ostry
  • dyżur i ostry dyżur

    11.01.2024
    11.01.2024

    Szanowni Państwo,

    co dokładnie oznacza dyżur?

    Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.

    Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.

    Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.

    Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:

    „też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?

    Z góry dziękuję!

  • ostre koło
    4.02.2011
    4.02.2011
    Witam,
    Interesuję mnie geneza określenia ostre koło – czyli roweru bez wolnobiegu. W języku angielskim funkcjonuje nazwa fixed gear, co ma bezpośrednie uzasadnienie w zainstalowanym mechanizmie. Jak jest w polskim przypadku?
    Pozdrawiam,
    Szydłowski
  • Używam kleju
    5.05.2020
    5.05.2020
    Nie znalazłem w Poradni odpowiedzi na frapujące mnie zagadnienie odnośnie zaimka który (którego). Zdanie Użyję kleju, który pozostawia ostry zapach nie budzi wątpliwości, lecz gdy zacznę zdanie od podmiotu, zwątpienie narasta:
    1. Klej, który użyję, pozostawia ostry zapach.
    2. Klej, którego użyję, pozostawia ostry zapach.
    Który wariant jest prawidłowy?
    Z wyrazami szacunku.
  • Co ma brona do obrony?
    12.09.2018
    12.09.2018
    Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
  • Dyżur
    31.01.2017
    31.01.2017
    W definicji PWN dyżur oznacza przede wszystkim pełnienie obowiązków. Może być jednak tak, że ktoś (np. dyżurny w szkole) ma dyżur, a nie będzie musiał nic wykonać (bo np. tablica pozostanie niezapisana). W tym wypadku dyżur jest, pracy nie ma. Podobnie w przypadku ostrego dyżuru. Gdyby nie zgłosił się żaden chory, nie są wypełnione obowiązki. Chyba że obowiązkiem była właśnie owa gotowość. Nie jest to jednak zaznaczone w definicji. Proszę o odniesienie się do tych zarzutów.
  • Ostrykół
    8.06.2011
    8.06.2011
    Bardzo proszę o informację o odmianie nazwy Ostrykół. Lokalni mieszkańcy mówią o Ostrym Kole, do Ostrego Kołu, ale czy nie powinno to być Ostrykole, Ostrykołu?
    Bardzo dziękuję za odpowiedź!
  • Sos piri-piri /Piri-Piri
    4.10.2018
    4.10.2018
    Szanowni Państwo,
    czy coraz popularniejsza w polskiej kuchni papryczka to piri piri, czy piri-piri? Słownik nie notuje tej nazwy, a obie wersje spotyka się w użyciu.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • afiksoid, prefiksoid, sufiksoid

    1.03.2024
    1.03.2024

    Szanowni Państwo,

    co oznaczają terminy afiksoid, prefiksoid, sufiksoid? Różne publikacje językoznawcze zdają się używać tych terminów na różne sposoby i zastanawia mnie, czy istnieje jakaś spójna ich definicja.

    Pozdrawiam serdecznie

  • a nawet, lub raczej

    1.06.2023
    1.06.2023

    Szanowni Państwo!

    Zwracam się z pytaniem co do poprawnej interpunkcji w przypadku użycia wyrażenia „a nawet”. Przykładowe zdanie: „Przynosi ulgę, zmniejsza ból, a nawet przygnębienie”. Czy przed tym wyrażeniem powinno stawiać się przecinek? Czy jest to zależne od kontekstu? Jak to wypada w kontekście podobnych zwrotów, np. „lub raczej”? Będę wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam!

  • ani (nie)
    26.03.2010
    26.03.2010
    Dzień dobry,
    obecnie po ani (też) używa się czasownika z formie przeczącej. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego stosowano ten spójnik z czasownikiem w formie twierdzącej? Na przykład: „Nie trap się brakiem sukcesu ani zawierzaj pieniądzom” czy „Nie dotrą nigdy do bram raju ani też wejdą”. Może jest też jakaś różnica pomiędzy ani i ani też, jeśli chodzi o użytą formę czasownika.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna Repec
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego