oparcie
  • rozmowa z panią porucznik
    28.05.2012
    28.05.2012
    Niektóre tytuły i funkcje pozostają nieodmienione, gdy dotyczą kobiety: z panią profesor, o colonel Kowalsky, nowej ordynator. Czy dopuszczalne jest użycie tych słów w zdaniu bez tego „dodatkowego” wyrazu (panią, nazwiska, odmienionego przymiotnika), np. „Czy widziałeś porucznik?”?
    Czy w ten sam sposób można używać innych „męskich” określeń kobiet, które bądź nie są funkcjami/tytułami, bądź mają powszechnie używane formy żeńskie, np. strażnik, koroner, rodzic, harcmistrz, lider…?
  • seksmaszyna
    29.04.2011
    29.04.2011
    Drodzy eksperci,
    jak należy zapisywać wyraz seksmaszyna (seks-maszyna, sex-maszyna, seksmaszyna, sexmaszyna)? Znaczenie słowa jest chyba zrozumiałe dla wszystkich (wyuzdana, pociągająca kobieta, najczęściej blond, uwielbiająca uprawiać seks i dająca rozkosz mężczyźnie).
  • Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę

    28.12.2021

    Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika  składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy  squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może  skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?

  • spa
    7.04.2004
    7.04.2004
    Szanowny Panie,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, jak powinno się pisać spa (ośrodek odnowy biologicznej) – małymi literami, dużymi, czy może SpA, jako że skrót pochodzi od łacińskiego zwrotu sanus per aquas? Spotkałam się z różnymi wersjami i nie potrafię znależć analogicznego przykładu.
    Anna Włodarczyk
  • spaźniać się?
    4.10.2001
    4.10.2001
    Dzień Dobry!

    Czy poprawne jest powiedzenie spaźniłem się zamiast spóźniłem się? Przepraszam za wg mnie głupie pytanie, ale moja koleżanka z pracy twierdzi, iż należy mówić „Spaźniłam się do pracy”. Proszę o odpowiedź, gdyż tylko autorytet w tej materji jest w stanie przekonać moją znajomą.
  • swara, swar, swary

    1.10.2023
    1.10.2023

    Dzień dobry,

    pytanie dotyczy wyrazu „swary”, który dzisiaj w słownikach odnotowywany jest tylko w formie liczby mnogiej. W Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego wyraz ten notowany był jeszcze w formie liczby pojedynczej: „swara”. Czy możemy twierdzić, że współcześnie forma liczby pojedynczej wyszła z użycia (i czy jej użycie w tekście będzie błędem)?

  • Sześćdziesiątkojedynkowy system liczbowy
    9.05.2017
    9.05.2017
    Szanowni Państwo,
    system liczbowy o podstawie 60 to system sześćdziesiątkowy. A system o podstawie 61 to system sześćdziesięciojedynkowy, sześćdziesiętkowy jedynkowy, sześćdziesiętkowyjedynkowy? Rozumiem, że odpowiedź może zależeć od wytworzonej normy, o której trudno tu mówić. W takim wypadku proszę o komentarz, która forma wydaje się najlepsza.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • ściągnąć na komputer
    13.11.2006
    13.11.2006
    Witam,
    chciałabym się dowiedzieć, które określenie jest prawidłowe: ściągnąć plik muzyczny na komputer (telefon komórkowy) czy do komputera (telefonu komórkowego). Dziękuję za odpowiedź.
  • śś. Piotr i Paweł czy św. św. Piotr i Paweł?
    20.01.2003
    20.01.2003
    Do Pana Doktora Jana Grzeni mam pytanie w związku z Jego dzisiejszą radą na temat kościoła św. św. Męczenników. W zasadzie się zgadzam, formalnie Pańska rada jest słuszna, poparta stosowną regułą, jednak proszę mi wyjaśnić, dlaczego przez całe dziesięciolecia uczono (nie tylko mnie, to stoi w niektórych słownikach), że skrót wyrazu święci ma postać śś. Postać dziwną, przyznaję, ale dość często spotykaną, zwłaszcza w kontekście kościół śś. Piotra i Pawła. I druga sprawa, innego rodzaju. Czy nie sądzi Pan, że wyrażenie kościół św. św. Męczenników wygląda nieco dziwacznie i że – odpowiadając na pytanie korespondenta – warto by przy okazji doradzić niestosowanie skrótów w podobnych okolicznościach?
    Serdecznie pozdrawiam!
  • Święty Jan i Bóg święty
    1.10.2014
    1.10.2014
    Szanowni Państwo,
    czy wyrazy święty i błogosławiony odnoszące się do konkretnych osób powinny być pisane wielką literą? Np. Święty Wojciech, Święty Jan Paweł II? Wiem, że skrót to św., nie Św. Rozumiem też sytuację, w której słowa te są częścią innej nazwy własnej, np. kościoła. Ale co, gdy chodzi po prostu o daną osobę? Czy jest to usankcjonowane, bo wśród zasad pisowni słownictwa religijnego nie znalazłem odpowiedzi? A co z wyrażeniem Boże Święty/święty? Z wyrazami szacunku Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego