?
  • W znaczeniu ‘roślina’ i ‘sztuczna ozdoba choinkowa‘ – gwiazda betlejemska
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowny Panie Doktorze,
    jeśli chodzi jeszcze o Gwiazdę Betlejemską, to tekst dyktanda mówi o wystroju wnętrza. Trudno więc, moim zdaniem, bronić taką pisownię (a może: takiej pisowni? rekcja tego czasownika sprawia mi kłopot), powołując się na obiekt astronomiczny. Ja sobie wyobrażam albo roślinę o tej nazwie, pisaną małymi literami, albo ozdobę choinkową. Pisownię pierwszej sankcjonuje WSO, drugiej nie, ale tutaj też spodziewałbym się małych liter.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zaimek każdy w liczbie mnogiej
    4.04.2015
    4.04.2015
    W jednej z tutejszych porad można znaleźć przykład „Na każde dwa kilogramy spalonej tkanki tłuszczowej…”. Idąc tym tropem, da się ułożyć zdanie zaczynające się od „Każdzi dwaj mężczyźni…” (przy odrobinie inwencji dałoby się sklecić jeszcze kilka przykładów), jednak ciężko potwierdzić formę każdzi. Przykładowo w słowniku sjp.pl nie ma formy każdzi, ale za to są: każdziutcy, każdziuścy, każdziuteńcy i każdziuchni. Jak zatem traktować te słowa?
  • zajść i zajechać
    30.12.2006
    30.12.2006
    Czy zwrot zachodzić i zajechać (np. „Kasiu, jak będziesz wracać, to zajedź do nas” lub „Zajdź do nas w wolnej chwili”) jest regionalizmem? Czy nie powinno się mówić przyjdź, przyjedź?
  • zakaźny
    20.12.2012
    20.12.2012
    Dzień dobry,
    proszę o Państwa opinię w temacie stopniowania przymiotników. Czy uznalibyście Państwo przymiotnik zakaźny za stopniujący się opisowo, czy za niepodlegający stopniowaniu?
    Pozdrawiam
    Jolanta Makuch
  • zaniechać
    28.01.2005
    28.01.2005
    Przy okazji studiów prawa wynikła kwestia odmiany słowa zaniechać. Jak wiadomo, czynem może być działanie lub zaniechanie. Jak określić czas teraźniejszy tego czasownika: „Paweł w tym momencie zaniechuje” czy „Paweł w tym momencie zaniecha”, a może należy zmienić w ogóle tryb? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem,
    Rafał
  • zapętlenie
    11.01.2002
    11.01.2002
    Nie mogę znaleźć w słownikach języka polskiego wyrazu używanego w odniesieniu do programów komputerowych. Chodzi o tak zwane „zapętlenie” programu, czyli błąd powodujący brak możliwości wyjścia z pętli programowej. W internecie znalazłem wiele stron, gdzie termin ten jest używany. Czyżby na określenie powyższego istniał inny, bardziej poprawny wyraz?
  • zapis dat
    26.10.2014
    26.10.2014
    Szanowni Państwo,
    czy w starannej polszczyźnie, np. przy redakcji podania, powinniśmy napisać: 06.09.2014 r., czy pominięcie skrótu r. będzie równie dobre? Umieszczenie go przy pełnej dacie wydaje mi się pewną redundancją. Inaczej np. w zdaniu: „Zdarzenie miało miejsce w 2008 r.”. Przy okazji: wiem, że może być zarówno 06.09.2014, jak i 6.09.2014, ale czy w sytuacjach niezwiązanych z wprowadzaniem danych do systemu itp. druga wersja nie jest lepsza?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zapomnieć

    20.03.2015
    20.03.2015

    Szanowni Państwo,

    bardzo szybko przyszło mi ponownie zwrócić się z zapytaniem, tym razem związanym z czasownikiem zapomnieć. Wiem, że w zależności od znaczenia, w jakim został użyty, łączy się z różnymi przypadkami. A co, jeśli występuje w połączeniu z innym czasownikiem? Napisałabym: „Zapomniałam kwiatów”, ale „Zapomniałam wziąć kwiaty”. Czy mam rację? A może powinnam napisać: „Zapomniałam wziąć kwiatów”?

    Przy okazji dziękuję za odpowiedź na poprzednie pytanie.

    Ewa

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego