padły
  • historycznosztuczny
    15.05.2020
    15.05.2020
    Szanowni Państwo,
    ostatnio rozmawiałem z dyrektorem pewnego muzeum i z jego ust wielokrotnie padło sformułowanie historyczno-sztuczny. Z kontekstu można wywnioskować, że chodzi o coś związanego z historią sztuki. Ale czy taki przymiotnik istnieje i/lub czy jest on poprawny? Mnie osobiście „kłuje w uszy”, kiedy słyszę tego typu określenia.
    Z góry dziękuję serdecznie za odpowiedź i pozdrawiam,
    Sz.Sz.
  • inbus, a nie imbus
    5.06.2003
    5.06.2003
    Mam bardziej odpowiedź niż pytanie, ale myślę, że tą drogą też dojdzie. A więc w dziale etymologia padło pytanie o słowo imbus lub klucz imbusowy. Niestety słowo to jest często przez laików technicznych przekręcane, poprawnie brzmi inbus. Jest to sztucznie utworzone słowo z nazwy firmy która wynalazła tego typu śruby i klucze. Niemieckie Innensechskantschluessel oznacza 'klucz wewnętrzny sześciokątny'. Innen znaczy 'wewnątrz', a firma nazywa się Bauer und Schaurte. Weźmy teraz IN (od początku nazwy klucza) i BuS (z inicjałów firmy) i wyjdzie nam INBUS.
    Słowo inbus jest znakiem towarowym zastrzeżonym firmy Bauer und Schaurte.
    Pozdrawiam
  • Jak zostać mistrzem pióra?
    13.06.2012
    13.06.2012
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie, jak rozwijać swoje umiejętności językowe? Jak zostać mistrzem pióra? Co poradzilibyście licealistce czy studentce, która chce pisać piękne pod względem językowym wypracowania/prace zaliczeniowe? Która chce tak wyćwiczyć swój język, aby ten giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa? Oczywiście wiadomo, że trzeba dużo czytać i pisać. Ale co czytać i jak? Jak nauczyć się pięknie posługiwać słowem? Czy są jakieś ćwiczenia, które można wykonywać?
  • Jeszcze o zbiegu znaków
    23.11.2018
    23.11.2018
    Chciałem coś dodać w związku z poradą: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zbieg-znakow-interpunkcyjnych;19005.html. Sądzę, że źródłem wątpliwości było przeoczenie prof. Bańki w: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zbieg-znakow-interpunkcyjnych;6463.html. Proszę zwrócić uwagę, że „Wystarczy” występuje w grupie przykładów, w których chodziło o samodzielne zdanie zakończone pytajnikiem, wykrzyknikiem lub wielokropkiem. Gdyby dostawić któryś z tych znaków, to wszystko będzie w porządku :)
    Czytelnik
  • Kiedy w pół, a kiedy wpół
    22.05.2018
    22.05.2018
    Mam pytanie w związku z pisownią łączną połączenia w+pół. Wg podpunktu a) reguły [145] piszemy w pół w znaczeniu ’w połowie’. Jednak zgodnie z b) napiszemy wpół w znaczeniu ’na połowę, w połowie’. Podane przykłady co nieco wyjaśniają, jednak wydaje mi się to pewną sprzecznością. Czy można uznać, że zakres użycia wpół wyczerpuje hasło słownikowe wpół z dopiskiem „(objąć, przekroić, zgiąć)”? A jeśli nie, to w jakich jeszcze kontekstach napiszemy łącznie w znaczeniu ’w połowie'?
  • Limerick
    30.03.2016
    30.03.2016
    Toczy sie obecnie dyskusja na FB czy nazwę miasta Limerick w Irlandii można odmieniać. Mieszka tam bardzo dużo Polaków i potocznie mówi sie np. w Limeryku, do Limeryka. Czy praktyka językowa rzeczywiście może spowodować zmianę dotychczasowo stosowanej zasady? Padł argument, że nazwę tę można odmieniać, ponieważ taka jest od ponad 10 lat powszechna praktyka mieszkających tam (i znających mieszkających tam) Polaków.

    Dziękuję za wyjaśnienie.
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • Myanmar czy Mjanma?
    27.09.2012
    27.09.2012
    Myanmar czy Mjanma? Czy mogą się Państwo odnieść do argumentacji przedstawionej w Wikipedii?
  • Narracja po dialogach
    23.05.2018
    23.05.2018
    Kilka lat temu w Poradni padło pytanie o partię dialogową typu:
    – Chodź! – usłyszał cichy szept.
    Wątpliwość dotyczyła litery po drugim myślniku – mała czy wielka.
    Dr Wolański odpowiedział nie wprost.
    Teraz w Internecie, na przykład na forach z amatorskimi opowiadaniami, osoby korzystające z Poradni domagają się, aby w podobnych sytuacjach zamieniać małą literę na wielką.
    Przykładowy efekt:
    – Tutaj jestem. – Usłyszał za plecami.
    Zgodzą się Państwo, że taki zapis jest nie do przyjęcia?
  • nazwiska męskie na -o
    10.04.2003
    10.04.2003
    Uprzejmie „donoszę”, że w audycji w PR BIS o godz. 13.30 podniesiono kwestię odmiany polskich nazwisk zakończonych na -o. M.in. zwrócono uwagę, że niektóre osoby preferują niedmienną formę swych nazwisk, choć jest to niezgodne z regułami języka polskiego. W tym kontekście padło też nazwisko Bańko. Proszę o komentarz, najlepiej Pana Prof. M. Bańko(-ę?).
    Pozdrowienia,
    Stefan Z.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego