Szanowni Państwo, chciałbym zapytać o różnicę między słowami premiera i prapremiera. Słownik języka polskiego nie daje mi odpowiedzi na to pytanie, bo oba te słowa oznaczają pierwsze publiczne pokazanie utworu, filmu. Jaka jest zatem różnica między nimi? Z uszanowaniem stały czytelnik

W artykule pt. „Problematyka muzyczna w najstarszych redakcjach benedyktynek w języku polskim” (S. Dąbek, Barok: historia, literatura, sztuka, Tom 4, Numer 2 (8) (1997) s. 67-74) cytuje XVII-wieczny starodruk, w którym pojawia się następujący zwrot dotyczący rytmu w śpiewie psalmów przez siostry zakonne: [śpiewać] „słów nieprzewalczaiąc”. Moja wątpliwość dotyczy znaczenia tego zwrotu. Współcześnie przewalczać, za SJP PWN, oznacza «walcząc, przezwyciężyć coś». Zatem w tym kontekście interpretowałbym to jako „nie zniekształcając [słów]”. Jednak autor cytowanego artykułu interpretuje to jako „nie przedłużając”. Kto z nas ma rację? Czy słowo to zmieniło znaczenie?ły>

Szanowny Panie Profesorze,
pracuję w instytucji państwowej i interesuje mnie Pana zdanie na temat odręcznych „dopisków” w korespondencji oficjalnej. Listy urzędowe pomiędzy dyrektorami, ministrami itp. pisane są bowiem w całości na komputerze, natomiast odręcznie dodawany jest zwrot Szanowny Panie Ministrze oraz zwrot z poważaniem. Wygląda to co najmniej dziwnie. Co Pan o tym sądzi?
Z poważaniem
Robert K.

Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?

Pozdrawiam,

KB

Dzień Dobry Państwu!
Czy pomiędzy liczbą mnogą od słowa rok a nazwą pory roku lato istnieje jakiś związek etymologiczny? Bo takie skojarzenie powstało w mojej głowie po przeczytaniu Winnetou Karola Maya: tam Indianie używali konstrukcji „Coś się wydarzyło pięć zim temu”. Czy w naszym, polskim języku przypadkiem nie używamy identycznej konstrukcji, tyle że z inną porą roku, zamiast zimy – lato?
Pozdrawiam serdecznie.

Skoro Rzeczpospolita Obojga Narodów była oficjalną nazwą dualistycznego państwa polsko-litewskiego, to czy mówiąc o okresie 1569–1795, popełnia się błąd, nazywając ten kraj Polską? Wydaje mi się, że tak, bo to tak samo, jakby Litwini nazwali ten kraj Litwą? Jak w skrócie nazwać to państwo? Polska-Litwa (tak jak po niemiecku Polen-Litauen)?

Jaka jest różnica między zdaniami: Nie chciała sprzedawać mieszkania i Nie chciała sprzedać mieszkania?

Z góry dziękuję

Dorota

Szanowni Eksperci,
spotkałam się z wyrażeniem ochrona starodrzewia. Czy jest ono poprawne? W SO PWN znalazłam tylko formę odmiany starodrzew – starodrzewu.
Czy nazwa owocu tamarillo jest rodzaju nijakiego? Czy można ją jakoś odmieniać? Mam też problem z odmianą nazwy innego owocu – physalis.
Dziękuję za pomoc i pozdrawiam,
Joanna

Nie znalazłem nigdzie informacji o etymologii słowa szkop (pogardliwie o Niemcach, w szczególności o żołnierzach Wehrmachtu). Nazwa ta często wytępuje u Wiecha (np. Café „Pod Minogą”), ale także w Zakazanych piosenkach („po dychu od chłopa na trumnę dla szkopa”). Czy szkop i skop mają wspólne pochodzenie?

Szanowni Państwo,
pracuję nad tłumaczeniem z języka norweskiego. Jakim polskim wyrażeniem oddać światopogląd (a raczej jego przedstawicieli), dominujący w norweskim społeczeństwie, wyrażający się – upraszczam – poszanowaniem wartości religijnych, ale bez wiary w Boga? Tłumacz proponuje określenia: laiccy chrześcijanie (co uważam za pojęcia wykluczające się) lub humanoetycy. Co Państwo sądzą o tych propozycjach? A może jest lepsze rozwiązanie? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Anna