-
egzon czy ekson?27.09.200227.09.2002W literaturze biologicznej pojawiają się dwie wersje jednej nazwy: egzon i ekson. Która jest poprawnie utworzona? Jaka jest zasada tłumaczenia cząstki ex- w wyrazach pochodzących z łaciny, a przyjmowanych za pośrednictwem j. angielskiego?
-
eryzjański czy eryzyjski?30.10.200730.10.2007Witam, chciałbym się zapytać o przymiotnik od imienia greckiej bogini Eris. Eryzjański, eryzyjski czy może jeszcze inaczej?
Osobiście wydaje mi się, że pierwsza forma jest poprawna, jednakże tą ostatnią upowszechniło najpopularniejsze tłumaczenie Principii Discordii (która opowiada o kulcie Eris) i tejże formy używa większość znanych mi ludzi, broniąc się brzmieniem. -
Fakultatywny przecinek
15.02.202115.02.2021Od dłuższego czas zastanawiam się, jak to jest z przecinkiem przed że w zdaniach złożonych. Jako przykład:
"Czy wiedziałeś, że choćbyś starał się z całych sił, nigdy nie osiągniesz najlepszego wyniku?"
Czy to "że" nie odnosi się do 3. zdania? Czy "choćbyś starał się z całych sił" nie trzeba lub można potraktować jako wtrącenie?
"Czy wiedziałeś, że - choćbyś starał się z całych sił - nigdy nie osiągniesz najlepszego wyniku?"
Można czy nie można? Jeśli tak, to można czy trzeba?
-
formy trybu rozkazującego11.03.200311.03.2003Szanowni Państwo!
Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
Z serdeczną wdzięcznością,
Helena Kazancewa -
Giacomo czy Giacoma Pucciniego?20.10.200420.10.2004Szanowny Panie Profesorze, Życie Giacomo Pucciniego (czy Giacoma)?
Dziekuje i pozdrawiam,
Anna -
Głódź – Głodzia6.06.20086.06.2008Szanowna Poradnio,
interesuje mnie odmiana nazwiska Głódź. Czy w przypadkach zależnych ó wymienia się na o? Jest to chyba związane z procesami zachodzącymi dawniej w polszczyźnie. Proszę o wyjaśnienie, ponieważ ostatnio w mediach często słyszałam formy Głódzia, z Głódziem, które wydają mi się niepoprawne.
Dziękuję za odpowiedź.
-
Grzyb-pasożyt (tak jest w WSO) czy grzyb pasożyt (jak podpowiada logika)? 13.11.201913.11.2019Pisze się grzyb-pasożyt czy grzyb pasożyt?
Grzyb pasożyt to inaczej grzyb pasożytniczy, więc moim zdaniem przy zapisywaniu tego wyrażenia rzeczownikowego powinna obowiązywać reguła [135] 25. Poza tym z niezrozumiałych dla mnie powodów (omyłka?) pisownię z łącznikiem uzasadniono regułą [186] 50, dotyczącą przymiotników.
Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii i pozdrawiam,
MK
-
hłaszcze24.01.201324.01.2013Jakie jest znaczenie słowa hłaszcze użytego w tekście piosenki Wojciecha Młynarskiego Po prostu wyjedź w Bieszczady:
I z gitarą, jak Michotek, w polski Teksas rusz,
z pojedynki wilkom strzelać w paszczę,
po przygodę, po urodę życia pośród leśnych głusz,
tam, gdzie życie nikogo nie hłaszcze
Cyt. za: W. Młynarski, Moje ulubione drzewo, czyli Młynarski obowiązkowo, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007. -
hodowla owczarka25.03.200725.03.2007Która forma jest poprawna: hodowla owczarka niemieckiego czy hodowla owczarków niemieckich?
Proszę o wyjaśnienie. -
Huberath i Villentretenmerth3.07.20063.07.2006Szanowni Państwo,
moje pytanie brzmi: jak odmieniać nazwisko – a właściwie pseudonim – pisarza Marka S. Huberatha? Chodzi mi głównie o formę miejscownika: Huberathu, Huberacie czy jeszcze inaczej? Analogiczny problem mam ze złotym smokiem Villentretenmerthem (z opowiadania Granica możliwości Andrzeja Sapkowskiego).
Pozdrawiam