opatrzony
  • rabuś
    12.09.2012
    12.09.2012
    Czy nie wydaje się Państwu (bo mnie tak), że słowo rabuś jest zbyt pieszczotliwe? Nie zawsze można rabusia zastąpić słowem bandyta czy złodziej, a kiedy trzeba takich właśnie ludzi rabujących banki lub pociągi nazwać brutalnymi rabusiami albo powiedzieć, że złapano rabusia, może się wydawać, że to wyimki z książeczki dla dzieci o lisie, który włamuje się do kurnika. Dlaczego mamy rabusia, a nie np. rabownika, który byłby chyba dużo lepszy?
  • Skrót OV przy nazwisku w tekście naukowym

    18.06.2022
    18.06.2022

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dowiedzieć się, czy istnieje zasadność, by w tekście naukowym w odniesieniu do kobiet będących dziewicami konsekrowanymi, po ich nazwisku wstawiać OV (skrót od ordo virginum). Jedna z osób chce, by skrót OV stawiać w każdym miejscu, w którym pojawia się jej nazwisko - w spisie treści, na stronie redakcyjnej oraz na stronie rozpoczynającej jej tekst. Ciekawe jest jednak to, że przywołując inne swoje prace, osoba ta w bibliografii przy swoim nazwisku nie dopisuje OV.

  • trudne kwestie dialogowe
    17.06.2013
    17.06.2013
    Jak zaznaczyć na początku wypowiedzi w utworze dramatycznym, że mówiący kontynuuje cytowanie? Poniższy zapis sugeruje, że to w cytowanym tekście było opuszczenie:
    KUŹMA
    Tak piszą. Stoi czarno na białym. „W dniu wczorajszym zatwierdzono ostatecznie wniosek”… Słuchasz, Oleś?
    OLEŚ
    Słucham, Kuźma, słucham…
    KUŹMA
    „…wniosek o amnestii. Akt ten, od dawna oczekiwany przez społeczeństwo”, tak piszą, przez społeczeństwo… „nabiera mocy prawnej z chwilą jego ogłoszenia”.
  • warianty w WSO
    12.10.2011
    12.10.2011
    W najnowszym wydaniu WSO jako formę D. lm. od rzeczownika wegetarianin podano: „wegetarianów a. wegetarian”, kilka zaś linijek wyżej rzeczownik weganin opatrzono komentarzem: „wegan (a. weganów)” – z drugim wariantem wziętym w nawias. Zgodnie z objaśnieniem redakcyjnym skrót a. odsyła do formy równorzędnej; jak wobec tego należałoby interpretować rozbieżność przytoczonych zapisów? Czyżby chodziło tu o frekwencję?
  • Wielkie i małe litery w nazwach własnych
    23.05.2016
    23.05.2016
    Mam wątpliwości dotyczące wielkich/małych liter w dwóch nazwach:
    1. Rada ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i związanej z nimi Nietolerancji 2. Chopin i jego Europa (festiwal).
    Reguły wskazują, aby w takich przypadkach małymi literami pisać jedynie spójniki i przyimki oraz słowa takie, jak: imienia, pod wezwaniem, na rzecz, do spraw, numer, przeciwko. Mimo tego spotkałem się z pisownią, jaką przedstawiłem wyżej w przykładach. Jak być powinno?

    Z poważaniem
    R.M.
  • Wyklęte przykładowo
    5.12.2016
    5.12.2016
    Szanowni Państwo,
    kilka razy spotkałem się z opinią redaktorów, że słowo przykładowo powinno się zastępować wyrażeniem na przykład. Tymczasem ani w słowniku języka polskiego, ani w słowniku ortograficznym, ani też w słowniku synonimów PWN nie opatrzono go żadnym kwalifikatorem, co moim zdaniem oznacza, że oba są równoważne. Czy z przykładowo jest jakiś problem, który pozostaje dla mnie tajemnicą?
  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
  • zakomentować
    13.02.2013
    13.02.2013
    Witam.
    W środowisku programistów często słyszy się zwrot zakomentować (ang. to comment out) odnoszący się do zamiany części napisanego kodu w komentarz (nie chodzi tu o opatrzenie kodu dodatkowym komentarzem). Ponieważ powyższego słowa nie znajdziemy w słowniku języka polskiego, chciałbym uzyskać informację, w jaki sposób w zgodzie z poprawną polszczyzną nazwać tego typu proces.
    Pozdrawiam
  • zapis nazwy koncertu
    13.09.2007
    13.09.2007
    Witam,
    który zapis nazwy koncertu jest poprawny: 1) Artyści dzieciom chorym na białaczkę, 2) Artyści Dzieciom Chorym na Białaczkę, 3) „Artyści dzieciom chorym na białaczkę”, 4) „Artyści Dzieciom Chorym na Białaczkę”?
    Czy opatrzenie cudzysłowem nazw koncertów, cyklów imprez, spotkań etc. jest poprawne? Według mnie najbardziej trafny jest zapis drugi – bez cudzysłowu i wielkimi literami, odzwierciedlającymi jednostkowy charakter wydarzenia.
    Z wyrazami szacunku —
    Bartłomiej Cieślar
  • zielone szkoły
    16.04.2014
    16.04.2014
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy sformułowań: zielona szkoła, biała szkoła, zielone przedszkole i białe przedszkole. Czy należy pisać je małymi literami, czy być może należy pisać dodatkowo w cudzysłowie? Redaguję obecnie tekst o tych nieszczęsnych zielonych szkołach i intuicja podpowiada mi, że należałoby pisać małymi literami, ale w publikacjach na ten temat nie ma zbyt dużej konsekwencji, więc już sama nie wiem. Będę zobowiązana za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Jolanta Sierakowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego