okazywać
  • odmiana nazwiska Longchamps de Bérier
    20.12.2012
    20.12.2012
    Szanowni Państwo!
    Jak odmieniać nazwisko poprzedzone godnością: ks. prof. Franciszek Longchamps de Bérier? Zazwyczaj spotykam je nieodmieniane albo odmieniane w części – pierwszej bądź drugiej, nigdy obu naraz (!). Autor wspomnień Ochrzczony na szablach powstańczych pisze o upraszczaniu (w szkole) jego nazwiska i niekiedy w książce tej uproszczonej fonetycznej wersji nazwiska używa. Ja aż tak radykalnych porad nie oczekuję :)
    Pozdrawiam –
    Anna K.
  • ofiarować – ofiarowywać
    14.05.2014
    14.05.2014
    W języku kościelnym częste są formy ofiaruję/ofiarujemy w odniesieniu do teraźniejszości ('robię/robimy to teraz'). Niekiedy spotyka się też formy ofiarowuję/ofiarowujemy (również 'teraz'). Jaka jest różnica gramatyczna między nimi (chodzi o aspekt czasu)? Mogłoby się wydawać, że ofiaruję dotyczy przyszłości, a ofiarowuję teraźniejszości.
  • o kształcie i w kształcie
    7.03.2015
    7.03.2015
    Witam,
    dręczy mnie od jakiegoś czasu mały problem. Czy o kształcie i w kształcie mogą być stosowane zamiennie? Moje wątpliwości biorą się z tego, że często spotykam je używane w tym samym kontekście, lecz osobiście korzystam z pierwszego, gdy przyrównuję coś do figury geometrycznej, a ostatnie rozumiem jako np. płyn w naczyniu (przybierający kształt, który nie jest mu właściwy) lub, bardziej dosłownie, jako coś „siedzącego w kształcie” (lub Kształcie).
    Pozdrawiam
    A.B.
  • onomatopeje
    28.11.2006
    28.11.2006
    Witam serdecznie!
    Mam nadzieję, że zechcą Państwo mi pomóc. Zaprzyjaźniony cudzoziemieć zapytał, dlaczego, skoro kruk robi kra-kra, czyli kracze, kot miauczy (miau-miau), krowa muczy, i tym podobnie, to jednak pies szczeka hau-hau? Skąd ta „anomalia”?
    I czy mogliby Państwo powiedzieć, gdzie można znaleźć wyjaśnienie podobnych ciekawostek językowych?
    Dziękuję z góry za wszelką pomoc i łączę wyrazy szacunku,
    Małgorzata Koczańska
  • O telewidzach i jasnowidzach
    10.04.2001
    10.04.2001
    Wielce Szanowna Poradnio,
    Być może rozważaliście już Państwo poniższy problem; ja nadziałem się nań przed chwilą, kiedy pisałem list, w którym przyszła mi ochota użyć rodzaju żeńskiego od rzeczownika telewidz. „Jak słusznie zauważyła jedna z … telewidzów? telewidzek?” „Jak słusznie zauważył (zauwazyła?) jeden (jedna?) z telewidzów – Pani Kowalska?” Czuję nadciągajacy obłęd, więc proszę o szybką pomoc. (Rzecz chyba zresztą dotyczy tak samo każdego widza, jak i telewidza).
    Z pozdrowieniami
    Zbigniew Zawadzki
  • pan czy Pan?
    20.12.2002
    20.12.2002
    Czy pisanie w urzędowych pismach rzeczownika pan (pani) małą literą przed imieniem i nazwiskiem, ale w stosunku do innych osób niż adresat jest poprawne? Np. zwracając się pisemnie do burmistrza o delegowanie podwładnego: „Proszę Pana Burmistrza o delegowanie pana Jana Kowalskiego”.
  • panie mecenasie, pani mecenas

    1.05.2024
    1.05.2024

    Dzień dobry,

    czy w rozmowie w ramach porady trzeba zwracać się do radcy prawnego per „panie mecenasie”? Czy samo „pan” to jakby okazywanie braku szacunku?

    Pozdrawiam

    Magda

  • Panie pośle Kowalski…
    27.02.2008
    27.02.2008
    Szanowni Państwo,
    nasi politycy często zwracają się do siebie – np. podczas spotkań w radiu czy telewizji – per panie pośle (i tu nazwisko). Taka forma jest zapewne gramatycznie poprawna, ale czy jest też grzeczna? Moja intuicja podpowiada mi, że takim sformułowaniem nie okazujemy rozmówcy szacunku. Czy mam rację? Czy może zwrócenie się do kogoś per panie pośle Kowalski jest w pełni kulturalne? Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości i z góry serdecznie dziękuję.
    Katarzyna Olędzka
  • Papua, D. Papui
    17.12.2018
    17.12.2018
    Szanowni Państwo,
    co sprawia, że dopełniacz nazwy Papua to Papui, a wyrazu statua może być zarówno statui, jak i statuy? Czy jest tu jakaś zasada, czy to kwestia uzusu?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Pareto optymalny / Pareto-optymalny / pareto-optymalny
    21.05.2018
    21.05.2018
    Szanowni Państwo,
    w ekonomii istnieje pojęcie optymalności w sensie Pareto (od nazwiska włoskiego ekonomisty), od którego tworzy się czasem skrótowy przymiotnik Paretooptymalny. Jak go zapisać? Po pierwsze: wielką literą (w końcu pochodzi od nazwiska) czy małą (jako człon przymiotnika jakościowego)? Po drugie: łącznie czy jakoś inaczej? Chyba łącznie, skoro Pareto jest tu określeniem optymalności.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego